پیشگیری سرطان کولورکتال
Colorectal Cancer Prevention
پیشگیری چیست؟
پیشگیری سرطان يك سلسله اقداماتي است که برای كاستن از خطر ابتلا به سرطان انجام میشود. با پیشگیری از سرطان، تعداد موارد جدید سرطان در یک گروه یا جمعیت کاهش پیدا میکند. خوشبختانه این کار از تعداد مرگ ناشي از سرطان ميكاهد.
برای پیشگیری از شروع سرطانهای جدید، دانشمندان عوامل خطرزا و عوامل محافظتی را مورد بررسی قرار دادهاند. هر چیزی که احتمال ابتلا به سرطان را در فرد افزایش دهد عامل خطرزای سرطان نامیده میشود؛ و به آنچه که احتمال ابتلا به سرطان را کاهش دهد عامل محافظتی گفته میشود.
میتوان از بعضی از عوامل خطرزای سرطان دوری کرد، اما در مورد بسیاری از عوامل اینطور نیست. بهعنوان مثال، هم سیگار کشیدن، هم به ارث بردن ژنهای خاصي، از عوامل خطرزاي بعضی از انواع سرطان هستند، اما فقط میشود از سیگار کشیدن اجتناب کرد. ممکن است ورزش منظم و رژیم غذایی سالم عوامل محافظتی برای بعضی از انواع سرطان باشند. و نيز احتمال دارد اجتناب از عوامل خطرزا و افزایش عوامل محافظتی، خطر ابتلا به سرطان را در فرد کاهش دهد، اما اين به این معنی نیست که فرد سرطان نمیگیرد. روشهای مختلفی برای پیشگیری از سرطان در حال مطالعه هستند، از آن جمله:
- تغییر در سبک زندگی یا عادتهای تغذيه.
- دوری از مواردی، که مشخص است باعث سرطان میشود.
- مصرف داروهایی برای درمان یک ضایعۀ پیش سرطانی یا جلوگیری از شروع سرطان.
اطلاعات کلی دربارۀ سرطان کولورکتال
نکات کلیدی این بخش
- سرطان کولورکتال بیماریایست که در آن سلولهای بدخیم (سرطانی) در بافتهای کولون یا رکتوم تشکیل میشوند.
- سرطان کولورکتال دومین دلیل شایع مرگ در اثر سرطان در آمریکا است.
|
سرطان کولورکتال بیماری¬ایست که در آن سلولهای بدخیم (سرطانی) در بافتهای کولون یا رکتوم تشکیل میشوند.
کولون بخشی از دستگاه گوارش بدن انسان است. دستگاه گوارش مواد غذایی مفید (ویتامینها، مواد معدنی، کربوهیدراتها، چربیها، پروتئینها، و آب ) را از غذا میگیرد و پردازش میکند، و به خروج مواد زائد از بدن کمک میکند. دستگاه گوارش شامل دهان، گلو، مری، معده، و رودۀ کوچک و بزرگ میشود. حدود 5/1 تا 2 متر از ابتدای رودۀ بزرگ کولون نامیده میشود و حدود 15 سانتیمتر انتهایی، رکتوم و کانال آنال (مجرای مقعدی) نامیده میشود. مقعد در انتهای مجرای مقعدی قرار دارد (محل باز شدن رودۀ بزرگ به خارج از بدن).
سرطانی که از کولون شروع شود سرطان کولون، و سرطانی که از رکتوم شروع میشود سرطان رکتوم نامیده میشوند. سرطانی که هريک از این دستگاهها را درگیر کند، سرطان کولورکتال نیز خوانده ميشود.
سرطان کولورکتال از علل شایع مرگ ناشي از سرطان است.
هر ساله تعداد موارد جدید سرطان کولورکتال و تعداد مرگ در اثر اين سرطان کاهش جزئی دارد.
پیدا کردن و درمان سرطان کولورکتال در مراحل ابتدایی ممکن است از مرگ در اثر سرطان کولورکتال جلوگیری کند. از آزمایشهای غربالگری برای کمک به پیدا کردن سرطان کولورکتال استفاده ميشود. برای آگاهي بیشتر مقاله دربارۀ غربالگری سرطان کولورکتال را ببینید.
پیشگیری سرطان کولورکتال
نکات کلیدی این بخش
- دوری کردن از عوامل خطرزا و افزایش عوامل محافظتی ممکن است به پیشگیری از سرطان کمک کند.
- ممکن است عوامل خطرزای زیر احتمال سرطان کولورکتال را افزایش دهند:
- سن.
- چاقی و عدم فعالیت بدنی.
- سیگار.
- الکل.
- ممکن است عوامل محافظتی زیر احتمال سرطان کولورکتال را کاهش دهند.
- درمانِِ جایگزینی هورمو ن.
- خارج کردن پولیپها.
- اثر عوامل زیر روی خطر سرطان کولورکتال مشخص نیست:
- (NSAIDs) داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی.
- ویتامینها.
- رژیمها.
- استاتینها (Statin) (داروهای ضدچربی).
پژوهشهای بالینی پیشگیری از سرطان برای مطالعۀ روشهای پیشگیری از سرطان استفاده میشوند. روشهای جدید برای پیشگیری از سرطان در پژوهشهای بالینی در حال مطالعه هستند.
دوری کردن از عوامل خطرزا و افزایش عوامل محافظتی ممکن است به پیشگیری از سرطان کمک کند.
ممکن است دوری کردن از عوامل خطرزاي سرطان مانند سیگار کشیدن، داشتن اضافۀ وزن، و عدم فعالیت بدنی به پیشگیری از انواع مشخصی از سرطان کمک کند، و نيز افزایش عوامل محافظتی مانند ترک سیگار، داشتن رژیم غذایی مناسب، و ورزش به پیشگیری از انواع مشخصی از سرطان کمک کند.
ممکن است عوامل خطرزای زیر خطر سرطان کولورمتال را افزایش دهند:
سن
خطر سرطان کولورکتال بعد از 40 سالگی شروع به افزایش میکند و این افزایش با بالا رفتن سن ادامه دارد.
چاقی و عدم فعالیت بدنی
چاقی با افزایش خطر سرطان کولورکتال رابطۀ مستقيمی دارد. شیوۀ زندگیای که در آن ورزش منظم وجود ندارد ممکن است با افزایش خطر سرطان کولورکتال در ارتباط باشد.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن با افزایش خطر آدنوم کولورکتال (تومورهای غیر سرطانی) و سرطان کولورکتال در ارتباط است. افراد سیگاری که قبلاً برای خارج کردن آدنومهای کولورکتال جراحی کردهاند، در معرض خطر بیشتری برای عود آدنومها هستند.
الکل
مصرف مشروبات الکلی خطر سرطان کولورکتال را افزایش می دهد.
عوامل محافطتی زیر، ميتوانند خطر سرطان کولورکتال را کاهش دهند:
درمان جایگزینی هورمون
مطالعات نشان داده است که درمان جایگزینی هورمونی HRT (Hormone Replacement Theorapy) که شامل هم استروژن و هم پروژسترون باشد خطر سرطان کولورکتال را در زنان بعد از سن یائسگی کاهش میدهد. HRT يا استروژن به تنهایی این خطر را کاهش نمیدهند. گرچه استفاده از هورمون احتمال دارد خطر سرطان سینه، بیماری قلبی، و لخته شدن خون را زیاد کند.
خارج کردن پولیپ
بیشتر پولیپهای کولورکتال آدنوم هستند، که میتوانند به سرطان تبدیل شوند. خارج کردن پولیپها از کولون و رکتوم احتمال دارد خطر سرطان کولورکتال را کاهش دهد. گاهی بعد از اینکه پولیپها در طول کولونوسکوپی (Colonoscopy) یا سیگموئیوسکوپی (Sigmoidoscopy) خارج شدند خونریزی یا عفونت اتفاق میافتد.
اثر عوامل زیر روی سرطان کولورکتال مشخص نیست:
داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) :
مشخص نیست که آیا استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (مانند آسپیرین، ایبوبروفن، و ناپروکسين) خطر سرطان کولورکتال را کم کند. مطالعات نشان داده که داروهای ضدالتهابی ضد استروئیدی (NSAIDs) خطر آدنومهای (تومورهای غیر سرطانی) کولورکتال را کم میکند، اما مشخص نیست که این کاهش خطر آدنوم باعث کاهش خطر تومورهای سرطانی در کولون یا رکتوم شود. مصرف NSAIDها خطر حملۀ قلبی و سکته را زیاد میکند و باعث خونریزی در معده و روده میشود.
ویتامینها
مشخص نیست که مصرف ویتامین دي D یا تجویز مقادیر بالای اسید فولیک خطر سرطان کولورکتال را کم کند.
رژیم غذايی
معلوم نیست که رژیمی با چربی کم و فیبر، میوه، و سبزیهاي زیاد، خطر سرطان کولورکتال را كاهش دهد.
بعضی مطالعات نشان داده است که رژیم دارای چربی، پروتئین، کالری، و گوشت زیاد خطر سرطان کولورکتال را زیاد میکند، اما مطالعات دیگری هم هست که این مسئله را تأیید نمیکند.
استاتینها (داروهای پایینآورندۀ کلسترول)
مطالعات نشان نمیدهند که مصرف استاتینها (داروهای پایینآورندۀ کلسترول) اثری روی خطر سرطان کولورکتال داشته باشند.
پژوهشهای بالینی پیشگیری سرطان بهمنظور مطالعۀ روشهای پیشگیری از سرطان انجام میشوند.
پژوهشهای بالینی پیشگیری سرطان برای مطالعۀ روشهایی برای پایین آوردن خطر ایجاد انواع مشخصی از سرطانها انجام میشوند. بعضی از پژوهشهای پیشگیری سرطان، روی افراد سالمی که سرطان ندارند اما در معرض خطر سرطان قرار دارند، انجام میشوند. بقیۀ پژوهشهای پیشگیری روی كساني انجام میشوند که سرطان داشتهاند و تلاش میکنند تا از سرطان مشابه دیگری از همان نوع پیشگیری کنند یا احتمال ابتلایشان به یک نوع جدید سرطان را کم کنند. بقیۀ پژوهشها هم روی داوطلبان سالمی که هیچ نوع عامل خطری برای سرطان ندارند انجام میشوند.
هدف بعضی از پژوهشهای بالینی پیشگیری از سرطان، این است که مشخص شود آیا کارهایی که افراد میکنند میتواند از سرطان پیشگیری کنند یا نه. ممکن است این کارها شامل فعالیت بدني بیشتر یا ترک سیگار یا استفاده از داروهای مشخص، ویتامینها، مواد معدنی، یا مکملهای غذایی شود.