زمان افزايش ميزان PSA نشان‌دهندۀ شدت تهاجم سرطان پروستات است:

Rising Time of PSA Levels Shows Aggressiveness of Prostate Cancer

گرچه به‌نظر می‌رسد مردانی که در آنها تشخیص سرطان پروستات زودرس داده شده، براي انتخاب گزینه‌های درمان روش‌هاي کافی را در اختيار داشته‌اند ولی با این‌حال تحقیقات جدید عامل دیگری را عنوان می‌کند: سرعتی که میزان PSA (آنتی‌ژن اختصاصي پروستات) در حال افزایش است.

سرطان زودرس پروستات به سرطانی گفته می‌شود که به مکان‌های دوردست بدن گسترش پیدا نکرده است. این سرطان در غدة پروستات یا نزدیکی آن باقی می‌ماند. اکثر مردانی که از نظر سرطان پروستات غربالگری شده‌اند، با واژۀ PSA (آنتی‌ژن اختصاصي پروستات) آشنا هستند. آنتی‌ژن اختصاصي پروستات به پروتئین‌هایی گفته می‌شود که به‌طور طبیعی به‌وسیلۀ پروستات در جریان خون جاری می‌شوند. با توجه به اینکه وجود سرطان همراه با افزایش میزان PSA است، اندازه‌گیری PSA در یک نمونۀ خونی روش غربالگری متداول سرطان پروستات است. علاوه براین مردانی که تحت درمان سرطان پروستات قرار می‌گیرند، به‌منظور ارزیابی چگونگي واكنش به درمان یا پیشرفت بیماری تحت اندازه‌گیری متداول میزان PSA قرار می‌گیرند.

مردانی که در آنها تشخیص زودهنگام سرطان پروستات داده شده است، گزینه‌های درمانی مختلفی دارند که شامل برداشتن پروستات و بافت اطراف آن به‌وسیلۀ جراحی، پرتودرمانی، درمان سرمایشی (Cryotherapy) و یا روش «نگاه و انتظار» (انتظار آگاهانه) (تا هنگامی‌که سرطان پیشرفت نکند درمان آغاز نمی‌شود). درمان در این بیماران به تهاجمی بودن سرطان، میزان گسترش، عوارض درمان و یا سن بیمار بستگی دارد.

تحقیقات اخیر نشان داده است که قبل از درمان و یا جراحی متعاقب آن تركيبي از فاکتورهایی مثل سرعت افزايشي PSA (زمانی‌که طول می‌کشد تا PSA به میزان خاصی برسد)، و یا زمان دو برابر شدن PSA (زمانی‌که طول می‌کشد تا میزان PSA دو برابر شود) می‌تواند میزان تهاجم سرطان را نشان ‌دهد.

چهار مطالعه که میزان افزایش PSA را با پیامدهای بدتر مربوط می‌دانند.

(I نتایج اخیر در مجلۀ Journal Of Urology انتشار یافت و شامل مطالعه‌ای بود که در آن محققان اطلاعات 2.290 مرد که بین سال‌های 1990 تا 1999 تحت عمل برداشتن پروستات قرار گرفتند را ارزیابی کردند. هر بیمار مقادیر مختلفی از PSA را قبل از جراحی داشت. بعد از یک پیگیری با میانگين 1/7، سال محققان دریافتند که یک افزایش سریع در میزان PSA با پیامد بدِ بیماری همراه بوده است.

مردان با «زمان دو برابر شدن PSA» قبل جراحی 18 ماه یا کم‌تر به نسبت مردانی که «زمان دو برابر شدن PSA» آنها بيش‌تر از 18 ماه بود، 6 برابر بيش‌تر احتمال خطر مرگ بر اثر سرطان پروستات داشتند.

مردانی که PSA آنها در سال بيش‌تر از 4/3ng/ml رشد کرده بود به نسبت مردانی که PSA آنها کم‌تر از 4/3ng/ml رشد کرده بود، 6 برابر بيش‌تر احتمال خطر مرگ بر اثر سرطان پروستات داشتند.

II) نتایجی که اخیراً در مجلۀ New England Journal Of Medicine منتشر شد حاوی مقاله‌ای بود که در آن محققان دانشگاه هاروارد 1095 مرد با تشخیص سرطان پروستات زودرس را ارزیابی کردند. تمام مردان تحت عمل برداشتن پروستات قرار گرفته بودند. متغیرهایی از قبیل میزان PSA عادي تشخیص، معیار گلیسون (اندازه‌گیری میزان تهاجم سرطان)، مرحله سرطان (میزان گسترش) و سرعت PSA حین سال قبل از تشخیص، جهت تعیین اینکه آیا این عوامل با نتایج درازمدت آزمايش‌هاي این بیماران در ارتباط هستند، مورد ارزیابی قرار گرفتند.

در یک پیگیری 5 ساله، احتمال مرگ مردان با سرعت افزايش PSA بیش از ng/ml2 در سال قبل از تشخیص به‌علت سرطان پروستات حدود 10 برابر بيش‌تر از افرادی بود که سرعت افزايش PSA آنها در سال قبل از تشخیص مساوی یا کم‌تر از2ng/ml بود. همچنین مردانی که سرعت افزايش PSA آنها بيش‌تر از2ng/ml در سال قبل از تشخیص بود، نیز نسبت به مردان با سرعت افزايش PSA کم‌تر، زمان کوتاه‌تری قبل از عود بیماری و نیز احتمال بقای کم‌تری داشتند. سرعت افزايش PSA 2ng/ml یا بيش‌تر به نسبت سرعت افزايش PSA کم‌تر از2ng/ml در سال قبل از تشخیص، با معیار گلیسون بالاتر و متاستاز به غده‌های لنفاوی و مرحلۀ بالاتری همراه بود.

III) نتایجی که در گردهمایی سالیانۀ انجمن اورولوژی در سال 2004 ارائه شد، حاوی مطالعه‌ای بود که در آن محققان، از بالتیمور و مری‌لند، خصوصیات مختلف و پیامد مشترک سرطان را در بیماران سرطان پروستات ارزیابی می‌کردند. مطالعه شامل 6.000 مرد بود که در آنها تشخیص سرطان زودرس پروستات داده شده بود و از سال 1982 به‌وسیلۀ برداشتن کامل پروستات درمان شده بودند.

بررسي‌ها نشان داد كه بعد از برداشتن پروستات، در بیمارانی که «زمان دو برابر شدن PSA» آنها کم‌تر از 10 ماه بود، به وضوح به نسبت افرادی که زمان دو برابر شدن PSA در آنها بيش‌تر از 10 ماه بود، احتمال ایجاد سرطان پروستات بيش‌تر بوده است. بعد از یک پیگیری 8 ساله محققان به این نتیجه رسیدند که زمان دو برابر شدن PSA همچنین بر روی میزان بقای این بیماران نیز مؤثر است. در پیگیری گروه بیماران با زمان دو برابر شدن PSA کم‌تر از 10 ماه بعد از برداشتن پروستات، 42% بیماران به‌علت سرطان پروستات فوت کردند.

بر عکس، در بیمارانی که زمان دو برابر شدن PSA در آنها بيش‌تر از 10 بود، فقط 7% بیماران از سرطان پروستات فوت کردند.

IV) نتایج منتشر شدۀ دو مطالعه در مجلۀ انجمن پزشکی آمریکا حاوی بررسی 700 مرد به‌منظور تعیین عواملی که با افزایش خطر مرگ ناشی از سرطان پروستات همراه است، بود. روی هم رفته نتایج هر دو تحقیق نشان داد که مدت زمان دو برابر شدن PSA کوتاه و افزایش مقدار PSA به اندازه 2ng/ml یا بيش‌تر در طی یک سال قبل از تشخیص سرطان پروستات به وضوح با افزایش خطر مرگ به‌علت سرطان پروستات همراه است.

نتیجه

این نتایجی که با هم جمع‌آوری شده است، گواه بر این است که سرعت PSA و یا زمان دو برابر شدن PSA قبل از تشخیص سرطان پروستات و یا درمان متعاقب سرطان پروستات، نشان‌دهندۀ میزان تهاجم سرطان پروستات است. ممکن است از بیماران خواسته شود میزان PSA خودشان را آزمايش کنند و به سرعتی که میزان PSA افزایش پیدا می‌کند و همچنین تعیین زمانی‌که طول می‌کشد تا میزان PSA دو برابر شود توجه داشته باشند. این نتایج باید به اطلاع پزشک برسد و هنگام انتخاب نوع درمان، مورد توجه قرار گیرد. این عامل می‌تواند سبب شود که بیماران به بهترين گزينه درمان دست يابند.