زخم‌‌‌های دهانی

زخم‌‌‌های دهانی، بریدگی‌‌‌های کوچک یا زخم‌‌‌هایی درون دهان هستند. این زخم‌‌‌ها ممکن است قرمز و یا به‌صورت پلاک‌‌‌های سفید رنگ باشند. این زخم‌‌‌ها ممکن است خونریزی کرده یا عفونی شوند. این زخم‌ها معمولاً 2-1 هفته بعد از برخی انواع شیمی‌درمانی ایجاد می‌‌‌شود. همچنین این زخم‌‌‌ها می‌‌‌توانند به علت پرتودرمانی به سر و گردن، برخی عفونت‌‌‌ها، کم‌آبی بدن مراقبت ناکافی از دهان، اکسیژن درمانی، مصرف الکل یا تنباکو، مصرف ناکافی ویتامین‌‌‌ها و پروتئین‌‌‌ها ایجاد شوند. بهبودی این زخم‌‌‌ها ممکن است 4-2 هفته طول بکشد زخم‌‌‌های دهانی ممکن است بسیار دردناک باشند و به علت درد زیاد موجب کم‌آبی بدن، سوء تغذیه و کاهش وزن شوند (بخش مربوط به مایعات و کم آبی را ببینید.)

دنبال چه باشید

• ظاهر قرمز و متورم دهان و لثه‌‌‌ها
• خونریزی دهان
• زخم‌‌‌های کوچک در دهان، روی لثه‌‌‌ها و یا روی زبان
• پوشش سفید یا زرد رنگ یا روی زبان
• سوزش یا درد دهان یا گلو
• احساس خشکی، سوزش یا درد هنگام خوردن غذاهای گرم یا سرد
• پلاک‌‌‌های سفید رنگ یا چرک درون دهان
• افزایش ترشحات داخل دهان

بیمار چه کار می‌‌‌تواند بکند

• روزی 2 بار دهان را با چراغ‌ قوه بررسی کنید اگر از دندان مصنوعی استفاده می‌‌‌کنید آن را قبل از بررسی دهان خارج کنید. اگر متوجه تغییری در دهان خود شدید یا در مزة غذاها تغییری به وجود آمده است به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید. از دستورالعمل زیر 30 دقیقه بعد از غذا خوردن و هر 4 ساعت حین بیداری یا حداقل 2 بار در روز استفاده کنید مگر اینکه پزشک یا پرستار دستور دیگری به شما داده باشند:
• برای شستن دندان‌ها از مسواک نرم استفاده کنید. قبل از شستن دندان‌ها برای نرم کردن بیش‌تر مسواک آن را درآب گرم بگذارید و هنگام شستن دندان‌ها نیز مسواک را با آب گرم بشویید. اگر مسواک موجب آسیب به دهان شما می‌‌‌شود از گاز نرم یا سواب پنبه‌‌‌ای به‌جای آن استفاده کنید.
• برخی از این انواع سواب مخصوص در داروخانه‌‌‌ها وجود دارد.
• مسواک را بعد از مصرف در آب گرم بشویید ودر محل خشک و خنک نگهداری کنید از خمیردندان حاوی فلوراید و ملایم استفاده کنید. دقت کنید که خمیر دندان‌هاي حاوی مواد سفیدکننده ممکن است حاوی پراکسید هیدروژن باشد که زخم دهانی را تشدید کند.
• دندان‌هاي مصنوعی را بین وعده‌‌‌‌هاي غذایی و با برنامه‌‌‌های منظم خارج کرده و تمیز کنید. اگر زیر دندان مصنوعی زخم است. دندان مصنوعی را بین وعده‌‌‌های غذایی و هنگام شب خارج کنید. دندان مصنوعی را در فواصل استفاده خوب تمیز کنید و در محلول آنتی‌‌‌باکتریال نگهداری کنید.اگر دندان مصنوعی مناسب دندان شما نیست در طی درمان از آن استفاده نکنید. با ملایمت دهان و دندانتان را قبل و بعد از غذا خوردن و قبل از خواب با یکی از محلول‌هاي زیر شست‌وشو دهید: 1 قاشق چای‌خوری جوش‌‌‌شیرین در 2 لیوان آب یا یک قاشق چای‌خوری نمک و یک قاشق چای‌خوری جوش‌‌‌شیرین در یک لیوان آب.
• اگر از نخ دندان به‌طور معمول استفاده می‌‌‌کنید حداقل یک بار در روز آن را استفاده کنید مگر اینکه پزشک شما را از استفادة آن منع کرده باشد. اگر این کار موجب خونریزی یا مشکل دیگری می‌‌‌شود به پزشک خود اطلاع دهید. اگر به‌طور معمول اینکار را انجام نمی‌‌‌دهید قبل از شروع با پزشک خود مشورت کنید.
• از دهانشویه‌‌‌های آماده که حاوی الکل و مواد حساسیت‌‌‌زا می‌‌‌باشند استفاده نکنید.
• لب‌‌‌هایتان را با کرم نرم و مرطوب نگه دارید.
• حداقل 3-2 لیتر مایعات در روز استفاده کنید.
• اگر درد دهان شدید است و مانع از خوردن غذا می‌‌‌شود. در مورد استفاده از داروها 20-15 دقیقه قبل از خوردن وعده‌‌‌های غذایی یا محلول‌هايی که موجب کاهش درد می‌‌‌شود. از پزشک خود سؤال کنید.
• اگر این روش‌‌‌ها مؤثر نبود می‌‌‌توانید از مسکن‌‌‌های قوی‌‌‌تر استفاده کنید.
• برای تسریع بهبودی زخم‌‌‌ها از پزشک خود در مورد استفاده از مالوکس Maalox یا شیر منیزیوم سؤال کنید. چای گرم را آرام بنوشید.
• از مایعات یا غذاهای خنک استفاده کنید (به‌عنوان مثال قطعات یخ، ماست یخ زده، شربت یا بستنی) غذاهای نرم که براحتی قابل بلع است استفاده کنید.
• در وعده‌‌‌های غذایی از غذاهای نرم و مخلوط شده و غیرتند استفاده کنید.
• میوه‌‌‌ها یا سبزیجات و سایر غذاهای خشک و سخت مانند چیپس را استفاده نکنید.
• غذاهای بسیار شور یا شیرین نخورید.
• میوه‌‌‌ها یا آبمیوه‌‌‌های اسیدی مانند پرتقال، لیمو، گوجه‌‌‌فرنگی یا گریپ فروت نخورید.
• الکل یا تنباکوی دهانی استفاده نکنید.
• وعده‌‌‌های غذایی را در یک محیط آرام‌بخش میل کنید.

مراقبین چه کار می‌‌‌توانند بکنند.

• به کمک چراغ‌قوه دهان بیمار را از لحاظ قرمزی یا پلاک‌‌‌های سفید که معمولاً زخمی می‌‌‌شوند بررسی کنید.
• اگر بیمار دندان مصنوعی دارد آن را قبل از معاینة دهان خارج کنید.
• برای مصرف مایعات می‌‌‌توانید از نی استفاده کنید که مایعات از زخم‌‌‌های دهانی عبور نکنند.
• غذاهای سفت را در درون دستگاه همزن نرم کنید تا راحت‌‌‌تر خورده شود.
• داروهایی را که برای کاهش درد قبل از مصرف غذا توصیه شده به بیمار بدهید.
• داروهای مسکن را نیم ساعت قبل از وعده‌‌‌های غذایی استفاه کنید.

در موارد زیر با پزشک تماس بگیرید.

• قرمزی و زخم‌‌‌ دهانی که بیش از 48 ساعت طول بکشد.
• خونریزی از لثه‌‌‌ها
• اولین تظاهرات بریدگی یا زخم درون دهان
• درجه حرارت دهانی 38 درجه‌‌‌‌‌‌ یا بیش‌تر
• پلاک‌‌‌های سفید روی زبان یا درون دهان
• ناتوانی در مصرف مایعات یا غذا بیش از 2 روز
• عدم توانایی در خوردن داروها به علم زخم‌‌‌های دهانی