غربالگری سرطان ریه

غربالگری چیست؟

غربالگری به‌معنای جست‌وجو برای پیدا کردن سرطان، قبل از ظهور علائم بیماری در فرد است. این روند می‌تواند به تشخیص زود‌‌هنگام سرطان کمک کند. هنگامی‌که بافت غیرعادی یا سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود درمان آن راحت‌تر خواهد بود. ممکن است علائم، زمانی ظاهر شوند که انتشار سرطان در بدن آغاز شده باشد.

دانشمندان مي‌كوشند دربارة كساني که احتمال ابتلا به سرطان در آنها زيادتر است اطلاعات بیش‌تری به‌دست آورند. علاوه ‌براین، دانشمندان در مورد تأثیر رفتار و عملکرد افراد و عوامل محیط پيرامون آنها بر احتمال ابتلا به سرطان تحقیقاتی انجام می‌دهند. این اطلاعات به پزشکان کمک می‌کند تا در مورد كساني که باید تحت غربالگری قرار گیرند، نوع آزمایش غربالگری مورد استفاده و تعداد دفعات انجام آزمایش‌ها بهتر تصمیم‌گیری انجام دهند.

بايد به این نکته توجه داشت که اگر پزشک به شما پیشنهاد آزمایش غربالگری را بدهد، نباید چنين تصور کنید که به‌طور قطع مبتلا به سرطان هستید. از غربالگری هنگامی استفاده می‌شود که هیچ نوع از علائم سرطان در شما مشاهده نمی‌شود.

وقتي نتایج آزمایش غربالگری غیر‌عادی باشد، شايد انجام آزمایش‌های بیش‌تری لازم باشد تا وقتي كه مشخص شود شما به سرطان مبتلا هستيد يا نه. به این آزمایش‌ها، آزمایش‌های تشخیصی گفته می شود.

برای به‌دست آوردن اطلاعات در مورد پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان ریه به چکیده‌اي از گزارش‌هاي پزشکی که در ادامه آمده است مراجعه کنید

• پیشگیری از سرطان ریه.
• درمان سرطان ریة سلول غیرکوچک.
• درمان سرطان ریة سلول کوچک.

اطلاعات كلي پیرامون سرطان ریه

نکات کلیدی در این قسمت:

• سرطان ریه نوعی بیماری است که در آن سلول‌های بدخیم (سرطان) در بافت‌های ریه تشیکل می‌شوند.
• مصرف دخانیات عامل خطر مهمي در ابتلا به سرطان ریه است.

سرطان ریه نوعی بیماری است که در آن سلول‌های بدخیم (سرطان) در بافت‌های ریه تشیکل می‌شوند

ریه‌ها دو اندام تنفسی مخروطی شکل درون قفسه سینه هستند. ریه‌ها در هنگام عملِ دم، اکسیژن را وارد بدن می‌کنند و در هنگام بازدم دی‌اکسیدکربن را خارج می‌کنند. هریک از ریه‌ها قسمت‌هایی به نام لوب دارند. ریة چپ دارای دو لوب و ریه راست که اندکی بزرگ‌تر است سه لوب دارد. غشاء نازکی به نام پرده جَِنب ریه‌ها را احاطه کرده است، و دو لوله به نام نایژه از نای منشعب شده و وارد ریه راست و چپ می شوند. گاهی نایژه نیز دچار سرطان می‌شود. لوله‌های کوچکی به نام نایژک و کیسه‌های هوایی کوچکی ناحیة درون ریه را پر می‌کنند.

دو نوع سرطان ریه وجود دارد. سرطان ریه سلول کوچک و سرطان ریه غیر سلول کوچک.

مصرف دخانیات عامل خطر مهمي در ابتلا به سرطان ریه است

هر عاملی که احتمال ابتلای فرد به بیماری را افزایش دهد عامل خطر نام دارد. مهم‌ترین عامل ابتلا به سرطان ریه، مصرف دخانیات (شامل مصرف سیگار، سیگار برگ، پیپ و قليان) شناخته شده است. عوامل خطر دیگری نیز در ابتلا به سرطان ریه مؤثر است ولی تأثیر هيچ‌يك از آنها در ايجاد سرطان ریه به اندازة استعمال دخانیات نيست. این عوامل شامل موارد زیر هستند:‌

• قرار گرفتن در معرض دود دست دوم (قرارگرفتن در معرض دود حاصل از سيگار كشيدن ديگران).
• قرار گرفتن در معرض پنبة نسوز،‌ آرسنیک،‌ کروم،‌ نیکل و دیگر عواملی که در محیط‌های کار وجود دارند.
• قرار گرفتن در معرض رادون (در محل سکونت یا در محل کار).

غربالگری سرطان ریه:

نکات کلیدی در این قسمت:

• از آزمایش‌های مختلف برای غربالگری انواع مختلف سرطان استفاده می‌شود.
• معمولاً از دو تست زیر برای غربالگری سرطان ریه استفاده می‌شود:
  • عکس‌برداری با اشعه ايكس از قفسه سینه.
  • سلول‌شناسی خلط سینه.
• در پژوهش‌های بالینی از تست‌های جدیدي نيز استفاده می‌شود.
• سی.تی.اسکن مارپیچی (Spiral)

در غربالگری انواع مختلف سرطان از آزمايش‌هاي مختلف استفاده می‌شود

بعضی از تست‌های غربالگری به این دلیل انجام می‌شود که،‌ در تشخيص زودهنگام سرطان و کاهش احتمال مرگ ناشي از آن مؤثر بوده است، و از آزمايش‌هاي ديگر به این دلیل استفاده می‌شود که ثابت شده است این تست‌ها می‌توانند سرطان را در بدن بعضی از افراد پیدا کنند،‌ با این‌حال هنوز مؤثر بودن این تست‌ها در کاهش احتمال مرگ ناشي از سرطان در پژوهش‌های بالینی به اثبات نرسيده است.

دانشمندان آزمایش‌های غربالگری را مورد مطالعه قرار می‌دهند تا کم‌خطر‌ترین و مفیدترین آزمایش‌ها را پیدا کنند. هدف دیگر پژوهش‌های غربالگری سرطان، بررسی اثر کشف زودهنگام (پیدا کردن سرطان قبل از اینکه علائم بیماری ظاهر شود) بر کاهش احتمال مرگ بر اثر بیماری است. برای بعضی از انواع سرطان، در صورتی‌که بیماری در مراحل اولیه شناخته شده و درمان شود، احتمال بهبود افزایش می‌یابد.

پژوهش‌های بالینی که به‌منظور مطالعه روش‌های غربالگری سرطان بوده در نقاط مختلف دنيا انجام مي‌شود.

معمولاً از دو تست زیر برای غربالگری سرطان ریه استفاده می‌شود، كه البته هنوز مؤثر بودن این دو روش غربالگری سرطان ریه، در کاهش احتمال مرگ بر اثر این نوع سرطان اثبات نشده است:

عکس‌برداری با اشعه ايكس از قفسه سینه

در این نوع عکس‌برداری، با استفاده از اشعة ايكس تصاویری از اندام‌ها و استخوان‌های درون ناحیة سینه تهیه می‌شود. اشعه ايكس نوعی پرتو انرژی است که می‌تواند از درون بدن عبور کرده،‌ و تصاويري از نواحی داخلی بدن را به‌دست دهد.

سلول‌شناسی خلط سینه

سلول‌شناسی خلط سینه روشی است که در آن نمونه‌ای از از لحاظ وجود سلول‌های سرطانی زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود.

در حال حاضر در پژوهش‌های بالینی از تست‌های جدیدي استفاده می‌شود

سی.تی.اسکن مارپیچی (Helical)

سی.تی.اسکن مارپیچی روشی است که در آن با استفاده از دستگاه اشعة ايكس که در مسیری مارپیچی بدن را دور مي‌زند، مجموعه‌ای از تصاویر حاوی جزئیات از نواحی درونی بدن تهیه می‌شود. تصاویر، توسط کامپیوتری که به دستگاه اشعه ايكس متصل شده است آماده می‌شود.

پژوهش‌های بالینی غربالگری در بخش‌های مختلفي از دنيا انجام می‌شود.

خطرات غربالگری سرطان ریه:

نکات کلیدی در این قسمت:

• آزمایش های غربالگری خطراتی را به همراه دارند.
• خطرات آزمایش‌های غربالگری سرطان ریه شامل موارد زیراست.
  • ممکن است پیداکردن سرطان ریه تأثیری بر بهبود بيمار و زنده ماندن برای مدت طولانی‌تر نداشته باشد.
  • ممکن است نتایج آزمایش به اشتباه منفی (منفی کاذب) باشند.
  • ممکن است نتایج آزمایش به اشتباه مثبت (مثبت کاذب) باشند.
  • انجام عکس‌برداری با اشعه ايكس از قفسه سینه، باعث می‌شود قفسه سینه در معرض پرتو قرار گیرد.
• پزشک می‌تواند در مورد میزان خطر ابتلا به سرطان ریه و نیاز شما به انجام آزمایش‌های غربالگری توصیه‌های مفیدی به شما ارائه دهد.

آزمایش‌های غربالگری خطراتی را به همراه دارند

تصمیم‌ به انجام آزمایش‌های غربالگری دشوار است. همه آزمایش‌های غربالگری مفید نیستند و اکثر آنها خطراتی را به همراه دارند. بهتر است قبل از انجام آزمایش غربالگری با پزشک خود مشورت کنید. اهمیت زیادی دارد که از خطرات آزمایش غربالگری و اينكه این آزمایش بر کاهش خطر مرگ ناشی از سرطان مؤثر است و اين امر به اثبات رسيده است آگاه باشید.

خطرهاي آزمایش‌های غربالگری سرطان ریه شامل موارد زیراست.

ممکن است پیدا کردن سرطان ریه تأثیری بر بهبود شما و زنده ماندن برای مدت طولانی‌تر نداشته باشد.

اگر سرطان ریه شما از نوع پیشرفته باشد یا به دیگر نواحی بدن رسوخ كرده باشد، انجام غربالگری نمی‌تواند تأثیری روی بهبود یا افزایش زمان زنده ماندن شما داشته باشد.

بعضی از انواع سرطان هیچ‌گاه علائمی از خود نشان نمي‌‌دهند. در صورتی‌که این نوع سرطان‌ها توسط غربالگری کشف شوند و بيمار تحت درمان قرار گیرد، هنوز مشخص نشده است که درمان این نوع سرطان‌ها تأثیری بر افزایش زمان زنده ماندن بیمار دارد یا خیر (نسبت به حالتی که درمان نشود) و ممکن است درمان سرطان، عوارض جانبی شدیدی را نيز در پي داشته باشد.

ممکن است نتایج آزمایش به اشتباه، منفی (منفی کاذب) باشند.

گاهی با آنكه فرد به سرطان ریه مبتلا است نتایج آزمایش، وضعیت عادی را نشان مي‌دهد. فردی که جواب منفی کاذب (جوابی که نشان می‌دهد سرطانی وجود ندارد، در صورتی این نتیجه خلاف واقعیت است) را دریافت می‌کند ممکن است حتی با مشاهده علائم بیماری، پیگیری برای دریافت مراقبت‌های پزشکی را به تأخیر بیاندازد.

ممکن است نتایج آزمایش به اشتباه مثبت (مثبت کاذب) باشند.

گاهی با آنكه فرد مبتلا به سرطان نیست ولی آزمایش‌ها وضعیت غیر‌عادی را نشان مي‌دهد. پاسخ مثبت کاذب (پاسخی که نشان می‌دهد فرد مبتلا به سرطان است، در صورتی‌که در واقع اینگونه نیست) فرد را دچار اضطراب می‌کند و معمولاً باعث انجام آزمایش‌های بیش‌تری (نظیر نمونه‌برداری) می‌شود که خطراتی را به همراه خواهند داشت. انجام نمونه‌برداری برای سرطان ریه می‌تواند به بخشی از ریه آسيب بزند، و گاهی اوقات برای برطرف کردن این صدمات لازم مي‌شود فرد تحت جراحی قرار گیرد.

انجام عکس‌برداری با اشعه ايكس از قفسه سینه باعث می‌شود كه قفسه سینه در معرض پرتو قرار گیرد.

هنگامی‌که فرد در زمان انجام عکس‌برداری با اشعه ايكس از قفسه سینه در معرض اشعه قرار می‌گیرد. ممکن است خطر به‌وجود آمدن انواع خاصی از سرطان‌ها نظیر سرطان پستان در بیمار افزایش یابد.

پزشک می‌تواند در مورد میزان خطر ابتلا به سرطان ریه و نیاز شما به انجام آزمایش‌های غربالگری توصیه‌های مفیدی ارائه دهد.