خستگی در بیماران مبتلا به سرطان

خستگی چیست؟

خستگی یعنی فرد از نظر جسمی، ذهنی و هیجانی احساس فرسودگی و فقدان انرژی بکند و برای انجام کارهای معمولی حوصله نداشته باشد. خستگی می‌تواند به‌خاطر سرطان، درمان سرطان و عوامل دیگر باشد. ممکن است فرد به مدت طولانی این مشکل را داشته و فعالیت‌های روزانه وی تحت تأثیر قرار بگیرد.

خستگی ناشی از سرطان از خستگی معمولی روزانه که پیدا می‌کنیم متفاوت می‌باشد. خستگی-های معمولی روزانه معمولاً یک مشکل زودگذر بوده و با یک استراحت بهبود می‌یابد. خستگی ناشی از سرطان بدتر بوده و اختلال بیش‌تری ایجاد می‌کند. استراحت باعث رفع آن نمی‌شود. و حتی یک فعالیت جزئی می‌تواند او را بسیار فرسوده سازد. برای برخی از بیماران این نوع از خستگی حتی بیش‌تر از درد، تهوع، استفراغ یا افسردگی اختلال ایجاد می‌کند. خستگی ناشی از سرطان می‌تواند:

• از نظر شدت و میزان ناراحتی از روزی به روز دیگر متفاوت باشد.
• غیرقابل تحمل شده و مشکل است تا بتوانید احساس بهتری داشته باشید.
• برای اینکه در کنار دوستان و خانواده باشید مشکل پیدا می‌کنید.
• برای اینکه کارهای روزانه معمولی خود را انجام دهید باعث می‌شود به سختی این کارها را انجام دهید.
• برای اینکه برنامه درمانی خود را دنبال کنید برایتان مشکل باشد.
• طیف زمانی متفاوتی طول کشیده و برای شما مشکل می‌شود تا حدس بزنید چقدر طول خواهد کشید.

بیماران مبتلا به سرطان معتقدند خستگی بیش‌ترین عارضه سرطان و درمان آن می‌باشد که باعث ایجاد اختلال در فرد شده و عمیقاً می‌تواند زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.

خستگی در بیماران مبتلا به سرطان خیلی شایع است.

خستگی ناشی سرطان شایع‌ترین عارضه جانبی سرطان و درمان سرطان می‌باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که در همه جا بین 70 تا 100 % بیماران مبتلا به سرطان هنگام دریافت سرطان دارای خستگی هستند. و در حدود 30 تا 50% افرادی که از سرطان جان سالم به‌در برده‌اند، خستگی آنها برای ماه‌ها تا سال‌ها بعد از اتمام درمان طول کشیده است. گرچه خستگی باعث اختلال زیادی در فرد می‌شود ولی پزشکان و پرستاران به‌ندرت به آن توجه کرده و بیماران نیز خیلی کم آن را بیان می‌کنند. شاید گفتن آن مشکل باشد ولی خستگی در بیماران مبتلا به سرطان معمولی و شایع می-باشد. در صورتی‌که تیم سلامت شما بدانند که شما در این زمینه دچار مشکل شده‌اید، کارهای زیادی وجود دارد که برای کمک به شما می‌توان انجام داد.

وجود خستگی خود را مطرح کنید:

درمان خستگی یک جزء مهم در پرستاری شما و خانواده‌تان محسوب می‌شود. اما قبل از هر اقدامی که برای کمک به شما صورت می‌گیرد، دانستن میزان و شدت خستگی برای تیم مراقبت سلامتی شما لازم می‌باشد.

بیماران خستگی را به‌صورت‌های گوناگونی بیان می‌کنند. آنها ممکن است بگویند که دچار احساس فرسودگی، ضعف، کسلی، کوفتگی یا کندی، نداشتن انرژی و عدم توانایی در تمرکز شده‌‌اند. آنها همچنین ممکن است از احساس سنگین شدن اندام‌های فوقانی و تحتانی، نیروی کم برای انجام دادن امور، ناتوانی در به خواب رفتن یا خوابیدن زیاد شکایت نموده و احساس‌هایی مثل ناراحتی، عبوس بودن، تحریک‌پذیری یا ناامیدی را پیدا کنند. بیماران به‌ندرت علائمشان را به‌طور واضح به‌صورت خستگی بیان می‌کنند مگر آنکه پزشک به‌طور مستقیم به آن اشاره نماید.

تنها شما می‌دانید که دارای خستگی هستید و شدت آن را درک می‌کنید. هیچ تست آزمایشگاهی یا اشعه x نمی‌تواند میزان خستگی شما را تشخیص و یا نشان دهد. بهترین سنجش برای دانستن میزان خستگی شما همان بیان شما می‌باشد. در عین اینکه توصیف خستگی می‌تواند بسیار مشکل باشد. شما می‌توانید میزان خستگی خود را با عباراتی مثل «اصلاً»، «خفیف»، «متوسط» یا «شدید» بیان نمایید. یا می‌توانید آن‌را از صفر تا ده نمره‌بندی کنید. بدین معنی که در صورتی‌که به خود نمره صفر می‌دهید یعنی اصلاً این مشکل را ندارید. نمره ده هم به معنی بدترین نوع خستگی که می-توانید تصور کنید. به پزشک یا پرستار خود در مورد طرز توصیفتان از خستگی را بگویید تا آنها دریابند که این مشکل چقدر زندگی شما را تحت تأثیر قرار داده است.

شدت خستگی چقدر است؟

در صورتی‌که خستگی شما در حد متوسط (4 تا 6) یا شدید (7 تا 10) باشد، پزشکتان ممکن است از شما بخواهد تا اطلاعات بیش‌تری در این مورد به او بدهید. این سؤالات ممکن است از شما پرسیده شود:

• خستگی شما از چه زمانی شروع شد؟
• چه زمانی دریافتید که این خستگی از خستگی معمول متفاوت هست؟
• چقدر طول کشیده است؟
• آیا خستگی در طول زمان تفاوتی حاصل کرده است؟چگونه؟چه چیزی آن را بهتر یا بدتر می‌کند؟
• آیا شما مشکلات دیگر یا نظر خاصی برای گفتن دارید؟
• خستگی چگونه کارهای روزانه یا فعالیت‌های لذت‌بخش شما را تحت تأثیر قرار داده است؟

در برنا‌مه‌ریزی برای درمان خستگی، پزشک شما ممکن است مواردی مثل سرطان، نوع و مدت درمان، احتمال تولید خستگی به‌خاطر درمان و پاسخ شما به درمان را در نظر بگیرد.

علل خستگی در بیماران مبتلا به سرطان چیستند؟

خود سرطان به تنهایی با انتشار به مغز استخوان و ایجاد آنمی به‌طور مستقیم و با تولید مواد سمی در بدن که در کارکرد سلول‌های بدن اختلال ایجاد می‌کند به‌طور غیرمستقیم، می‌تواند باعث ایجاد خستگی گردد. همچنین خستگی در خیلی از درمان‌های سرطان مثل شیمی‌درمانی، رادیوتراپی، پیوند مغز استخوان و ایمنی‌درمانی دیده می‌شود. درمان‌های سرطان اغلب سلول‌های سریعاً در حال رشد مخصوصاً سلول‌های خون‌ساز را می‌کشد. این کار باعث ایجاد خستگی می‌شود چون سلول‌های خونی اکسیژن را به تمام بدن می‌رسانند. سلول‌های خونی بسیار کم (آنمی) به این معنی است که انرژی بسیار کمی برای انجام نیازهای بدن وجود دارد. علت برای خستگی به این ترتیب است که درمان می‌تواند سلول‌های طبیعی بدن به همراه سلول‌های سرطانی را بکشد این امر منجر به سازمان‌دهی سلول‌های از دست رفته می‌شود. از طرفی بدن برای پاکسازی و ترمیم بافت‌های تخریب شده نیاز به انرژی دارد. در زیر به برخی سؤال‌هایی که ممکن است در ذهن شما باشد اشاره می‌گردد:

• آیا درمان سرطانی که من دریافت می‌کنم باعث خستگی خواهد شد؟
• احتمالاً خستگی من تا چه حد شدید خواهد شد؟
• آیا راه‌هایی برای کنترل خستگی یا بهتر شدن آن وجود دارد؟
• در صورت بدتر شدن خستگی برای درمان آنچه تصمیمی خواهید گرفت؟
• در صورت عدم بهبودی خستگی با درمان چه کاری می‌توان انجام داد؟
• عوارض جانبی احتمالی درمان خستگی چیست؟
• چه گروه از متخصصین می‌توانند در درمان خستگی کمک بکنند؟
• آیا علت خستگی من به‌خاطر آنمی می‌باشد؟ اگر آری؛ چگونه باید درمان یابد؟

عوامل دیگری که می‌تواند خستگی را متأثر سازد؟

خستگی برای هر بیمار مبتلا به سرطان متفاوت است. عوامل بسیاری ناشی از درمان یا بیماری با خستگی در ارتباط است. با اینحال پزشکان هنوز علت دقیق خستگی ناشی از سرطان را نمی‌دانند. عواملی وجود دارد که باعث بدتر شدن خستگی می‌شوند و شما باید از این نظر بررسی شوید، مدیریت این عوامل تا حد زیادی می‌تواند خستگی را کاهش دهد.

• آنمی
• درد
• ناراحتی‌های هیجانی (شامل افسردگی و اضطراب)
• مشکلات خواب
• داروهایی که دریافت می‌کنید می‌توانند باعث بدتر شدن علائم می‌گردد.
• مشکلات پزشکی دیگر (همانند عفونت، کم‌کاری تیروئید و بیماری‌های قلب، ریه، کبد، کلیه یا سیستم عصبی)
• مشکلات تغذیه‌ای
• فعالیت‌های فیزیکی کم

آنمی

شمارش سلول‌های خونی پایین آنمی نام دارد. اگر تعداد گلبول‌های قرمز شما پایین باشد شما در شرایطی هستید که کم‌خونی نامیده می‌شود. تعداد گلبول‌های قرمز با یک تست خونی به نام CBC اندازه‌گیری می‌گردد. کم‌خونی بدین معنی است که میزان هموگلوبین سلول‌های قرمز بسیار پایین است. هموگلوبین قسمتی از گلبول‌های قرمز می‌باشد که اکسیژن مورد نیاز بدن را حمل می‌کند.

پزشکان کم‌خونی را به‌صورت هموگلوبین کم‌تر از 12g/dl تعریف می‌کنند. اما بسیاری از بیماران تا زمانی‌که میزان هموگلوبین به کم‌تر از 11g/dl نرسیده باشد را احساس نمی‌‌کنند. علائم کم‌خونی به آهستگی رخ می‌دهد به‌طوری‌که شما در ابتدا متوجه نمی‌شوید. اما وقتی میزان هموگلوبین پایین‌‌تر می‌رود علائم بدتر می‌شود. این علائم ممکن است به این شرح باشد:

• یک افزایش تعداد ضربان قلب
• کوتاهی در نفس
• تنفس مشکل در هنگام فعالیت (همانند پیاده‌روی، بالا رفتن از پله‌ها یا حتی در حین صحبت کردن)
• سرگیجه
• درد سینه
• ادم در دست‌ها یا پاها
• پوست رنگ پریده
• خستگی

درد:

درد سرطان می‌تواند باعث کاهش فعالیت شما، کاهش اشتها، مشکلات خواب و افسردگی گردد. همه این عوامل باعث خستگی می‌گردد. درد ناشی از سرطان به‌عنوان قسمتی از درمان پذیرفته نیست. همواره برای بهتر شدن درد راه‌حلی وجود دارد.

ناراحتی هیجانی

برای بیمارانی که تشخیص سرطان گذاشته می‌شود دچار ناراحتی‌های روحی زیادی می‌‌شوند. انواع بسیار متفاوتی از احساسات از عصبی شدن تا افسردگی وجود دارد اما تأثیر همه آنها ایجاد ناراحتی است. ناراحتی هم می‌تواند شامل یک احساس غمگینی به‌خاطر از دست دادن سلامتی تا احساس ترس از اینکه در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد باشد. این احساسات طبیعی هستند اما گاهی این ناراحتی به‌قدری زیاد است که باعث مشکلات جسمی نظیر خستگی در فرد می‌شود. افسردگی و اضطراب شایع‌ترین ناراحتی‌هایی هستند که می‌توانند باعث علائم فیزیکی خستگی شوند.

مشکلات خواب

اگر شما در طول شب بیدار می‌شوید، یا در به خواب رفتن دچار مشکل هستید، یا صبح زود از خواب بیدار شده و دوباره نمی‌توانید بخوابید، شما به احتمال زیاد استراحتی را که به آن نیاز دارید به‌دست نمی‌آورید. چنین تغییری در خوابتان می‌تواند منجر به خستگی شود. مشکلات خوابتان را با پزشک یا پرستارتان در میان گذارید. آنها سعی خواهند کرد تا علت این مشکل را دریابند و بهترین درمان را برای شما طرح‌ریزی خواهند کرد.

داروها

داروهای زیادی می‌توانند باعث ایجاد علائم خستگی و مشکلات تفکر در فرد شوند. این داروها شامل ویتامین‌ها، داروهای گیاهی، مکمل‌ها همانند داروهای تجویزی پزشکان می‌تواند باعث خستگی در شما شود. بیش‌ترین داروهایی که سبب خستگی می‌شوند داروهای ضد درد، داروهای مربوط به خواب، ضد افسردگی‌ها و ضد تهوع و ضد تشنج‌ها هستند. برخی داروهای قلبی نیز باعث خستگی می‌شوند. درجه خواب‌آوری از بیماری به بیمار دیگر فرق می‌کند. مصرف داروهای زیاد با عوارض جانبی فراوان می‌توانند باعث بدتر شدن خستگی شوند. بسیار مهم است که در مورد تمام داروها اعم از ویتامین‌ها، مکمل‌ها، داروهای گیاهی و غیره که استفاده می‌کنید با تیم مراقبت از شما مطرح نمایید. برای خودتان مجله‌ای تدارک ببینید و داروها و علائمتان را در آن دنبال کنید.

سایر مشکلات پزشکی

بیماران زیادی دارای بیماری‌ها یا ناراحتی‌هایی می‌باشند که ارتباطی به سرطان ندارد ولی ممکن است به میزان خستگی اضافه نماید. این بیماری‌ها باید مشخص و درمان شوند. مثال‌هایی از مشکلات پزشکی دیگر که باعث بیش‌تر شدن خستگی می‌شوند شامل:

• بیماری‌های قلبی مثل نارسایی احتقانی قلب
• بیماری‌های ریه مثل آمفیزم یا کوتاهی در نفس
• بیماری‌های کلیه مثل نارسایی کلیه
• بیماری‌های مغزی مثل تشنج یا دمانس
• عفونت‌ها مثل پنومونی یا بیماری‌های ویروسی
• کم‌کاری تیروئید

کم‌کاری تیروئید در ایالات متحده خیلی شایع است. هر بیمار با شکایت خستگی باید از این نظر بررسی شود. برای دانستن مقدار هورمون‌های تیروئید در خون تست‌های خونی انجام می‌شود. در صورت پایین بودن هورمون‌های تیروئید، درمان با جایگزینی هورمون‌ها باید انجام شده به‌طوری‌که بدن آنچه را که نیاز دارد بدست آورد.

تغذیه نامناسب

بدن برای کارکرد خود نیاز به پروتئین‌ها، چربیها، کربوهیدرات‌ها، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آب دارد. در بیماران مبتلا به سرطان تغییرات تغذیه‌‌ای باعث خستگی می‌شود. این تغییرات شامل تغییرات بدن در فرایندهای غذایی، نیاز به انرژی بیش‌تر از حد عادی، و دریافت بد مواد غذایی و مایعات و مواد معدنی معین می‌‌باشد. دلایل بروز تغییرات شامل موارد زیر است:

• تغییرات در متابولیسم (توانایی بدن در تجزیه و مصرف مواد غذایی)
• نیاز برای ترمیم سلول‌های تخریب شده
• رشد بی‌‌رویه سلول‌های سرطانی و رقابت برای به‌دست آوردن مواد غذایی
• اشتهای ضعیف
• تهوع و استفراغ
• اسهال

ممکن است برای شما تست‌‌هایی برای اندازه‌‌گیری املاحی مثل سدیم، پتاسیم، کلسیم، و منیزیم انجام شود. اینها مواد معدنی مهمی هستند که بدن شما به آن نیاز دارد. ممکن است شما بخواهید نزد یک متخصص تغذیه ارجاع داده شوید تا در طی این مدت بهترین روش تغذیه را به شما آموزش دهد.

بی‌‌تحرکی

درمان سرطان همراه با فعالیت جسمی کم می‌‌تواند ناتوانی شما در انجام کارهایی که قبلاً انجام می-دادید را باعث شود. شما ممکن است دریابید که برای کار‌‌هایی که می‌‌خواهید انجام دهید نیاز به تلاش یا انرژی بیش‌تر دارید. و همین باعث بدتر شدن خستگی می‌‌شود. فعالیت‌‌هایی جسمی به شما کمک می‌‌کند تا بتوانید سطح انرژی خود را حفظ نمایید. اگر شما انرژی بیشتری داشته باشید آن به شما کمک می‌کند تا فعالیت‌های معمولی را بدون احساس خستگی انجام دهید. قبل از شروع فعالیت‌های ورزشی آن را با پزشکتان مطرح کنید. یک بررسی دقیق توسط فیزیوتراپیست می‌‌تواند در طرح‌‌ریزی یک فعالیت ورزشی مناسب به شما کمک کند.

درمان خستگی

متخصصین بسیاری در امر سلامت ممکن است در درمان خستگی وارد شوند. پزشکان، پرستاران، مددکارهای اجتماعی، فیزیوتراپیست‌‌ها، متخصصین تغذیه وافراد دیگری به‌عنوان جزئی از درمان به شمار می‌روند. مطالعه و مشاوره قسمتی از درمان به‌شمار می‌‌روند، و به شما کمک می‌‌کنند تا یاد بگیرید چگونه انرژیتان را ذخیره سازید، استرس را کاهش داده، و افکار خود را از تمرکز بر خستگی دور سازید. خستگی معمولاً به‌خاطر مسائل متعدد رخ می‌دهد. درمان یک مشکل خاص مثل آنمی هر چند حال شما را بهتر می‌‌سازد ولی هنوز اقدامات دیگری نیز ضروری است. به همین دلیل تیم مراقبت از سلامت شما ممکن است تلاش کند تا به طرق مختلف خستگی در شما کم‌تر شود. این اقدامات ممکن است شامل دارو باشد یا نباشد.

در صورتی‌که علت خستگی روشن باشد درمان متوجه درمان علت اصلی خواهد شد. مثلاً اگر علت خستگی آنمی باشد باید درمان شود. در بیماران دیگر ممکن است درمان شامل اصلاح مایعات و الکترولیت‌‌ها باشد. یک فعالیت منظم ورزشی، مدیریت استرس، کشف راه‌های مقابله با اضطراب و افسردگی به‌نظر می‌رسد به بهترین وجهی با خستگی مقابله کند. همچنین درمان مشکلات خواب و اصلاح معضلات تغذیه‌‌ای می‌تواند خستگی را کاهش دهد.

نکاتی برای مقابله با خستگی

انرژی خود را حفظ کنید

ذخیره و حفظ انرژی یکی از راه‌هایی است که شما را مطمئن می‌سازد انرژی کافی برای انجام دادن آنچه به آن نیاز دارید داشته باشید. در عین‌حال ممکن است نیاز باشد که شما بپذیرید با این میزان انرژی که دارید همه کارها را نمی‌‌توانید انجام دهید. روزانه تصمیم بگیرید کارهایی را که برای شما بسیار مهم است انجام دهید. و با آرامش و به آهستگی کارها را انجام دهید به‌طوری‌که نیاز به صرف انرژی زیاد نباشد. از دیگران بخواهید تا در کارهایتان به شما کمک کنند. این کار باعث می‌شود آنها احساس کنند مفید هستند و در انجام کارهایتان به شما کمک می‌‌کنند.

سرگرم کردن

گاهی احساس خستگی به‌قدری ناامیدکننده و فرسایشی می‌‌شود که به‌کلی ذهن و افکار شما را معطوف به خود می‌‌سازد. سعی کنید خود را با چیزهای دیگر سرگرم سازید. مثلاً به موسیقی گوش کنید، جهت آرام‌‌سازی خود با دوستان یا خانواده دیدار کنید و یا کتابی برداشته و مطالعه کنید. این روش‌ها می‌تواند به شما بدون صرف انرژی زیادی راه خلاصی از خستگی را بدهد.

فعالیت‌‌های بهبود توجه

فعالیت‌های خاصی وجود دارد که می‌‌تواند شما را آرام ساخته، تمرکز شما را بهتر و به شما کمک کند تا در شرایط استرس افکارتان را هدایت کنید. این فعالیت‌ها شامل چیزهایی از قبیل قدم زدن در ساحل، در یک مکان آرام نشستن، باغبانی کردن، انجام فعالیت‌های داوطلبانه البته بدون ارتباط با بیماریتان و یا تماشای پرندگان می‌‌باشد.

کاهش استرس

ابتلا به سرطان دارای استرس زیادی می‌‌باشد و درمان آن نیز استرس بیش‌تری به فرد وارد می‌سازد. با یکی از اعضای تیم مراقبت از سلامت شما مثل مددکار اجتماعی، یا پرستار درباره میزان استرس خود صحبت کنید. این به شما کمک می‌کند تا بدانید که آیا استرس شما طبیعی هست یا اضطراب و افسردگی آزار‌‌دهنده‌‌ای را تحمل می‌کنید. احساس خستگی شما ممکن است به افسردگی یا اضطراب مربوط باشد. گروه درمانی، مشاوره سلامت ذهنی، آموزش کنترل استرس، تمرینات تن‌‌آرامی برخی راه‌‌هایی هستند که احساس خستگی را بهبود می‌‌بخشند، و به شما کمک می-کنند تا بر این معضل غلبه کنید.

ورزش

تحقیقات نشان می‌دهد که برخی راه‌های غیردارویی وجود دارد که انرژی و سطح فعالیت شما را بهبود می‌‌بخشد. یک برنامه از ورزش‌های هوازی- تنها در صورت تأیید پزشک خود- می‌‌تواند عملکرد ریه و قلب شما را بهتر سازد. در عین اینکه به شما یک احساس مطلوب و مثبت در زندگی می‌دهد. در همین زمان ممکن است نیاز باشد با یک فیزیوتراپیست در مورد ورزش‌های رایج برای خودتان مشاوره نمایید. اگر شما هر کدام از مشکلات زیر را داشته باشید باید در مورد فرم ورزشی خود دقت کنید:

کاهش استرس

ابتلا به سرطان دارای استرس زیادی می‌‌باشد و درمان آن نیز استرس بیش‌تری به فرد وارد می‌سازد. با یکی از اعضای تیم مراقبت از سلامت شما مثل مددکار اجتماعی، یا پرستار درباره میزان استرس خود صحبت کنید. این به شما کمک می‌کند تا بدانید که آیا استرس شما طبیعی هست یا اضطراب و افسردگی آزار‌‌دهنده‌‌ای را تحمل می‌کنید. احساس خستگی شما ممکن است به افسردگی یا اضطراب مربوط باشد. گروه درمانی، مشاوره سلامت ذهنی، آموزش کنترل استرس، تمرینات تن‌‌آرامی برخی راه‌‌هایی هستند که احساس خستگی را بهبود می‌‌بخشند، و به شما کمک می-کنند تا بر این معضل غلبه کنید.

ورزش

تحقیقات نشان می‌دهد که برخی راه‌های غیردارویی وجود دارد که انرژی و سطح فعالیت شما را بهبود می‌‌بخشد. یک برنامه از ورزش‌های هوازی- تنها در صورت تأیید پزشک خود- می‌‌تواند عملکرد ریه و قلب شما را بهتر سازد. در عین اینکه به شما یک احساس مطلوب و مثبت در زندگی می‌دهد. در همین زمان ممکن است نیاز باشد با یک فیزیوتراپیست در مورد ورزش‌های رایج برای خودتان مشاوره نمایید. اگر شما هر کدام از مشکلات زیر را داشته باشید باید در مورد فرم ورزشی خود دقت کنید:

• انتشار سرطان به استخوان
• گلبول‌های سفید خون پایین باشد
• شمارش پلاکتی پایین
• تب
• کم‌خونی

عوامل فوق در صورتی‌که در برنامه ورزشی در نظر گرفته نشود می‌تواند منجر به مشکلات جسمی بیش‌تری گردد. مقدار و فرم صحیح ورزش نه تنها به بهبود خستگی کمک می‌‌کند که باعث ایجاد خواب بهتر نیز می‌‌شود. همچنین مزیت دیگر ورزش این است که روحیه شما را بهتر می‌‌سازد.

مشاوره تغذیه

بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان در طول درمان خویش دچار تغییراتی در طرز تغذیه، بلع و وضعیت چشایی می‌‌شوند. مشاوره تغذیه ممکن است به شما کمک کند تا راه‌های برخورد با مشکلاتی نظیر کاهش اشتها، اسهال و تهوع و استفراغ برخورد مناسب داشته باشید. یک متخصص تغذیه همچنین شما را مطمئن می‌‌سازد که در حال حاضر مایعات و تغذیه کافی دارید به‌طوری‌که بیوشیمیایی خون در حال تعادل می‌‌باشد.

بهبود وضعیت خواب

مشکلات خواب در طی درمان سرطان بسیار شایع است. شما ممکن است در به خواب رفتن مشکل داشته باشید یا اینکه زیاد بخوابید. متخصصین خواب به ما می‌‌گویند که داشتن یک برنامه منظم زمانی در خوابیدن یا بیدار شدن به سلامت خواب شما کمک می‌‌کند. پرهیز از کافئین در نوشیدنی (قهوه یا سودا) یا حتی در غذاها (مثل شکلات) نیز به این قضیه کمک می‌‌کند. عصرها تا دیرهنگام ورزش نکنید چون که باعث ایجاد مشکلاتی در خواب می‌‌گردد. خواب بعدازظهر ممکن است نیاز باشد اما سعی کنید که آنها کوتاه (کم‌تر از 45دقیقه) و کمی زودتر بوده به‌طوری‌که با خواب شبانه تداخل نداشته باشد.

داروها

هیچ قرص جادویی وجود ندارد که باعث شود خستگی در شما کم‌تر شده یا به شما انرژی بیش‌تری دهد. اما برخی داروها وجود دارد که به بهبود خستگی شما کمک می‌‌کند. در بعضی بیماران ممکن است خستگی به‌قدری بد باشد که پزشک یا پرستارتان مجبور شوند برای مدت کوتاهی یک داروی محرک برایتان تجویز نمایند. مثال این نمونه از داروها متیل‌‌فنیدیت هیدروکلراید(ریتالین) یا مودافانیل (پروویژیل) می‌‌باشد. داروهای ضد افسردگی و استروئیدها همچنین برای بهبود خستگی استفاده شده است. در صورتی‌که شما دارای مشکلات خواب هستید پزشک یا پرستارتان برای کمک به شما داروهایی پیشنهاد می‌‌کنند. تحقیقات زیادی نیاز هست تا در این حوزه انجام شود. با اینحال در صورت بدتر شدن خستگی هم‌‌اکنون داروهایی در دسترس هست.

برخورد با خستگی

دانستن الگوی خستگی اینکه شدت آن چقدر ممکن است باشد یا احتمالا چه مدت طول می‌‌کشد کلیدهای اصلی در برخورد با خستگی می‌‌باشند. خیلی از اوقات یک عضو خانواده که همراه با شما در مورد خستگی آگاهی کسب می‌‌کند، می‌‌تواند کمک کند تا با تیم مراقبت از سلامت شما بیش‌تر در رابطه باشید. در اینجا به چند نکته که برای کاستن یا کنترل خستگی می‌‌توانید انجام دهید اشاره می-شود:

• کل فعالیت‌های خود از این جهت که کدام یک از آنها مهم‌تر است را لیست کرده و مواقعی که انرژی بیش‌تری دارید فقط کارهای مهم را انجام دهید.
• تا حد امکان از افراد دیگر برای کمک در انجام دادن کارهایتان یاری بطلبید.
• چیزهایی را که غالباً از آنها استفاده می‌‌کنید در دسترس قرار دهید.
• یک برنامه منظم و منسجم را تنظیم کرده و دنبال کنید، و یک سطح طبیعی از فعالیت را حفظ کنید.
• بین استراحت و فعالیت خویش تعادل را برقرار سازید ماندن در رختخواب به مدت طولانی شما را ضعیف می‌سازد. حتماً از این کار پرهیز نمایید. فعالیت‌های خود را طوری برنامه-ریزی کنید که زمان زیادی را برای استراحت داشته باشید بدون اینکه با خواب شبانه شما تداخل کند. نشان داده شده که دوره‌‌های استراحت کوتاه‌تر، از استراحت‌های طولانی بهتر است.
• راه‌های برخورد با استرس را یاد بگیرید. سعی کنید آن را با کارهایی از قبیل تنفس عمیق، مراقبه، نیایش، صحبت کردن با دیگران، مطالعه، گوش دادن به موسیقی، نقاشی و چیزهایی از این قبیل استرس خود را کاهش دهید.
• یک دفتری برای یادداشت احساس‌هایی که هر روز دارید در نظر بگیرید، و هنگامی‌که پزشک خود را ملاقات می‌کنید آن را به همراه داشته باشید.
• قبل از شروع هر برنامه ورزشی آن را با پزشک خود در میان گذارید.
• از پزشک خود در مورد چگونگی برخورد با درد ، تهوع یا افسردگی بپرسید.
• در حد امکان از هوای تازه استفاده کنید.
• مگر در مواقعی که رژیم خاصی به شما داده شده یک رژیم متعادلی مشتمل از پروتئین (گوشت، شیر، تخم‌‌مرغ و حبوبات) داشته و روزانه در حدود 8 تا 10 لیوان آب بنوشید.
• بهترین کار در برخورد با خستگی در میان گذاشتن آن با پزشک یا پرستارتان می‌‌باشد. به آنها اجازه دهید تا بدانند که خستگی شما در چه شدتی بوده تا بتوانید کمکی را که به آن نیاز دارید را دریافت دارید.

مراقب علائم خستگی باشید:

در اینجا برخی از علائم خستگی لیست گردیده است که شما و خانواده‌‌تان می‌توانید مراقب آنها باشید. در صورتی‌که هر کدام از این علائم را در خود یافتید با پزشک خود آن را مطرح نمایید:

• شما احساس کسلی می‌‌کنید و این احساس کسلی بهتر نشده و تمایل دارد تا ادامه یافته یا شدیدتر شود.
• شما بیش از آن مقداری که معمولاً بعد از فعالیت‌های عادی خسته می‌شوید را تجربه می-کنید.
• احساس خستگی شما به فعالیت ارتباطی ندارد.
• خستگی با خواب یا استراحت بهتر نمی‌‌شود.
• بیش از حد می‌‌خوابید.
• احساس گیجی می‌‌کنید و یا قادر به تمرکز افکارتان نمی‌‌باشید.
• انرژی ندارید.
• شما قادر نیستید برای بیش از 24 ساعت خارج از رختخواب باشید
• خستگی در کار، زندگی اجتماعی یا فعالیت‌های روزمره اختلال ایجاد می‌‌کند.
• تمایلی به انجام دادن کارهایی که در حالت عادی انجام می‌‌دادید را ندارید.
• شما دارای احساس منفی، غمگینی یا تحریک‌‌پذیر می‌‌شوید.

خستگی منجر به اختلال و ناراحتی می‌‌شود. و می‌‌تواند با فعالیت‌های روزمره تداخل کرده و شما را از انجام دادن کارهایی که به آن نیاز دارید یا دوست دارید ناتوان می‌‌سازد. خستگی باعث می‌‌شود شما حتی نتوانید از خودتان مراقبت کنید. و اراده شما را در انجام دادن کارها تضعیف می-سازد و گاهی احساسی شبیه به اینکه قادر به ادامه درمان نیستید را به شما می‌‌دهد. با تیم مراقبت از سلامت همراه باشید تا درمانی برای خستگی شما پیدا کنند.

به یاد داشته باشید هیچ راهی برای تشخیص یا درمان خستگی وجود ندارد. بهترین درمان برای شما به احتمال زیاد در خلال گفت‌وگو و بحث آزاد با پزشک یا پرستارتان کشف می‌‌شود.