دود دست دوم: پرسش و پاسخ

1. دود دست دوم توتون چیست؟

دود دست دوم توتون (که آن را دود توتون موجود در محیط‌زیست هم می‌نامند) ترکیب دودی که از انتهای در حال سوختن سیگار یا سیگارت متصاعد می‌شود و دودی است که همراه بازدم شخصی که سیگار یا سیگارت می‌کشد از بدن او خارج می‌شود. قرار گرفتن در معرض دود دست دوم توتون را سیگار کشیدن غیرارادی یا سیگار کشیدن غیرفعال هم می‌نامند. مردم در منازل خود، در اتوموبیل، در محل کار، و در اماکن عمومی مانند بار، رستوران، و دیگر محیط‌های تفریحی، در معرض دود دست دوم توتون قرار می‌گیرند. در ایالات متحده، منبع قسمت عمده دود دست دوم توتون، سیگارت است، و بعد از آن پیپ، سیگار، و دیگر فرآورده‌های توتون منابع دود دست دوم توتون را تشکیل می‌دهند.

2. قرار گرفتن در معرض دود دست دوم توتون چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟

با تست کردن هوای داخل محل سر پوشیده برای مشخص کردن نیکوتین یا دیگر اجزای موجود در دود توتون، دود دست دوم توتون اندازه‌گیری می‌شود. با اندازه‌گیری سطح کوتینین (یکی از فرآورده‌های جانبی نیکوتین در بدن) در خون، بزاق، یا ادرار شخصی که سیگار یا سیگارت نمی‌کشد، می‌توان قرار گرفتن در معرض دود دست دوم توتون را تست نمود. نیکوتین، کوتینین، مونواکسید کربن، و دیگر شواهد قرار گرفتن در معرض دود دست دوم توتون، در مایعات (سیالات) بدن افراد غیرسیگاری که در معرض دود دست دوم توتون قرار گرفته‌اند پیدا شده است.

3.آیا دود دست دوم توتون حاوی مواد شیمیایی مضر است؟

بله. از بین بیش از 4000 ماده شیمیایی که در دود دست دوم توتون شناسایی شده است، می‌دانیم دست کم 250 ماده مضر هستند، ومی‌دانیم که از بین اینها 50 ماده باعث بروز سرطان می‌شوند. این مواد شیمیایی سرطان‌زا، شامل مواد زیر می‌باشند:

• آرسنیک (که یک فلز سنگین سمی است)
• بنزن ( ماده‌ای شیمیایی که در بنزین وجود دارد)
• بریلیوم ( که یک فلز سمی‌ می‌باشد)
• کادمیم ( که یک عنصر فلزی است)
• کروم ( که یک عنصر فلزی می‌باشد)
• اکسید اتیلن ( ماده‌ای شیمیایی که برای سترون کردن وسایل پزشکی استفاده می‌شود)
• نیکل ( که یک عنصر فلزی است)
• پولونیوم-210 ( عنصری شیمیایی که از آن تشعشعات خارج می‌شود)
• وینیل کلراید (ماده‌ای سمی که در ساخت پلاستیک استفاده می‌شود)

عوامل متعددی، ازجمله نوع توتون و موادی که به توتون اضافه می‌شود و نحوه‌ای که فرآورده توتون مصرف می‌شود و کاغذی که توتون در آن پیچیده می‌شود، تعیین می‌کنند کدام مواد شیمیایی در دود دست دوم توتون یافت می‌شوند.

4. آیا قرار گرفتن در معرض دود دست دوم توتون باعث بروز سرطان می‌شود؟

بله. دود دست دوم توتون را به عنوان یک عامل شناخته شده سرطان‌زا طبقه‌بندی کرده‌اند. استنشاق دود دست دوم توتون در افراد بالغ غیرسیگاری باعث بروز سرطان ریه می‌شود. مطالبات برآورد کرده است که زندگی کردن شخص غیرسیگاری با شخصی که سیگار یا سیگارت می‌کشد، احتمال ابتلا به سرطان ریه را در شخص غیرسیگاری به میزان 20 تا 30 درصد افزایش می‌دهد.

برخی از تحقیقات به عمل آمده حاکی از آن می‌باشد که ممکن است دود دست دوم توتون خطر سرطان پستان، سرطان حفره سینوس‌های فرعی بینی (Nasal Sinus Cavity Cancer)، و سرطان حلق و بینی را در بزرگسالان، و خطر لوسمی‌، لنفوم، و تومور مغزی را در کودکان افزایش دهد. برای آگاهی از اینکه آیا بین قرار گرفتن در معرض دود دست دوم توتون و این سرطان ها رابطه‌ای وجود دارد، باید تحقیقات بیشتری انجام شود.

5. قرار گرفتن در معرض دود دست دوم توتون چه تأثیرات بهداشتی دیگری دارد؟

دود دست دوم توتون باعث بیماری و مرگ زودرس در بزرگسالان غیرسیگاری و در کودکان می‌شود. قرار گرفتن در معرض دود دست دوم توتون مجاری تنفسی را تحریک می‌کند و اثرات مضرو فوری بر قلب و رگ‌های خونی افراد دارد، و برآورد شده است که امکان دارد خطر بیماری قلبی را به میزان 25 تا30 درصد افزایش دهد. همچنین ممکن است بین قرار گرفتن در معرض دود دست دوم توتون و خطر سکته مغزی و تصلب (سخت شدگی) شریان‌ها ( سرخرگ‌ها) رابطه‌ای وجود داشته باشد؛ اما برای تأیید این پیوند باید بررسی‌های بیشتری صورت گیرد.

در کودکانی که در معرض دود دست دوم توتون قرار می‌گیرند، خطر سندروم مرگ ناگهانی شیرخواران (SIDS)، عفونت گوش، سرماخوردگی، پنومونی ( ذات‌الریه)، برونشیت، و آسم حادتر، افزایش می‌یابد. با قرار گرفتن در معرض دود دست دوم توتون، رشد ریه‌های کودکان کند می‌شود و امکان دارد این امر باعث شود که سرفه کنند، سینه آنها صدای خس خس یا سوت مانند تنفسی پیدا کند، و حس کنند از نفس افتاده‌اند.

6.سطح بی‌خطر قرار گرفتن در معرض دود دست دوم توتون چه میزان است؟

قرار گرفتن در معرض دود دست دوم توتون هیچ سطح بی‌خطری ندارد. در بررسی‌های به عمل آمده مشخص شده است که حتی سطوح پایین قرار گرفتن در معرض دود دست دوم توتون هم ممکن است مضر باشد. تنها راه حفاظت کامل غیرسیگاری‌ها در برابر قرار گرفتن در معرض دود دست دوم توتون این است که کشیدن سیگار و سیگارت در فضای سر پوشیده منع شود. با جدا کردن سیگاری‌ها از غیرسیگاری‌ها، تمیز کردن هوا، و تهویه ساختمان ها نمی‌توان قرار گرفتن در معرض دود دست دوم توتون را به‌طور کامل حذف نمود.

7. برای کاهش قرارگرفتن افراد غیرسیگاری در معرض دود دست دوم توتون چه اقداماتی صورت می‌گیرد؟

بسیاری از کشورها، قوانینی تصویب نموده‌اند که بر طبق آنها کشیدن سیگار و سیگارت در تأسیسات عمومی مانند مدارس، بیمارستان‌ها، فرودگاه‌ها، و پایانه‌های اتوبوس ممنوع است. همچنین، دولت‌های محلی و ایالتی صاحبان محل‌های کار خصوصی، از جمله رستوران‌ها، را بیشتر و بیشتر ملزم می‌کنند که مشتریان در این اماکن سیگار یا سیگارت نکشند.