غربالگری سرطان آندومتر

(Endometrial Cancer Screening (PDQ)

غربالگری چیست؟

غربالگری به معنای جست‌وجوي سرطان قبل از آن است که شخص هرگونه نشانه‌ای از بیماری داشته باشد، که به یافتن سرطان در مراحل اولیه کمک می‌کند. وقتی بافت‌های غیرعادی یا سرطان زود پیدا شوند درمانشان راحت‌تر است. شايد زمانی که نشانه‌ها پیدا شوند، سرطان شروع به گسترش کند.

دانشمندان سعی دارند متوجه شوند چه افرادی بیش‌تر احتمال دارد به انواع سرطان مبتلا شوند. آنها همچنین درمورد کارهایی که ما انجام می‌دهیم و مواردی که در اطرافمان هستند و باعث ابتلا به سرطان می‌شود مطالعه می‌کنند. این اطلاعات به پزشکان کمک می‌کند تا بگویند چه کسی باید برای سرطان غربالگری شود، چه آزمایش غربالگری باید انجام شود و چند وقت به چند وقت آزمایش‌ها باید صورت گیرند.

حتماً به یاد داشته باشید اگر پزشک پیشنهاد آزمایش غربالگری داد به این معنی نیست که حتماً سرطان دارید. آزمایش غربالگری وقتی هم كه هیچ نشانه‌ای از سرطان ندارید تجویز می‌شوند.

اگر نتیجة آزمایش غربالگری غیرعادی بود، باید آزمایش بیش‌تری انجام دهید تا بفهمید سرطان دارید یا نه. به این آزمایش‌ها آزمایش تشخیص هم مي‌گويند.

در ادامه خلاصه‌های برای کسب اطلاعات دربارۀ پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان آندومتر آمده است.

• درمان سرطان آندومتر
• پیشگیری از سرطان آندومتر

اطلاعات کلی دربارۀ سرطان آندومتر

سرطان آندومتر سرطانی است که در آن سلول‌های بدخیم (سرطانی) در بافت آندومتر تشکیل می‌شود.

آندومتر درونی‌ترین پوشش رحم است. رحم اندامی توخالی و ماهیچه‌ای در لگن زنان است. رحم جایی است که جنین رشد می‌کند. در بیش‌تر زنانی که باردار نیستند طول رحم در حدود 3 اینچ است.

سرطان آندومتر با سرطان میومتر متفاوت است که به آن سارکوم رحم مي‌گويند. برای اطلاعات بیش‌تر خلاصه را دربارۀ درمان سارکوم رحم ببینید.

سرطان آندومتر شایع‌ترین سرطان مهاجم دستگاه تناسلی زنان است.

سرطان آندومتر بیش‌تر در زنان سفیدپوست بروز می‌کند تا در زنان سیاه‌پوست. وقتی سرطان آندومتر را در زنان سياه‌پوست تشخیص دادند معمولاً پیشرفته است و امکان درمان آن کم است.

سابقة سلامتی و داروهای خاص بر خطر گسترش سرطان آندومتر تأثیر می‌گذارد.

به هرچیزی که احتمال ابتلا به بیماری را در شما بالا ببرد عامل خطرزا مي‌گويند. نداشتن عامل خطرزا بدین معنا نیست که به سرطان مبتلا نمی‌شوید. افرادی که فکر می‌کنند در معرض خطر هستند باید با پزشک مشورت کنند. عوامل خطرزا برای سرطان آندومتر شامل اين موارد است:

• مصرف تاموکسیفن برای درمان یا پیشگیری سرطان پستان.
• مصرف تنهای استروژن. (مصرف استروژن در ترکیب با پروژسترون ظاهراً خطر ابتلا به سرطان آندومتر راافزایش نمی‌دهد.)
• اضافه وزن.
• مصرف غذاهای پرچرب
• نداشتن سابقۀ وضع حمل.
• شروع شدن قاعدگی در سنین پايین.
• یائسه شدن در سنین پیری (بالاتر از سن معمول).
• داشتن ژن سرطان سرطان رودة بزرگ غیرپولیپی ارثی (HNPCC)
• سفیدپوست بودن.

غربالگری سرطان آندومتر

آزمایش‌هايي که برای غربالگری انواع متفاوت سرطان استفاده مي‌كنند.

از بعضی از آزمایش‌هاي غربالگری به این دلیل استفاده مي‌كنند که هم در یافتن زودهنگام سرطان و هم در کاهش احتمال مرگ ناشی از سرطان مفید هستند. از آزمایش‌هاي ديگر هم استفاده مي‌كنند؛ چون در مواردی سرطان را در بعضی از بیماران پیدا می‌کنند. گرچه در پژوهش‌های بالینی ثابت نشده است که استفاده از این آزمایش‌ها خطر مرگ‌ومیر از سرطان را کاهش می‌دهد.

دانشمندان در حال مطالعه دربارۀ آزمایش‌هاي غربالگری برای یافتن آزمایش‌هايي هستند که خطرات کم‌تر و مزایای بیش‌تري دارند. پژوهش‌های غربالگری سرطان همچنین نشان می‌دهند که کشف زودهنگام (یافتن سرطان پيش از اینکه موجب بروز نشانه‌های بیماری شود) احتمال مرگ بیمار را به‌خاطر بیماری پايین می‌آورد. برای بعضی از نمونه‌های سرطان، یافتن و درمان بیماری در مراحل اولیه موجب احتمال بیش‌تر بهبودی می‌شود.

سرطان آندومتر را معمولاً سریع تشخیص مي‌دهند.

سرطان آندومتر معمولاً موجب بروز نشانه‌های بیماری می‌شود (مانند خونریزی واژن) و در مراحل اولیه که احتمال زیادی برای بهبودی است مشاهده می‌شود.

هیچ آزمایش غربالگری متعارف یا متداولی برای سرطان آندومتر وجود ندارد.

غربالگری سرطان آندومتر در دست مطالعه است و غربالگری پژوهش‌های بالینی در بسیاری از نقاط دنيا انجام می‌گیرد. اطلاعات دربارۀ پژوهش‌های بالینی در حال انجام در پايگاه انستيتوي ملي سرطان در دسترس است.

آزمایش‌هايي که بتوان با آنها سرطان آندومتر را شناسايی کرد در دست مطالعه است:

آزمایش پاپ

آزمایش پاپ روشی برای انتخاب سلول‌های سطح دهانه گردن رحم و واژن است. از یک تکه پارچه، یک قلم مو یا یک تکة کوچک چوب برای تراشیدن سلول‌های دهانه رحم و واژن استفاده مي‌كنند. سلول‌ها را در زیر میکروسکوپ برای اینکه بفهمیم غیرعادی هستند یا نه مشاهده مي‌كنيم. به این روش پاپ اسمیر هم مي‌گويند.

از آزمایش‌ پاپ برای غربالگری سرطان آندومتر استفاده نمي‌كنند، گرچه نتایج آزمایش پاپ گاهی نشانه‌های غیرعادی آندومتر (پوشش رحم) را نشان می‌دهند. آزمایش‌هاي پیگیری به یافتن سرطان آندومتر کمک مي‌کنند.

سونوگرافی از طریق واژن

هنوز اثبات نشده که با غربالگری با استفاده از سونوگرافی از طریق واژن ( TVU(Trans Vaginal ultrosound  تعداد مرگ‌ومیر ناشی از سرطان آندومتر پايین می‌آید.

سونوگرافی از طریق واژن (TVU) رویه‌ای است که برای آزمایش واژن، رحم، لوله‌های فالوپ و مثانه به‌کار می‌رود و به آن سونوگرافی داخل واژنی هم می‌گویند. مبدل فراصوت (کاوشگر) را به داخل واژن فرو می‌کنند که امواج صوتی با انرژی بالا (فراصوت) را به‌سوی بافت‌های داخلی یا اندام‌ها روانه مي‌كند و ایجاد بازتاب (اكو) می‌کند. این بازتاب‌ها تصویری از بافت بدن را می‌سازند که سونوگرام نام دارد. پزشک با نگاه کردن به سونوگرام تومور را شناسايی مي‌کند.

از TVU در زنانی که خونریزی واژن دارند استفاده مي‌كنند. كارشناسان به زنانی که سرطان رودة بزرگ غیرپولیپوز ارثی دارند یا در معرض خطر ابتلا به آن هستند، غربالگری سالیانه به‌وسیلة سونوگرافی از طریق واژن را از 25 سالگی توصیه می‌کنند.

نمونه‌برداری آندومتر

هنوز ثابت نشده است که از غربالگری به‌وسیلة نمونه‌برداری آندومتر تعداد مرگ‌ومیر ناشی از سرطان آندومتر پايین می‌آید.

برای نمونه‌برداری آندومتر بافت آندومتر را با داخل کردن یک قلم‌مو، آلت‌تراش یا با وارد کردن یک لولۀ باریک و انعطاف‌پذیر از طریق دهانه به داخل رحم بیرون می‌آورند. با این وسیله به آرامی مقدار کمی از بافت آندومتر را مي‌تراشند و سپس نمونة بافت را بیرون می‌آورند. پزشک آسیب شناس بافت را برای یافتن سلول‌های سرطانی بررسي ميكروسكوپي مي‌كند.

نمونه‌برداری از آندومتر در زنانی که خونریزی واژن دارند رایج است. اگر خونریزی غیرعادی واژن دارید باید با پزشک در این‌باره مشورت کنید.

خطرات غربالگری سرطان آندومتر

آزمایش‌هاي غربالگری خطرزا هستند.

تصمیم‌گیری درمورد آزمایش غربالگری مشکل است. همۀ این آزمایش‌ها مفید نیستند و بیش‌ترشان خطراتی در بر دارند. شايد بخواهید پيش از شروع هر آزمایش غربالگری دربارۀ آن با پزشک مشورت کنید. مهم است که خطرات آزمایش را بدانید، حتی اگر ثابت شده باشد که خطر مرگ ناشی از سرطان را پايین مي‌آورد.

خطرات آزمايش‌هاي غربالگری سرطان آندومتر عبارتند از:

كشف سرطان آندومتر نتواند به سلامتی یا افزايش طول عمر بیمار بينجامد.

اگر سرطان آندومتر پیشرفته دارید یا سرطان به قسمت‌های دیگر بدنتان گسترش یافته است، غربالگری نمي‌تواند وضعيت سلامتی شما را درست كند و یا طول عمرتان را افزایش دهد.

بعضی از سرطان‌ها نشانه‌ای ندارند یا تهدیدی برای زندگی به‌شمار نمي‌آيند، ولی اگر آزمایش غربالگری آن را تشخیص دهد، شايد بتوان سرطان را درمان کرد. هنوز ثابت نشده است که درمان این سرطان‌ها بتواند عمر شما را طولانی‌تر کند؛ در ضمن درمان‌های سرطان عوارض جانبی حادي دارند.

نتیجة آزمایش منفی کاذب است.

نتایج آزمایش‌هاي غربالگری حتی در صورت وجود سرطان آندومتر می‌توانند عادی باشند. خانمی که نتیجة آزمایش منفی کاذب (نتیجه‌ای که وجود هیچ سرطانی را نشان ندهد در حالی‌که واقعاً وجود دارد) دریافت می‌کند شايد حتی با داشتن نشانه‌های سرطان به‌دنبال مراقبت پزشکی نرود.

نتیجة آزمایش مثبت کاذب است.

نتایج آزمایش‌هاي غربالگری حتی در صورت وجود نداشتن سرطان آندومتر می‌توانند غیرعادی باشند. نتیجة آزمایش مثبت کاذب (نتیجه‌ای که وجود سرطانی را نشان مي‌دهد درحالی‌که واقعاً وجود ندارد) موجب بروز اضطراب مي‌شود و معمولاً آزمایش‌هاي دیگری را به‌دنبال دارد (مانند نمونه‌برداری) که خود خطرزا هستند.

آزمایش خود موجب بروز عوارض جانبی مي‌شود.

عوارض جانبی که به‌خاطر آزمایش‌هاي غربالگری سرطان آندومتر به‌وجود می‌آیند عبارتند از:

• ناراحتی
• خونریزی
• عفونت
• سوراخ شدن رحم (نادر)

هرگونه پرسشي كه از خطرات سرطان آندومتر یا لزوم آزمایش‌هاي غربالگری داريد با پزشک در ميان بگذاريد.