افسردگی

درجاتی از افسردگی در بیماران مبتلا به سرطان و خانواده آنها در اوایل تشخیص بیماری طبیعی است. احساس ناراحتی و سایر احساسات تا حدودی طبیعی است. ولی هنگامی‌که این احساسات مدت طولانی طول بکشد یا در زندگی روزمره اختلال ایجاد کند، نیازمند توجه است. افسردگی بالینی که یک اختلال قابل درمان است در یک نفر از هر چهار بیمار مبتلا به سرطان بروز می‌‌‌کند.

افسردگی موجب افزایش استرس، اختلال عملکرد و کاهش توانایی ادامه درمان می‌‌‌شود.

بیمارانی که قبل از تشخیص سرطان سابقه افسردگی دارند بیش‌تر احتمال دارد تا دچار افسردگی شوند. علائم افسردگی بالینی در ادامه ذکر شده است. خانواده و دوستان باید مراقب علائم باشند و در صورت بروز آنها بیمار را تشویق کنند تا برای درمان افسردگی اقدام کند. معمولاً علائم افسردگی و اضطراب در یک زمان ایجاد نمی‌‌‌شود. (مبحث اضطراب را ببینید).

درمان افسردگی در بیماران سرطانی شامل درمان دارویی، مشاوره و ترکیبی از هر دو و گاهی درمان‌هاي اختصاصی است. این درمان‌ها کمک می‌‌‌کند تا افسردگی بهتر شده و بیمار سرطانی کیفیت زندگی بهتری پیدا کند.

دنبال چه باشید؟

علائم افسردگی بالینی شامل موارد زیر است:

• خلق ناراحت وافسرده در بیش‌تر مواقع روز و بیش‌تر روزها.
• کاهش انگیزه و علاقمندی انجام کارهای گذشته لذت‌بخش بوده است.
• اختلال تغذیه‌‌‌ای (کاهش اشتها یا پرخوری)، شامل کاهش یا افزایش وزن.
• تغییرات خواب (عدم توانایی خوابیدن، زود بیدار شدن یا خواب بیش از حد).
• احساس خستگی یا افت انرژی بیش‌تر روز.
• اطرافیان متوجه شدند که بیش‌تر روزها بی‌‌‌قرار یا به‌طور غیرعادی آرام هستید.
• احساس گناه، بی‌‌‌ارزشی یا بی‌‌‌پناه بودن.
• اختلال در تمرکز، یادآوری مطالب یا تصمیم‌‌‌گیری.
• افکار مرگ یا خودکشی یا اقدام به خودکشی.
• تغییرات وسیع خلق‌‌‌وخو از ناراحتی و افسردگی به دوره‌‌‌های بی‌‌‌قراری و احساس انرژی زیاد اگر از بین علائم فوق 5 تا یا بیش‌تر به مدت 2 هفته یا بیش‌تر ادامه پیدا کند یا به اندازه کافی شدید باشد تا زندگی روزمره خود را مختل کند، تشخیص افسردگی بالینی توسط روانپزشک یا کارشناسی روانشناسی آموزش دیده مطرح می‌‌‌شود. مشکلاتی مانند احساس خستگی، کاهش اشتها، تغییرات خواب همچنین می‌‌‌تواند عوارض جانبی ناشی از درمان بوده و پس از پایان درمان بهبود یابد. درباره این علائم و احتمال اینکه افسردگی موجب ایجاد آنها باشد با پزشک خود صحبت کنید.

بیمار چه کار می‌‌‌تواند بکند؟

• درباره احساسات و ترس‌‌‌های خود و خانواده‌‌‌تان با هم صحبت کنید. احساس ناراحتی تا حدودی طبیعی است.
• با دقت به یکدیگر گوش کنید.
• در مورد روش‌هاي حمایت یکدیگر تصمیم‌‌‌گیری کنید.
• همدیگر را تشویق به صحبت کردن بکنید ولی اجبار نکنید.
• از گروه‌‌‌های مشاوره‌‌‌ای و حمایتی کمک بگیرید.
• دعا کنید و به امور مذهبی توجه کنید.
• تمرینات آرام‌بخشی و تنفس عمیق را چندین بار در روز انجام دهید. (چشمانتان را ببندید، به هر قسمت بدن فکر کرده و آن را آرام کنید. از نوک پاها شروع کنید و به سمت سر پیش بیایید، وقتی آرام شدید تصور کنید در مکانی زیبا مانند ساحل آفتابی دریا هستید).
• با پزشک خود در مورد روش‌هاي درمانی افسردگی یا اضطراب صحبت کنید.
• با مشاور تخصصی برای ایجاد تغییر در زندگی خود مشاوره کنید.
• قبل از شروع دروهای ضد افسردگی لیست تمامی داروهای مصرفی خود را به پزشک بدهید.
• تمامی داروهای تجویزشده را مصرف کنید.
• توجه کنید که پس از مصرف داروهای ضدافسردگی برای بهبود علائم معمولاً 4-2 هفته طول می‌‌‌کشد. در این مدت از سایر داروها می‌‌‌توانید برای کم کردن علائم استفاده کنید.
• در صورت بروز عوارض جانبی پس از مصرف داروهای ضدافسردگی آن را با پزشک مطرح کنید.
• از مصرف الکل خودداری کنید.
• قبل از رانندگی مراقب باشید بعضی داروهای ضد افسردگی خواب‌آلودگی ایجاد می‌‌‌کند.
• مصرف داروهای ضدافسردگی را به‌طور ناگهانی قطع نکنید.

مراقبین چه کار می‌‌‌توانند بکنند؟

• به آرامی بیمار را تشویق کنید در مورد نگرانی‌‌‌ها و ترس‌‌‌هایش صحبت کند.
• قبل از آمادگی بیمار وی را به صحبت کردن مجبور نکنید.
• بدون قضاوت کردن به صحبت‌هاي بیمار خوب گوش کنید. مخالفت کردن با افکار منفی و اشتباه بیمار اشکالی ندارد.
• در مورد روش‌هاي حمایت یکدیگر تصمیم‌‌‌‌‌‌گیری کنید.
• در صورتی‌که بیمار احساس ناراحتی می‌‌‌کند او را مجبور به ابراز خوشحالی نکنید.
• در صورتی‌که احساس افسردگی، اضطراب یا ترس بیمار شدید است دنبال آوردن دلیل نباشید. با پزشک در مورد مصرف دارو یا روش‌هاي دیگر صحبت کنید.
• در مواقع ضروری برای ارزیابی و درمان بیمار با پزشک قرار ملاقات بگذارید.
• بیمار را به انجام کار‌هايی که دوست دارد تشویق کنید.
• بعد از شروع داروهای ضدافسردگی وی را به ادامه مصرف دارو تا هنگامی‌که علائم بهتر شود (معمولاً 4-2 هفته) تشویق کنید و در صورتی‌که علائم تغییر نکند دنبال روش‌هاي درمانی دیگر باشید.
• به بیمار اطمینان بدهید که به مرور زمان و با درمان کافی، افسردگی بهبود می‌‌‌یابد.
• بدانید که مراقبین نیز می‌‌‌توانند دچار افسردگی شوند. موارد فوق می‌‌‌تواند در مورد مراقبین نیز صادق باشد.
• برای رسیدگی به خودتان نیز زمان بگذارید. مدتی را با دوستانتان بگذرانید و به کارهایی که دوست دارید بپردازید.
• برای حمایت از خودتان از گروه‌‌‌های مشاوره‌‌‌ای کمک بگیرید.

در موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:

• افکار خودکشی یا فکر دائمی به مرگ.
• احساس نگرانی از احتمال آسیب زدن بیمار به خودش.
• عدم توانایی غذا خوردن یا خوابیدن و عدم انجام امور روزمره برای چندین روز.
• اختلال در تنفس، تعریق زیاد یا احساس بی‌‌‌قراری.