اطلاعات عمومی درباره سرطان حلق تحتانی
نکات مهم این بخش
- در بیماری سرطان حلق تحتانی، سلولهای بدخیم (سرطانی) در بافتهای حلق تحتانی تشکیل میشوند.
- ممکن است استفاده از فرآوردههای توتون و نوشیدن مشروبات الکلی بر خطر ایجاد سرطان حلق تحتانی تأثیر گذارد.
- نشانههای احتمالی سرطان حلق تحتانی شامل گلو درد و گوش درد است.
- از تستهایی که در آنها گلو و گردن معاینه میشود، برای کمک به ردیابی (یافتن) و تشخیص سرطان حلق تحتانی استفاده میکنند.
- عوامل خاصی بر پیشآگهی (احتمال بهبودی) و گزینههای درمان تأثیر میگذارند.
در بیماری سرطان حلق تحتانی، سلولهای بدخیم (سرطانی) در بافتهای حلق تحتانی تشکیل میشوند.
حلق تحتانی قسمت پایینی حلق (گلو) است. حلق لولهای توخالی به طول تقریباً 5 اینچ است که از پشت بینی شروع میشود، از گردن پایین میرود، و در قسمت بالایی نای (تراشه) و مری (لولهای که از گلو به معده میرود) خاتمه مییابد. هوا و غذا، در سر راه خود به نای یا مری، از حلق میگذرند.
اکثر سرطانهای حلق تحتانی در سلولهای سنگفرشی آغاز میشوند، که این سلولهای نازک و مسطح دیواره یا آستری داخل حلق تحتانی را تشکیل میدهند. سه ناحیه مختلف در حلق تحتانی وجود دارد، و امکان دارد سرطان در یکی یا در بیش از یکی از این سه ناحیه شروع شود.
ممکن است استفاده از فرآوردههای توتون و نوشیدن مشروبات الکلی بر خطر ایجاد سرطان حلق تحتانی تأثیر گذارد.
عوامل خطر شامل موارد زیر میباشند:
- سیگارت (یا سیگار) کشیدن.
- جویدن توتون.
- مصرف مشروبات الکلی.
- داشتن رژیم غذایی فاقد مواد مغذی کافی.
- داشتن سندروم پلامر وینسون (Plummer – Vinson syndrome).
نشانههای احتمالی سرطان حلق تحتانی شامل گلو درد و گوش درد است.
ممکن است این علائم، و علائم دیگر، در اثر ابتلا به سرطان حلق تحتانی ایجاد شوند. بیماریهای دیگر هم امکان دارد همین علائم را بهوجود آورند. اگر هر یک از مشکلات زیر بروز نماید، باید با پزشک مشورت شود:
- گلو دردی که برطرف نمیشود.
- گوش درد.
- وجود تودهای درگردن.
- دردناک یا دشوار بودن بلع.
- تغییر صدا.
از تستهایی که در آنها گلو و گردن معاینه میشود برای ردیابی ( یافتن) و تشخیص سرطان حلق تحتانی استفاده مینمایند.
امکان دارد از تستها و رویههای زیر استفاده شود:
-
معاینه فیزیکی گلو: معاینهای که در آن دکتر گردن شخص بیمار را لمس میکند تا متوجه حضورغدد لنفاوی متورم شود، و با یک آینه کوچک دسته بلند به قسمت پایینی گلو نگاه میکند تا نواحی غیرطبیعی را تشخیص دهد.
-
آندوسکوپی: رویهای که برای نگاه کردن به نواحی داخل گلو استفاده میکنند، که این نواحی در معاینه فیزیکی گلو با آینه دیده نمیشوند. آندوسکوپ (لولهای نازک و دارای منبع نور) را از راه بینی یا دهان وارد میکنند تا متوجه شوند که آیا چیزی غیرطبیعی در گلو وجود دارد. ممکن است نمونهبرداری بافت بهمنظور بیوپسی انجام شود.
-
سی.تی.اسکن (کتاسکن): رویهای که در آن یک سری عکس تفصیلی از زوایای مختلف از داخل بدن میگیرند. یک کامپیوتر که به یک دستگاه اشعه-X متصل است این عکسها را میگیرد. ممکن است مادهای رنگی را به داخل یکی از سیاهرگها تزریق کنند، یا بیمار این ماده را بلع نماید، تا کمک شود که اندامها یا بافتها در عکسها واضحتر دیده شوند. این رویه را توموگرافی محاسباتی (Computed Tomography) یا توموگرافی محوری کامپیوتری هم مینامند.
-
ام.آر.آی (MRI یا Magnetic Resonance Imaging): رویهای که در آن از یک آهنربا، امواج رادیویی، و یک کامپیوتر برای گرفتن یک سری عکس تفصیلی از نواحی داخل بدن استفاده میکنند. این رویه را تصویربرداری هستهای به روش تشدید مغناطیسی (NMRI یا Nuclear Magnetic Resonance Imaging) هم مینامند.
-
رادیوگرافی سر، گردن، و قفسه سینه: رادیوگرافی (عکسبرداری با استفاده از اشعه-X) سر، گردن، و اندامها و استخوانهای داخل قفسه سینه. اشعه – X نوعی پرتو انرژی است که میتواند از بدن عبور نماید و به یک فیلم اصابت کند و تصویری از نواحی داخل بدن بهوجود آورد.
-
سری بلع باریوم (Barium esophagogram): رادیوگرافی مری. بیمار مایعی را مینوشد که حاوی باریوم (مادهای فلزی به رنگ نقرهای– سفید) است. این مایه، مری را پوشش میدهد و رادیوگرافی انجام میشود.
-
آندوسکوپی مری: رویهای برای نگاه کردن به داخل مری جهت متوجه شدن نواحی غیرطبیعی. یک آندوسکوپ مری (لولهای نازک که دارای منبع نور است) را از راه دهان یا بینی وارد میکنند و از گلو پایین میبرند تا به داخل مری برسد. ممکن است نمونههایی برای بیوپسی برداشته شود.
-
برونکوسکوپی (آندوسکوپی نایژه): رویهای برای نگاه کردن به داخل نای و مجاری بزرگ تنفسی موجود در ریه بهمنظور متوجه شدن نواحی غیرطبیعی. یک برونکوسکوپ (لولهای نازک که دارای منبع نور است) را از راه بینی یا دهان وارد نای و ریه میکنند. ممکن است نمونههای بافت برای بیوپسی برداشته شود.
-
بیوپسی: خارج کردن سلولها یا بافتها از بدن برای آنکه آنها را زیر میکروسکوپ نگاه کنند تا متوجه نشانههای وجود سرطان بشوند.
عوامل خاصی بر پیشآگهی (احتمال بهبودی) و گزینههای درمان تأثیر میگذارند
پیش آگهی (احتمال بهبودی) به موارد زیر بستگی دارد:
- مرحله سرطان (اینکه آیا سرطان در بخشی از حلق تحتانی یا در کل حلق تحتانی وجود داشته یا به نقاط دیگر بدن گسترشیافته است). سرطان حلق تحتانی معمولاً در مراحل آخر خود ردیابی میشود زیرا علائم مراحل اولیه بیماری بهندرت بروز میکنند.
- سن، جنسیت، و سلامتی عمومی بیمار.
- محل قرارگیری سرطان.
- اینکه آیا بیمار در طول پرتودرمانی سیگارت (یا سیگار) میکشد.
گزینههای درمان به موارد زیر بستگی دارد:
- مرحله سرطان.
- تا حد ممکن نرمال نگهداشتن توانایی بیمار در صحبت کردن، غذا خوردن، و نفس کشیدن.
- سلامتی عمومی بیمار.
در بیمارانی که مبتلا به سرطان حلق تحتانی بودهاند، خطر ایجاد سرطان ثانویه در سر یا گردن افزایش مییابد. پیگیری مکرر و دقیق وضعیت این بیماران مهم میباشد.
مراحل سرطان حلق تحتانی
نکات مهم این بخش
- پس از تشخیص سرطان حلق تحتانی، تستهایی انجام میدهند تا مشخص شود که آیا سلولهای سرطانی در داخل حلق تحتانی یا در دیگر قسمتهای بدن گسترش یافتهاند.
- سرطان به سه طریق در بدن گسترش مییابد.
سرطان حلق تحتانی دارای مراحل زیراست:
- مرحله صفر (کارسینوم درجا)
- مرحله اول
- مرحله دوم
- مرحله سوم
- مرحله چهارم
پس از تشخیص سرطان حلق تحتانی، تستهایی انجام میدهند تا مشخص شود که آیا سلولهای سرطانی در داخل حلق میانی یا در دیگر قسمتهای بدن گسترش یافتهاند.
فرآیندی که استفاده میکنند تا مشخص شود که آیا سرطان در داخل حلق تحتانی یا در دیگر قسمتهای بدن گسترش یافتهاند را مرحلهبندی مینامند. با اطلاعاتی که از فرآیند مرحلهبندی بهدست میآید، مرحله بیماری را تعیین میکنند. دانستن مرحله بیماری در برنامهریزی درمان اهمیت دارد. در اغلب موارد، از نتایج برخی از تستهایی که برای تشخیص بیماری انجام شده بود برای مرحلهبندی کردن بیماری هم استفاده میکنند.
سرطان به سه طریق مشروحه زیر در بدن گسترش مییابد:
- از طریق بافت. سرطان به بافتهای نرمال مجاور حمله میکند.
- از طریق سیستم لنفاوی. سرطان به سیستم لنفاوی حمله مینماید و از راه عروق لنفاوی به دیگر نقاط بدن میرسد.
- از طریق خون. سرطان به سیاهرگها و مویرگها حمله میکند و همراه خون به دیگر قسمتهای بدن میرسد.
هنگامیکه سلولهای سرطانی از تومور اولیه (اصلی) جدا میشوند و از طریق لنف یا خون به دیگر نقاط بدن میرسند، ممکن است یک تومور دیگر (تومور ثانویه) تشکیل شود. این فرآیند را متاستاز مینامند. تومور ثانویه (متاستازی) از همان نوع تومور اولیه است. بهعنوان مثال، اگر سرطان پستان به استخوانها گسترش یابد، سلولهای سرطانی موجود در استخوانها در واقع سلولهای سرطان پستان هستند، و بیماری سرطان استخوان نبوده بلکه سرطان متاستازی پستان است.
در مورد سرطان حلق تحتانی از مراحل زیر استفاده میشود:
مرحله صفر( کارسینوم درجا)
در مرحله صفر، سلولهای غیرطبیعی در دیواره یا آستری حلق تحتانی یافت میشوند. ممکن است این سلولهای غیرطبیعی سرطانی شوند و در بافتهای نرمال مجاور گسترش یابند. مرحله صفر را کارسینوم درجا هم مینامند.
5 سانتی متر 4 سانتی متر 2 سانتی متر 1 سانتی متر
نخود، بادامزمینی، گردو، و لیموترش اندازه تومور را نشان میدهند.
مرحله اول
در مرحله اول، سرطان تنها در یک ناحیه از حلق تحتانی تشکیل شده و قطر تومور 2 سانتی متر یا کمتر است.
مرحله دوم
در مرحله دوم، یا تومور
- بیشتر از 2 سانتیمتر قطر داشته ولی قطر آن از 4 سانتیمتر بیشتر نیست و به حنجره (جعبه صوتی) گسترشنیافته است؛ و یا در بیشتر از یک ناحیه از حلق تحتانی یا در بافتهای مجاور یافت میشود.
مرحله سوم
در مرحله سوم، یکی از موارد زیر یافت میشود:
- تومور تنها در یک ناحیه از حلق تحتانی یافت میشود و قطر آن 2 سانتیمتر یا کمتر است؛ سرطان به یک غده لنفاوی در همان سمت از گردن هم گسترش یافته و قطر این غده لنفاوی 3 سانتیمتر یا کمتر است.
- سرطان در بیش از یک ناحیه از حلق تحتانی یافت میشود، در بافتهای مجاور وجود دارد، یا قطر آن از 2 سانتیمتر بیشتر است ولی از 4 سانتیمتر بیشتر نمیباشد و در حنجره دیده نمیشود؛ سرطان به یک غده لنفاوی در همان طرف از گردن هم گسترش یافته و قطر غده لنفاوی 3 سانتیمتر یا کمتر است.
- قطر تومور از 4 سانتیمتر بیشتر بوده یا به حنجره گسترشیافته است؛ ممکن است سرطان به یک غده لنفاوی در همان طرف از گردن هم گسترش یافته باشد و قطر این غده لنفاوی 3 سانتیمتر یا کمتر است.
مرحله چهارم
مرحله چهارم به مراحل چهارم A ، B، و C تقسیم میشود:
در مرحله چهارم A، تومور
- اندازه مختلفی دارد و به بافت نرم و بافت همبند مجاور، غده تیروئید، یا مری، گسترش یافته است؛ ممکن است سرطان در یک غده لنفاوی (که قطر آن 3 سانتیمتر یا کمتر است) در همان طرف از گردن یا در یک یا چند غده لنفاوی (که قطر همگی آنها 6 سانتیمتر یا کمتر است) در نقاط مختلف گردن یافت شود؛ یا تنها در یک ناحیه از حلق تحتانی وجود دارد، قطر آن 2 سانتیمتر یا کمتر است، و به یک یا چند غده لنفاوی در نقاط مختلف گردن هم گسترش یافته (که قطر تمام این غدههای لنفاوی 6 سانتیمتر یا کمتر است)؛ یا در بیش از یک ناحیه از حلق تحتانی وجود دارد، در بافتهای مجاور دیده میشود، یا قطر آن بیشتر از 2 سانتیمتر است اما از 4 سانتیمتر بیشتر نمیباشد و به حنجره گسترش نیافته است؛ سرطان به یک یا چند غده لنفاوی در نقاط مختلف گردن توسعهیافته است (که قطر تمام این غدههای لنفاوی 6 سانتیمتر یا کمتر است)؛ یا از قطر بیشتر از 4 سانتیمتر برخوردار میباشد یا به حنجره گسترش یافته است؛ سرطان به یک یا چند غده لنفاوی در نقاط مختلف گردن هم گسترش یافته است (که قطر تمام این غدههای لنفاوی 6 سانتیمتر یا کمتر است).
- در مرحله چهارم B، تومور یا به بافت نرم، بافت همبند، رگهای خونی مجاور، غده تیروئید، یا مری گسترشیافته، و ممکن است به غدد لنفاوی دارای اندازههای مختلف هم گسترش یافته باشد؛ یا اندازه متفاوتی دارد و به غدد لنفاوی گسترش یافته که قطر آنها از 6 سانتیمتر بیشتر است.
در مرحله چهارم C، سرطان به فراتر از حلق تحتانی گسترش یافته و به دیگر نقاط بدن رسیده است.
سرطان راجعه حلق تحتانی
سرطان راجعه حلق تحتانی سرطانی میباشد که پس از درمان شدن برگشت (عود) کرده است. این سرطان امکان دارد در حلق تحتانی یا در دیگر نقاط بدن برگشت کند.
خلاصه گزینههای درمان
نکات مهم این بخش
- برای بیماران مبتلا به سرطان حلق تحتانی، انواع مختلف درمان وجود دارد.
- از سه نوع درمان استاندارد استفاده میشود که عبارتند از:
- جراحی
- پرتودرمانی
- شیمیدرمانی
در آزمایشات بالینی، انواع جدید درمان تست میشود.
ممکن است بیماران بخواهند در آزمایشی بالینی شرکت نمایند.
بیماران میتوانند پیش از، در طول، یا پس از شروع درمان سرطان خود در آزمایش بالینی شرکت کنند.
شاید لازم باشد تستهای پیگیری انجام شود
برای بیماران مبتلا به سرطان حلق تحتانی، درمانهای مختلفی وجود دارد.
برای بیماران مبتلا به سرطان حلق تحتانی، درمانهای مختلفی وجود دارد. برخی از درمانها استاندارد هستند (درمانهایی که اینک استفاده میشوند)، و بعضی از درمانها در حال حاضر در آزمایشات بالینی تست میشوند. آزمایش بالینی درمانی، مطالعهای تحقیقاتی است و هدف از آن کمک به بهبود درمانهای جاری یا بهدست آوردن اطلاعات درباره درمانهای جدید برای بیماران سرطانی میباشد. اگر در آزمایشات بالینی مشخص شود که درمانی جدید بهتر از درمان استاندارد است، ممکن است درمان جدید بهصورت درمان استاندارد در آید. امکان دارد بیماران بخواهند در آزمایشی بالینی شرکت کنند. در برخی از آزمایشات بالینی تنها بیمارانی پذیرفته میشوند که درمان آنها هنوز شروع نشده باشد.
از سه نوع درمان استاندارد استفاده میشود که عبارتند از:
جراحی
جراحی (برداشتن سرطان در عمل جراحی) درمانی رایج برای تمام مراحل سرطان حلق تحتانی است. امکان دارد از رویههای جراحی زیر استفاده شود:
-
برش حنجره و حلق: جراحی برای برداشتن حنجره (جعبه صوتی) و بخشی از حلق (گلو).
-
برش جزئی حنجره و حلق: جراحی برای برداشتن بخشی از حنجره و بخشی از حلق. در این عمل جراحی، بیمار صدای خود را از دست نمیدهد.
-
تشریح گردن: جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی و دیگر بافتهای موجود در گردن
حتی اگر پزشک تمامی سرطانی که در زمان جراحی دیده میشود را بردارد، ممکن است در مورد برخی از بیماران، پس از عمل جراحی، از شیمیدرمانی یا پرتودرمانی استفاده شود تا سلولهای سرطانی باقیمانده از بین بروند. درمانی که پس از جراحی برای افزایش احتمال علاج بیماری صورت میگیرد را درمان کمکی مینامند.
پرتودرمانی
پرتودرمانی نوعی درمان سرطان است که در آن از اشعه –X پر انرژی یا از دیگر انواع تشعشعات برای کشتن سلولهای سرطانی استفاده میکنند. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد. در پرتودرمانی خارجی از دستگاهی در بیرون از بدن برای ارسال تشعشع به طرف سرطان استفاده میشود. در پرتودرمانی داخلی، از مادهای رادیواکتیو استفاده مینمایند که در داخل سوزن، دانه، سیم، یا کاتتر قرار داشته و آن را مستقیماً در داخل یا در نزدیکی سرطان میگذارند. نحوه انجام پرتودرمانی به نوع و مرحله سرطانی بستگی دارد که باید درمان شود.
ممکن است پرتودرمانی در بیمارانی مؤثرتر واقع شود که قبل از شروع درمان کشیدن سیگارت (یا سیگار) را ترک کردهاند. ممکن است با پرتودرمانی خارجی برروی غده تیروئید یا غده هیپوفیز، نحوة کارکرد غده تیروئید تغییر نماید. امکان دارد، پیش و پس از درمان، غده تیروئید را تست کنند تا اطمینان حاصل شود که درست کار میکند.
شیمیدرمانی
شیمیدرمانی نوعی درمان سرطان است که در آن از داروهایی استفاده میکنند تا با کشتن سلولهای سرطانی، یا با متوقف نمودن تقسیم سلولی آنها، از رشد سلولهای سرطانی جلوگیری نمایند. اگر بیمار این داروها را بلع کند، یا آنها را در سیاهرگی در بدنش تزریق کنند، داروها وارد جریان خون شده و میتوانند به سلولهای سرطانی موجود در سرتاسر بدن برسند (شیمیدرمانی سیستمیک). اگر این داروها را مستقیماً در داخل ستون نخاعی، در داخل اندامی در بدن، یا در حفرهای در بدن مانند شکم قرار دهند، داروها عمدتاً بر سلولهای سرطانی موجود در این نواحی تأثیر میگذارند (شیمیدرمانی ناحیهای). نحوه انجام شیمیدرمانی به نوع و مرحله سرطانی بستگی دارد که باید درمان شود.
ممکن است پیش از جراحی یا پرتودرمانی، از شیمیدرمانی برای کوچک نمودن تومور استفاده کنند. این رویه را شیمیدرمانی نئواجوانت (neoadjuvant یا درمان کمکی پیش از درمان اصلی) مینامند.
گزینههای درمان براساس مرحله سرطان
مرحله اول سرطان حلق تحتانی
مرحله دوم سرطان حلق تحتانی
مرحله سوم سرطان حلق تحتانی
مرحله چهارم سرطان حلق تحتانی
مرحله اول سرطان حلق تحتانی
ممکن است درمان مرحله اول سرطان حلق تحتانی شامل موارد زیر باشد:
- برش حنجره و حلق و تشریح گردن همراه با یا بدون پرتودرمانی با دوز بالای غدد لنفاوی گردن.
- برش جزئی حنجره و حلق همراه با یا بدون پرتودرمانی با دوز بالای غدد لنفاوی هر دو طرف گردن.
مرحله دوم سرطان حلق تحتانی
امکان دارد درمان مرحله دوم سرطان حلق تحتانی شامل موارد زیر باشد:
- برش حنجره و حلق و تشریح گردن: امکان دارد پیش یا پس از جراحی، پرتودرمانی با دوز بالا برروی غدد لنفاوی گردن انجام شود.
- برش جزئی حنجره و حلق: ممکن است پیش یا پس از جراحی، پرتودرمانی با دوز بالا برروی غدد لنفاوی گردن انجام شود.
- شیمیدرمانی در طول یا پس از پرتودرمانی یا پس از جراحی.
- آزمایشی بالینی در زمینه شیمیدرمانی که پس از آن پرتودرمانی یا جراحی انجام میشود.
مرحله سوم سرطان حلق تحتانی
درمان مرحله سوم سرطان حلق تحتانی، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- پرتودرمانی پیش یا پس از جراحی.
- شیمیدرمانی در طول یا پس از پرتودرمانی یا پس از جراحی
- آزمایشی بالینی در زمینه شیمیدرمانی و پس از آن جراحی و یا پرتودرمانی.
- آزمایشی بالینی در زمینه شیمیدرمانی همزمان با پرتودرمانی.
- آزمایشی بالینی در زمینه جراحی و پس از آن شیمیدرمانی همزمان با پرتودرمانی.
درمان و پیگیری مرحله سوم سرطان حلق تحتانی پیچیده است و در حالت آرمانی باید با نظارت گروهی از متخصصان با تجربه و دارای مهارت در زمینه درمان این نوع سرطان انجام شود. اگر تمام یا بخشی از حلق تحتانی برداشته شود، ممکن است جراحی پلاستیک لازم شود، و امکان دارد بیمار برای نفس کشیدن، غذا خوردن و صحبت کردن، به کمکهای خاص احتیاج داشته باشد.
مرحله چهارم سرطان حلق تحتانی
درمان مرحله چهارم سرطان حلق تحتانی، که بتوان آن را با عمل جراحی انجام داد، امکان دارد شامل موارد زیر باشد:
- پرتودرمانی پیش یا پس از جراحی.
- آزمایشی بالینی در زمینه شیمیدرمانی که پس از آن جراحی و یا پرتودرمانی صورت میگیرد.
- آزمایشی بالینی در زمینه جراحی که به دنبال آن شیمیدرمانی همزمان با پرتودرمانی انجام میشود.
درمان مرحله چهارم سرطان حلق تحتانی با عمل جراحی، و پیگیری این مرحله، فرآیندی پیچیده است و در حالت آرمانی باید با نظارت گروهی از متخصصان انجام شود که در درمان این نوع سرطان تجربه و مهارت دارند. اگر تمام یا بخشی از حلق تحتانی برداشته شود، ممکن است جراحی پلاستیک لازم شود و بیمار برای نفس کشیدن، غذا خوردن، و صحبت کردن به کمکهای خاص احتیاج داشته باشد.
درمان مرحله چهارم سرطان حلق تحتانی، که نتوان آن را با عمل جراحی انجام داد، شاید شامل موارد زیر باشد:
- پرتودرمانی.
- شیمیدرمانی همزمان با پرتودرمانی.
- آزمایشی بالینی در زمینه پرتودرمانی همراه با شیمیدرمانی.
گزینههای درمان سرطان راجعه حلق تحتانی
ممکن است درمان سرطان راجعه حلق تحتانی شامل موارد زیر باشد:
- جراحی.
- پرتودرمانی.
- شیمیدرمانی.
- آزمایشی بالینی در زمینه شیمیدرمانی