سرطان پستان

سرطان پستان چیست؟

سرطان پستان یک غده بدخیم است که از سلول‌هاي بافت پستان منشاءء می‌گیرد. این سرطان اغلب در زنان ایجاد مي‌شود ولی مردان نیز مي‌توانند به آن دچار شوند. موضوع صحبت ما در این بخش سرطان سینه در زنان است.

بافت طبيعي پستان (تشريح بافت پستان)

برای شناخت این بیماری، آشنایی با اصول اولیه، ساختار طبیعی و قسمت‌هاي مختلف بافت پستان بسیار کمک‌کننده است.

بافت پستان خانم‌ها از چندین قسمت تشکیل شده است:

1. لوبول‌ها

غددی که شیر تولید مي‌کنند.

2. مجاری

لوله‌هاي کوچکی که شیر را از غدد تولیدکننده شیر به نوک پستان انتقال مي‌دهند.

3. بافت چربی
4. بافت همبند
5. عروق خونی

اغلب سرطان‌هاي سینه از سلول‌هایی که جدار مجاری را مي‌پوشانند منشاءء مي‌گیرند (و به آنها سرطان داکتال یا مجرایی گفته مي‌شود) بعضی دیگر از سلول‌های غدد ترشح‌کننده شیر منشاء مي‌گیرند (به آنها سرطان لوبولار گفته مي‌شود) و تعداد کمي ‌از سایر بافت‌ها منشاء مي‌گیرند.

سیستم لنفاوی

سیستم لنفاوی به دلیل اینکه یکی از راه‌هاي انتشار سلول‌هاي سرطانی پستان مي‌باشد، بسیار مهم است. این سیستم از قسمت‌هاي متعددی تشکیل شده است.

1. گره‌هاي لنفاوی: تجمعات سلول‌هاي ایمنی کوچک و لوبیایی شکل که با عروق لنفاوی مرتبطند. این سلول‌ها نقش مهمي ‌در مقابله با عفونت ایفا مي‌کنند. عروق لنفاوی مشابه وریدهای کوچکی هستند که به‌جای خون مایع شفافی به نام لنف را از بافت پستان خارج مي‌کنند.

سلول‌هاي بافت سرطانی مي‌توانند وارد عروق لنفاوی شده و از راه آنها شروع به رشد در گره‌هاي لنفاوی کنند. اغلب عروق لنفاوی بافت پستان به گره‌هاي لنفاوی زیر بغل مي‌ریزند اگر سلول‌هاي سرطانی به این گره‌هاي لنفاوی زیر بغل راه یابند و رشدشان را ادامه دهند باعث بزرگی و تورم این غدد و گره‌ها مي‌شوند. تشخیص این که سلول‌هاي سرطانی به این گره‌ها و غدد لنفاوی انتشار یافته‌اند بسیار مهم است. چون انتشار به این گره‌ها، احتمال انتشار آنها در سیستم گردش خون و گسترش به سایر قسمت‌هاي بدن را بیش‌تر مي‌کند. و این حالت روی برنامه درمانی مؤثر است.

توده‌هاي خوش‌خیم پستان

اغلب توده‌هاي پستان خوش‌خیم اند. به این معنی که آنها سرطان نیستند. این توده‌ها، رشد غیرطبیعی در بافت پستان هستند ولی به سایر قسمت‌هاي خارج از پستان گسترش نمي‌یابند و تهدیدکننده حیات نمي‌باشند. ولی اغلب این توده‌هاي خوش‌خیم شانس و احتمال ابتلای فرد به سرطان سینه را افزایش مي‌دهند.

اغلب توده‌ها در اثر تغییرات فيبروكيستيك (تغییراتی در بافت همبند و مجاری) ایجاد مي‌شوند. كیست‌ها، کیسه‌هاي پر از مایع هستند. فیبروز هم به معنی ایجاد بافت مشابه اسکار و زخم است. این تغییرات باعث تورم و درد بافت پستان مي‌شوند. این تغییرات با سیکل‌هاي قاعدگی همراهی دارند و قبل از شروع قاعدگی ایجاد مي‌شوند. احساس وجود توده در سینه‌ها ایجاد مي‌شود. و گاهی اوقات ترشحات شفاف و یا کدر از نوک سینه‌ها خارج مي‌شود.

انواع اصطلاحات مربوط به سرطان سینه

ممکن است برایتان سخت باشد که معنی و مفهوم بعضی واژه‌ها و اصطلاحاتی که تیم پزشکیتان برای صحبت در مورد سرطان سینه به‌کار مي‌برند را متوجه شوید.

در اینجا برای آگاهی بیش‌تر بعضی کلمات کلیدی که برای توصیف سرطان سینه به‌کار مي‌روند آورده شده‌اند:

کارسینوم: این واژه برای توصیف سرطانی که از لایه داخلی پوشاننده هر عضوی ایجاد مي‌شود به‌کار مي‌رود. تقریباً تمام انواع سرطان سینه از نوع کارسینوم است مثل بافت پستان (چه کارسینوم داکتال (مربوط به مجاری) و چه کارسینوم لوبولار (مربوط به غدد ترشحی)

آدنوکارسینوم: نوعی از سرطان است که از بافت غده‌ای منشاء مي‌گیرد.

(بافت غده‌ای شامل بافتی است که موادی تولید و ترشح مي‌کند) لوبول‌ها و داکت و مجاری در بافت پستان، بافت غده‌ای هستند که وظیفه تولید شیر را بر عهده دارند. در نتیجه سرطان‌هایی که از این نواحی منشاء مي‌گیرند آدنوکارسینوم نامیده مي‌شوند.

کارسینوم درجا: این اصطلاح برای مراحل ابتدایی سرطان که هنوز سلول‌هاي سرطانی در لایه‌هاي سلولی منشاء گرفتة اولیه باقیمانده‌اند به‌کار مي‌رود. در سرطان سینه این اصطلاح به این معنی است که سلول‌هاي سرطانی فقط در مجاری (در نوع کارسینوم داکتال یا مجرایی درجا) و یا فقط در غدد یا لوبول (در نوع کارسینوم لوبولار درجا) موجودند و به بافت‌هاي عمیق‌تری در بافت پستان و یا سایر اعضای بدن انتشار نیافته‌اند. گاهی اوقات به این نوع، سرطان پستان غیرمهاجم هم گفته مي‌شود.

کارسینوم مهاجم و یا نفوذکننده و منتشرشده: سرطان مهاجم، نوعی است که از محدودة لایة سلولی اولیه که از آن منشاء گرفته، تجاوز کرده (برخلاف کارسینوم درجا). اغلب انواع سرطان‌هاي سینه از این نوع مهاجم هستند. چه نوع کارسینوم داکتال و چه نوع کارسینوم لوبولار.

سارکوم: سارکوم‌ها سرطان‌هایی هستند که از بافت‌هاي همبند بدن مثل بافت عضلانی، چربی و یا ساختارهای عروقی خونی منشاء مي‌گیرند. سارکوم‌هاي پستان بسیار نادرند.

انواع مختلف سرطان سینه

انواع مختلف سرطان سینه شناخته شده‌اند. بسیاری از آنها بسیار نادرند. گاهی اوقات غده‌های پستان مي‌توانند ترکیبی از این انواع و یا مخلوطی از انواع سرطان‌هاي مهاجم و درجا باشند.

1. کارسینوم داکتال (مجرایی) درجا (DCIS)

شایع‌ترین نوع سرطان سینه غیرمهاجم است. و این نوع سرطان مجرایی درجا به این معناست که سلول‌های سرطانی تنها در مجاری پستان وجود دارند و از طریق جدار مجاری به داخل بافت پستان منتشر نشده است. تقریباً تمام زنان در این مرحله از سرطان قابل درمان‌اند. اغلب بهترین راه تشخیص این سرطان مجرایی درجا در مراحل اولیه از طریق ماموگرافی است.

2. کارسینوم درجای غده‌ای (لوبولار)(LCIS)

در این نوع، پروسه بدخیمي ‌از غدد تولیدکننده شیر شروع مي‌شود ولی محدود به این سلول‌هاي غده‌ای باقی مي‌ماند و از جدار لوبول‌ها پیشروی نمي‌کند. با وجودی که این نوع سرطان لوبولی درجا نیز، سرطان واقعی نیست ولی داشتن این نوع کارسینوم باعث افزایش ریسک ابتلا به سرطان در زنان در آینده مي‌شود. به همین دلیل، انجام ماموگرافی منظم و دقیق در زنان مبتلا به این نوع کارسینوم لوبولار درجا (LCIS) بسیار بسیار مهم است.

3. کارسینوم داکتال(مجرایی) مهاجم و نفوذ کنندIDC))

این نوع کارسینوم شایع‌ترین نوع سرطان سینه است. شروع اولیه آن از مجرایی شیری است. سپس از جدار مجاری عبور، نفوذ و گسترش مي‌یابد و به بافت‌هاي مختلف پستان تهاجم مي‌کند. و از آن طریق مي‌تواند در سایر قسمت‌هاي بدن منتشر شود.
از هر 10 سرطان مهاجم سینه، 8 تا از نوع کارسینوم مهاجم مجرایی یا داکتال است.

4. کارسینوم لوبولار(غده‌ای) مهاجم و نفوذ کننده (ILC)

این نوع سرطان از غدد شیری یا لوبول‌ها منشاء مي‌گیرند. مي‌توانند به بقیه قسمت‌هاي بدن پخش شوند. از هر 10 سرطان مهاجم سینه، یکی از این نوع است.

5. سرطان سینه التهابی (IBC)

این نوع غیرشایع سرطان سینه مهاجم 1% -3% انواع سرطان‌هاي سینه را شامل مي‌شود.

اغلب یک توده مجزا وجود ندارد و در مقابل، پوست پستان قرمز و گرم شده و نمای ضخیم و سوراخ سوراخ مشابه پوست پرتقال پیدا مي‌کند. پستان درگیر ممکن است بزرگتر، سفت‌تر، دردناک یا همراه خارش شود.

در مراحله اولیه، این نوع سرطان، اغلب با عفونت اشتباه مي‌شود. به دلیل اینکه هیچ توده مشخصی در پستان وجود ندارد، در ماموگرافی قابل تشخیص نیست که باعث مي‌شود تشخیص اولیه این سرطان در مراحل اولیه را سخت‌تر هم بکند. شانس، احتمال انتشار و پیش‌آگهی آن از سرطان مهاجم لوبولار و یا داکتال بالاتر است.

چه تعدادی از زنان به سرطان پستان مبتلا مي‌شوند؟

شایع ترین نوع سرطان در زنان، سرطان پستان است. و دومین علت مرگ زنان به علت سرطان بعد از سرطان ریه است. شانس و احتمال ابتلای یک زن به سرطان سینه مهاجم در طی زندگی‌اش، 8/1 است. شانس مرگ ناشی از سرطان سینه 35/1 است. میزان مرگ‌ومیر ناشی از سرطان سینه در حال کاهش است که این احتمالاً در نتیجه شناسایی و تشخیص سریع‌تر سرطان و پیشرفت و بهبود روش‌هاي درمانی است.

علت سرطان پستان چیست؟

تغییرات مشخصی در DNA سلول‌هاي طبیعی پستان، باعث سرطانی شدن آنها مي‌شود. DNA یک ساختار شیمایی در هر کدام از سلول‌هاي بدن است که ساختار ژن‌هاي ما و دستورالعمل عملکرد سلول‌ها را مشخص مي‌کنند. بعضی از تغییرات ارثی در DNA باعث افزایش ریسک سرطان شده و مسئول بعضی انواع سرطان‌هاي فامیلی مي‌شوند ولی اکثر سرطان‌هاي سینه در اثر آسیب و تغییرات ناگهانی و تصادفی DNA در یک سلول منفرد و نه به‌صورت تغییر ارثی طی زندگی طبیعی یک زن ایجاد مي‌شوند. به اینها تغییرات اکتسابی گفته مي‌شود و اکثر انواع سرطان‌هاي سینه در اثر چندین جهش و تغییر اکتسابی در ژن سلول ایجاد مي‌شوند. اما تا امروز علت اغلب این جهش‌هاي اکتسابی که منجر به سرطان سینه مي‌شوند، ناشناخته است.

با وجودی که علت قطعی سرطان سینه شناخته شده نیست، ولی ریسک فاکتور و عوامل خطر مشخصی مرتبط با بیماری شناخته شده‌اند. عامل خطرساز، هر چیزی است که شانس فرد را برای ابتلا به بیماری مثل سرطان افزایش مي‌دهد. انواع مختلف سرطان، ریسک فاکتورهای متفاوتی دارند. بعضی از این عوامل خطرساز مثل سیگار کشیدن، الکل و رژیم غذایی قابل تغییر بوده و بستگی به نحوه زندگی فرد دارد. ولی سایر عوامل مثل سن، نژاد و جنس یا سابقه خانوادگی ثابت و غیرقابل تغییرند. ولی داشتن یک عامل خطرساز و یا حتی چند مورد به این معنی نیست که فرد به بیماری دچار مي‌شود.

بعضی زنان با یک و یا چندین عامل خطرساز، هیچ‌گاه به سرطان سینه مبتلا نمي‌شوند. و نیز اغلب زنان با سرطان پستان هیچ ریسک فاکتور شناخته شده‌ای ندارند. در نتیجه با وجودی که تمام زنان در ریسک ابتلا به سرطان سینه هستند، عوامل زیر باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری مي‌شوند.

با وجودی که بسیاری از این ریسک فاکتورها شانس ابتلا و پیشرفت سرطان سینه را افزایش مي‌دهند، هنوز مشخص نیست که دقیقاً این عوامل چگونه باعث سرطانی شدن سلول‌ها مي‌شوند.

به‌نظر مي‌رسد هورمون نقش بسیار مهمي ‌در بعضی از انواع سرطان سینه ایفا مي‌کند ولی نحوه ایجاد و روند آن به‌طور کامل شناخته‌شده نیست.

عوامل خطرساز ثابت و غیرقابل تغییر

1. جنس

زن بودن به‌راحتی یک عامل خطرساز بسیار مهم است. با وجودی که مردان هم به این بیماری مبتلا مي‌شوند، این بیماری در زنان نسبت به مردان 100 برابر شایع‌تر است .

2. سن

شانس ابتلا به سرطان سینه با افزایش سن زنان بیش‌تر مي‌شود. از هر 3 زن مبتلا به سرطان مهاجم، 2 نفر سن 55 یا بالاتر در زمان تشخیص سرطانشان دارند.

3. عوامل خطرساز ژنتیکی

حدود 5 تا 10 درصد سرطان‌هاي سینه مرتبط با تغییرات یا جهش‌هاي ارثی در بعضی ژن‌هاي خاص مي‌باشد شایع‌ترین تغییرات، در ژن‌هاي BRCA1 و BRCA2 هستند. زنان با جهش در این ژن‌ها تا حدود 80% شانس ابتلا به سرطان سینه در طی زندگی خود دارند. علاوه براین ژن‌ها، سایر جهش‌ها در ایجاد سرطان نقش دارند.

4. سابقه خانوادگی

احتمال سرطان سینه در بین زنانی که خویشاوندان درجه یک مبتلا به این بیماری دارند، بیش‌تر است .این خویشاوندان هم مي‌توانند مادری و یا پدری باشند. داشتن مادر، دختر یا خواهر مبتلا به سرطان سینه، ریسک ابتلا را دو برابر مي‌کند. با وجود این گزارشات، بسیار مهم است که دقت شود حدود 70 تا 80 درصد زنان مبتلا به سرطان سینه، هیچ سابقه خانوادگی برای این بیماری ندارند.

5. سابقه شخصی سرطان پستان

زنی با سرطان سینه در یک پستان خود، شانس بسیار بالاتری برای ابتلا به نوع جدیدی از سرطان در پستان سمت مقابل و یا در قسمت دیگری از همان پستان دارد. این حالت با عود و بازگشت سرطان اولیه، بسیار متفاوت است.

6. نژاد

در زنان سفیدپوست، احتمال ابتلا به سرطان پستان نسبت به زنان افریقایی- امریکایی بیش‌تر است.

ولی در سیاهان افریقایی- امریکایی مرگ ناشی از سرطان نسبت به سفیدپوستان خیلی بیش‌تر است. آسیایی‌ها، اسپانیایی‌ها، آمریکایی و هندی‌ها هم احتمال کم‌تری برای ابتلا به سرطان سینه دارند.

7. بافت پستانی متراکم

بافت متراکم پستان به معنی وجود بافت غده‌ای بیش‌تر و چربی کم‌تر است. زنان با بافت پستان متراکم‌تر و محکم‌تر ریسک ابتلای بالاتری برای سرطان سینه دارند. همچنین این نوع بافت، تشخیص ضایعات پستان در ماموگرافی را سخت‌تر و دقت آن را کم‌تر مي‌کند و باعث مي‌شود ماموگرافی کم‌تر تشخیصی شود.

8. عادت ماهانه

زنانی که در سن پایین و قبل 12 سالگی دچار قاعدگی مي‌شوند و یا بعد 55 سال و دیرتر دچار یائسگی مي‌شوند، ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان سینه دارند. و توجیه این است که، به دلیل سیکل‌هاي قاعدگی بیش‌تر، مدت زمان تماس با هورمون‌هاي استروژن و پروژسترون افزایش مي‌یابد.

9. سابقه قبلی رادیودرمانی یا پرتودرمانی پستان

زنانی که در گذشته تحت پرتودرمانی در ناحیة قفسه سینه (مثلاً به‌عنوان درمان یک نوع سرطان دیگر) قرار گرفته بودند، ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان سینه پیدا مي‌کنند.

10. درمان با داروی DES (دی اتیل استیل بترول)

(Diethy lstilbestrol)

در گذشته به دلیل اینکه تصور مي‌شد، DES باعث کاهش احتمال سقط جنین در زنان حامله مي‌شود، این دارو به‌طور وسیع در زنان باردار مصرف مي‌شد. ولی مطالعات اخیر نشان داده‌اند که این زنان باردار و نوزادان دخترشان که تحت تماس با این دارو در دوران جنینیشان بوده‌اند، در آینده در خطر بیش‌تری برای ابتلا به سرطان سینه قرار دارند.

ریسک فاکتورهای قابل تغییر سرطان پستان و مرتبط با شیوه زندگی

1. نداشتن فرزند و یا به‌دنیا آوردن بچه در سن بالا

زنانی که بچه دار نشده‌اند و یا اولین فرزندشان را بعد 30 سالگی به دنیا آورده‌اند، رسیک بالاتری برای ابتلا به سرطان سینه دارند. حامله شدن بیش‌تر از یک بار در سن پایین، ریسک ابتلا به سرطان سینه را کاهش مي‌دهد. بارداری تعداد کلی سیکل‌هاي قاعدگی در کل زندگی زن را کاهش مي‌دهد و در نتیجه باعث مي‌شود که تماس با هورمون‌هاي استروژن و پروژسترون در کل، کاهش یابد و اثر محافظتی داشته باشد.

2. مصرف اخیر قرص ضدبارداری

مطالعات نشان مي‌دهند که زنانی که قرص‌هاي ضدبارداری مصرف مي‌کنند، نسبت به زنانی که هیچ وقت آنها را مصرف نکرده‌اند تا حدی ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان سینه، دارند. در زنانی که مدت طولانی و قبل‌تری این قرص‌ها را قطع کرده‌اند، این ریسک کاهش مي‌یابد. بهتر است در مورد مزایا و معایب و به‌صرفه بودن مصرف قرص‌هاي ضدبارداری با پزشکان مشورت کنید.

3. درمان‌هاي هورمونی بعد یائسگی و یا درمان جایگزین هورمونی HRT

این درمان‌ها سال‌ها برای بهبود علائم ناشی از یائسگی و جلوگیری از پوکی استخوان مصرف مي‌شوند. دو نوع اصلی این درمان وجود دارد. در مورد زنانی که همچنان رحم خود را حفظ کرده‌اند، پزشک اغلب استروژن و پروژسترون همزمان تجویز مي‌کند. استروژن به‌تنهایی باعث افزایش ریسک سرطان رحم مي‌شود و برای جلوگیری از این مشکل، پروژسترون هم به درمان اضافه مي‌شود. ولی برای زنانی که تحت هیسترکتومی (عمل جراحی برداشت رحم) قرار گرفته‌اند و رحمشان را از دست داده‌اند، استروژن به تنها داده مي‌شود.

درمان ترکیبی استروژن و پروژسترون

مشخص است که مصرف طولانی‌مدت این داروها، برای چندین سال پیاپی، باعث افزایش ریسک ابتلا به سرطان پستان و مرگ ناشی از آن مي‌شود. همچنان به دلیل اینکه این نوع درمان باعث کاهش وضوح و تأثیر تشخیصی ماموگرافی مي‌شود، باعث مي‌شود سرطان تا مراحل انتهایی تشخیص داده نشود. نشان داده شده که 5 سال بعد قطع این رژیم درمانی، ریسک سرطان پستان کاهش یافته و به حالت قبلی و طبیعی برمي‌گردد.

درمان با استروژن به‌تنهایی

این نوع درمان با استروژن تنها، چندان ریسک ابتلا به سرطان سینه را افزایش نمي‌دهد. ولی اگر طولانی‌مدت مثلاً برای بیش از 10 سال مصرف شوند، در بعضی مطالعات، افزایش ریسک ابتلا به سرطان تخمدان و پستان گزارش شده است.

4. عدم شیردهی توسط مادر(مصرف شیرخشک)

بعضی مطالعات نشان‌دهنده این است که شیردهی توسط پستان، تا حدی احتمال ابتلا به سرطان سینه را کاهش مي‌دهد، مخصوصاً اگر 5/1 تا 2 سال طول بکشد. و این نیز به دلیل کاهش تعداد کلی سیکل‌هاي قاعدگی در زنان شیرده مشابه حاملگی است.

5. الکل

مصرف الکل با افزایش ریسک سرطان سینه همراهی دارد. مصرف بیش از 2 نوبت روزانه حدوداً ریسک ابتلا به سرطان را نسبت به افرادی که الکل مصرف نمي‌کنند 5/1 تا 2 برابر افزایش مي‌دهد.

6. اضافه وزن و چاقی

اضافه وزن و چاقی باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان سینه مي‌شود مخصوصاً اگر چاقی بعد از یائسگی و یا در سنین رشد و نوجوانی باشد. ولی ارتباط چاقی و سرطان سینه پیچیده است.

مطالعاتی که روی چربی موجود در رژیم غذایی و ارتباط با سرطان سینه انجام شده، نتایج متضادی داشته‌اند.

7. بی‌تحرکی

مطالعات نشان مي‌دهند که ورزش باعث کاهش ریسک ابتلا به سرطان پستان مي‌شود. تنها سؤال این است که برای رسیدن به این اثر محافظتی چه مقدار ورزش و فعالیت بدنی لازم است. یک مطالعه نشان داده است که پیاده‌روی به مدت 1 ساعت و 15 دقیقه تا 2 ساعت و نیم در هفته ریسک ابتلا را تا 18% کاهش مي‌دهد. پیاده‌روی به مدت 10 ساعت در هفته، این ریسک را به مقدار بیش‌تری کاهش مي‌دهد.

ریسک فاکتورهای احتمالی و غیرقطعی

1. رژیم پر از چربی

مطالعات روی چربی موجود در رژیم غذایی، به‌طور قطعی مشخص نکرده‌اند که چربی زیاد در غذا، یک ریسک فاکتور برای سرطان سینه است. بیش‌تر مطالعات نشان داده‌اند که سرطان سینه در کشورهایی که مردم چربی رژیم غذایی کمي ‌دارند کم‌تر شایع است. در مقابل در یک مطالعه دیگر در آمریکا، ارتباطی بین چربی زیاد رژیم غذایی و افزایش ریسک سرطان سینه مشخص نشد. محققان هنوز مطمئن نیستند که چگونه این تفاوت را توضیح دهند. مطالعات بیش‌تری برای اثبات تأثیر چربی و نوع رژیم غذایی و وزن بدن روی ریسک ابتلا به سرطان سینه باید صورت گیرد.

ولی کلاً توصیه مي‌شود که یک رژیم غذایی سالم حاوی 5 واحد یا بیش‌تر سبزیجات و میوه روزانه مصرف شود. تمام رده‌هاي غلات به‌کار برده شود. و گوشت قرمز به‌طور محدود مصرف شود.

2. سقط

مطالعات متعدد نشان‌دهنده این است که سقط القایی و یا از دست دادن تصادفی جنین حین بارداری باعث افزایش ریسک ابتلا به سرطان سینه نمي‌شوند.

3. پروتز سینه

سیلیکون که در ساختار پروتزهای سینه به‌کار مي‌رود باعث ایجاد بافت اسکار (از جنس بافت همبند) در نسج پستان مي‌شود. ولی مطالعات مختلف هیچ ارتباطی بین این عمل جراحی زیبایی و افزایش ریسک سرطان سینه نشان نمي‌دهند. در صورتی‌که پروتز سینه دارید، ممکن است نیاز داشته باشید حین ماموگرافی، تصاویر اضافی و عكس‌هاي دیگری نیز بگیرید.

4. آلودگی‌هاي محیطی

مطالعات زیادی برای شناسایی ارتباط عوامل محیطی و افزایش ریسک ابتلا به سرطان سینه نشان داده شده است. در حال حاضر، هیچ مطالعه‌ای به وضوح ارتباطی بین سرطان سینه و آلاینده‌هاي محیطی نشان نداده است.

5. سیگار کشیدن

بیش‌ترین مطالعات، ارتباطی بین سیگار کشیدن و سرطان سینه نشان نمي‌دهند. در حال حاضر مطالعات زیادی روی افرادی که در ارتباط نزدیک با فرد سیگاری هستند، امکان ارتباط این نوع تماس با تنباکو و احتمال سرطان سینه در حال انجام است. ولی در این مورد هم ارتباطی هنوز مشخص نشده است.
به هرحال به دلیل امکان ارتباط دود سیگار هر چند به‌صورت غیرمستقیم با ابتلا به سرطان سینه، باید از این حالت دوری کرد.

6. کار کردن شبانه

مطالعاتی وجود دارند که نشان مي‌دهند، زنانی که شبها کار مي‌کنند (پرستاران شیفت شب به‌عنوان مثال)، ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان سینه دارند.

آیا سرطان پستان قابل پیشگیری است؟

هیچ راه قطعی برای پیشگیری از سرطان سینه وجود ندارد. ولی اقداماتی وجود دارند که تمام زنان برای کاهش ریسک ابتلا، تشخیص سریع بیماری در مراحل اولیه در صورت ایجاد شدن و درمان در فازهای اولیه مي‌توانند انجام دهند.

کاهش ریسک ابتلا به بیماری

با تغییر ریسک فاکتورهای قابل تغییر و مربوط به نحوه زندگی تا حدی مي‌توانید احتمال ابتلا را کاهش دهید.

با پرهيز از مصرف الکل، برنامه ورزشی منظم و رژیم غذایی سالم، ریسک ابتلا کاهش مي‌یابد. همچنین در مادرانی که برای حداقل چند ماه به نوزادان خود شیر مي‌دهند، ریسک سرطان ممکن است کاهش یابد.

در صورتی‌که واقعاً نیاز زیادی به داروهای هورمونی جایگزین، طی یائسگی خود ندارید، بهتر است از این داروها استفاده نکنید.

شناسایی زودرس سرطان سینه

الف: روش‌هاي شناسایی در زنان پرخطر

در صورتی‌که ریسک فاکتورهای بیش‌تری برای ابتلا به سرطان سینه دارید، مي‌توانید اقداماتی برای کاهش این شانس ابتلا انجام دهید. قبل شروع انجام این کارها، با پزشکان مشورت کنید تا مطلع شوید که کدام روش برایتان بهترین است.

1. آزمايش ژنتیک

روش‌ها و آزمايش‌هایی وجود دارند که مي‌توانند تغییر و یا جهش‌هایی در ژن‌هایی كه مرتبط با سرطان سینه هستند را مشخص کنند. با این اطلاعات، زنان مي‌توانند گام‌هایی برای کاهش خطر ابتلا بردارند. در این روش‌ها، توصیه شده است که تنها زنان با سابقه خانوادگی قوی سرطان سینه، باید جهت ارزیابی جهش در ژن BRCA تحت آزمايش ژنتیک قرار بگیرند.

اگر مي‌خواهید آزمايش ژنتیک دهید، باید با پزشک و متخصص ژنتیک خود مشورت کنید تا نوع آزمايشی که برایتان مناسب است را در نظر بگیرند.

2. پیشگیری از سرطان پستان با داروی شیمیایی

این روش به‌صورت استفاده از داروهایی برای کاهش ریسک سرطان است.

داروهای زیادی برای کاهش ریسک ابتلا به سرطان سینه مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. تاموکسیفن، مدت‌هاست که برای درمان بعضی انواع سرطان سینه مورد استفاده قرار مي‌گیرد. مطالعات نشان داده‌اند که در زنان با ریسک بالاتر برای ابتلا به سرطان سینه، با مصرف تاموکسیفن این ریسک کاهش یافته است.

3. جراحی پیشگیرانه در زنان با ریسک بسیار بالای ابتلا به سرطان پستان

در تعداد کمي ‌از زنان با ریسک ابتلای بسیار بالا برای سرطان سینه، جراحی پیشگیرانه مثل ماستکتومي‌ (برداشت پستان) دوطرفه، انتخاب مناسبی است. در این شیوه، هر دو پستان، قبل از هر نوع سرطان شناخته شده‌ای برداشته مي‌شود. در حالی‌که با این روش تقریباً تمام بافت پستان برداشته مي‌شود، مقدار بسیار کمي ‌باقی مي‌ماند.

در نتیجه با وجودی که این عمل جراحی به مقدار زیادی ریسک ابتلا به سرطان سینه را کاهش مي‌دهد، بیماری ممکن است در بافت پستان باقی مانده شروع و گسترش یابد.

امروزه، این نگرانی خیلی مهم نیست. دلایل برای انتخاب این نوع روش پیشگیری باید خیلی قوی باشد.

4. جراحی پیشگیرانه برداشت تخمدان (اووفورکتومي‌پیشگیرانه)

زنان با جهش در ژن BRCA که تخمدانشان خارج شده، ریسک بسیار کم‌تری برای ابتلا به سرطان سینه نشان داده‌اند. چون خارج کردن تخمدان به معنی حذف منبع اصلی تولید هورمون استروژن بدن است. همچنین باید دانست زنانی که جهش ژنی BRCA را دارند، در خطر ابتلا به سرطان تخمدان هم قرار دارند. اغلب پزشکان توصیه مي‌کنند بعد از به دنیا آوردن فرزندانشان، تحت برداشت تخمدان قرار گیرند.

چگونه سرطان پستان تشخیص داده مي‌شود؟

واژه غربالگری، به معنی استفاده از آزمايش‌هایی است که برای تشخیص بیماری‌هایی مثل سرطان در افرادی که هیچ علامتی ندارند، به‌کار برده مي‌شوند. هدف از این روش ها، شناسایی و تشخیص سرطان قبل از ایجاد علائم است. اندازه غده‌ پستان و میزان انتشار و پخش آن در بدن مهمترین عواملی هستند که مي‌توانند نتیجة بیماری را در فرد پیش‌بینی کنند. بسیاری پزشکان معتقدند که آزمايش‌هاي تشخیصی زودرس و روش‌هاي غربالگری برای سرطان سینه، سالانه جان هزاران نفر را نجات مي‌دهد. عمل کردن به دستورالعمل‌هاي زیر شانس تشخیص زودرس سرطان سینه در مراحل اولیه و موفقیت درمان را بسیار بهبود مي‌بخشد.

این دستورالعمل‌ها برای تشخیص زودرس سرطان سینه در زنان بدون علامت است.

1. ماموگرافی

زنان 40 ساله و بالاتر باید سالانه تا آخر عمر، تحت ماموگرافی قرار گیرند. با وجودی که تعدادی از سرطان‌ها توسط ماموگرافی تشخیص داده نمي‌شوند، ولی این اقدام، همچنان روش بسیار ارزشمندی برای تشخیص زودرس سرطان است.

2. معاینه فیزیکی پستان

زنان در محدوده سنی 20 تا 40 سال باید به‌طور منظم توسط یک پزشک متخصص، حداقل هر 3 سال یکبار تحت معاینه پستان قرار گیرند. بعد از 40 سالگی، این معاینه باید هر سال صورت گیرد. انجام معاینه فیزیکی پستان مدت کوتاهی قبل ماموگرافی، ایده بسیار خوبی است.

3. معاینه پستان توسط خود فرد

این روش معاینه، در زنان از سن بالای 20 سال شروع مي‌شود. زنان باید مزایا و محدودیت‌هاي این روش را یاد بگیرند. باید هر نوع تغییر در ظاهر، قوام، تراکم توده پستان خود را فوراً به پزشک متخصص اطلاع دهند.

تحقیقات نشان‌ دهنده این است که، معاینه توسط خود فرد برای تشخیص سرطان پستان، در مقایسه با شناسایی تصادفی توده پستان، نقش کمي ‌دارد. اگر مي‌خواهید از این روش برای معاینه خود استفاده کنید، ابتدا باید پزشکتان به شما آموزش دهد که روش درست معاینه به چه صورتی است. اگر این روش را به‌صورت منظم انجام و ادامه دهید، مي‌توانید بفهمید، پستان‌هایتان در حالت عادی چه ظاهر و قوامي‌ دارند. در نتیجه بسیار راحت‌تر مي‌توانید هر نوع تغییر ایجاد شده را تشخیص دهید. ولی اگر بر اساس برنامه منظم این معاینه را انجام ندهید هم مشکلی ایجاد نمي‌شود.

هدف اصلی از همه این اقدامات، تماس فوری با پزشکتان در صورت مشاهده هر کدام از تغییرات زیر است:

توده، تورم، تحریک پوستی یا سفت و کشیده شدن پوست، درد نوک پستان یا فرورفتن نوک پستان، قرمزی و پوسته‌ریزی کردن بافت یا پوست پستان و ترشحات غیر از شیر است. ولی باید توجه داشته باشید که اکثر اوقات وجود این تغییرات پستان، نشانه سرطان نیستند.

اقدامات غربالگری در زنان پرخطر

زنان با خطر و احتمال بالاتری برای ابتلا به سرطان سینه باید با پزشکشان در مورد بهترین نحوه برخورد و اقدام، مشاوره کنند. که این اقدامات مي‌تواند شامل شروع ماموگرافی در سنین پایین‌تر، انجام آزمايش‌هاي غربالگری بیش‌تر و یا آزمايش‌هاي تشخیصی بیش‌تر باشند.

1. ماموگرافی

ماموگرافی، گرافی با اشعه X از پستان است. این آزمايش، روش تشخیص بیماری‌هاي پستان در زنانی است که مشکل پستان ندارند. از این روش در زمان تشخیص ضایعات پستان مثل وجود توده، تغییرات پوستی یاوجود ترشحات نوک پستان هم مي‌توان استفاده کرد.

در حین انجام ماموگرافی، پستان بین دو صفحه تحت فشار قرار داده مي‌شود تا بافت آن پخش‌تر و گسترده‌تر شود. این فشار فقط چند ثانیه طول مي‌کشد. با وجودی که این کار، مقداری درد ایجاد مي‌کند ولی برای ایجاد یک تصویر خوب، لازم است.

برای این کار، مقدار بسیار کمي ‌اشعه به‌کار برده مي‌شود. و این مقدار کم برخلاف نگرانی مردم، باعث افزایش ریسک ابتلا به سرطان سینه نمي‌شود.

مقدار اشعه براساس شرایط فرد متفاوت است. اگر زن با سرطان پستان، تحت پرتودرمانی باشد، برای تشخیص ضایعه پستان باید اشعه‌ای حدود 5000 راد (راد واحد اندازه‌گیری مقدار اشعه است) دریافت کند. اگر زنی 40 تا 90 سال تحت ماموگرافی قرار گرفته، در کل باید اشعه‌ای حدود 20 تا 40 راد دریافت کند.

برای انجام ماموگرافی، باید از کمر به بالا برهنه باشد. پستان در وضعیت مناسب برای آزمایش قرار داده مي‌شود. فشار تنها چند ثانیه تا زمان گرفتن عکس طول مي‌کشد. کل این مراحل حدود 20 دقیقه طول مي‌کشد و نتیجه آن حداکثر تا 1 ماه باید حاضر باشد.

از هر 10 زن که تحت ماموگرافی قرار مي‌گیرند، یک نفر ممکن است نیاز به تصاویر بیش‌تری داشته باشد. ولی اغلب آنها سرطان ندارند. در نتیجه اگر نیازی به عكس‌هاي اضافه پیدا کردید نگران نشوید. از هر 1000 عکس ماموگرافی، تنها 2 یا 4 مورد، نشانه سرطان هستند و بقیه اغلب طبيعي‌اند.

زنان با ریسک بالاتر سرطان، باید در مورد بهترین نحوه برخورد با سرطان براساس وضعیت خود با پزشکشان مشورت کنند. ممکن است نیاز داشته باشند که ماموگرافی را از سن پایین‌تری شروع کنند، همزمان با انجام ماموگرافی، آزمايش‌هاي تشخیصی بیش‌تری را از سن پایین‌تر انجام دهند و دفعات انجام این آزمايش‌ها و ماموگرافی را بیش‌تر کنند. بهتر است همراه با انجام ماموگرافی، MRI یا سونوگرافی از پستان هم انجام شود.

2. معاینه فیزیکی پستان

این یک معاینه پستان توسط یک فرد متخصص است. برای این آزمايش، از کمر به بالا باید برهنه شوید. مرحله اول معاینه، مشاهده پستان از نظر تغییرات ابعاد، اندازه، ظاهر و تغییرات شکل است. سپس پزشک با استفاده از قسمت برجسته انگشتان، به آرامي‌بافت پستان شما را از نظر قوام، تغییر تراکم و وجود توده معاینه مي‌کند. ناحیه زیر هر دو بغل هم باید حتما معاینه شوند. اکنون زمان بسیار مناسبی برای این است که یاد بگیرید چگونه خودتان پستانتان را معاینه کنید.

3. معاینه پستان توسط خود فرد و آگاهی از وضعیت آن

هر زن باید از وضعیت طبیعی، ظاهر طبيعي پستان خود مطلع باشد، تا بتواند به محض آگاهی از هر نوع تغییر، سریعاً آن را به پزشک خود اطلاع دهد. پیدا کردن تغییر، به معنی داشتن سرطان نیست علاوه براین، شما همچنین مي‌توانید یک برخورد و معاینه مرحله به مرحله پستان، براساس یک برنامه مشخص را انتخاب کنید. بهترین زمان معاینه پستان توسط خود شخص، زمانی است که پستان متورم و یا بافت آن متراکم نباشد. در صورت متوجه شدن هر نوع تغییر یا مشکل، به پزشکتان اطلاع دهید.

حتی در زنان با پروتز پستان هم امکان معاینه توسط خود شخص وجود دارد.

حتی اگر از این روش معاینه هم استفاده نشود، اغلب مشکلی پیش نمي‌آید.

5. MRI پستان

برای زنان پرخطر از نظر سرطان سینه، غربالگری با MRI همراه ماموگرافی سالانه، اكيداً توصیه مي‌شود. ولی این روش معمولاً به تنهایی و بدون ماموگرافی توصیه نمي‌شود، چون ممکن است بسیاری از سرطان هایی که با ماموگرافی تشخیص داده مي‌شود را مشخص نکند.

همچنین این روش نسبت به ماموگرافی بسیار پرهزینه‌تر است.

علائم فیزیکی سرطان پستان

امروزه استفاده وسیع از ماموگرافی به‌عنوان یک ابزار غربالگری، باعث افزایش تشخیص زودرس بسیاری از سرطان‌هاي سینه، پیش از علامت‌دار شدن مي‌گردد. ولی بعضی از آنها هنوز هم تشخیص نداده باقی مي‌مانند و علامت‌دار مي‌شوند.

شایع‌ترین علامت سرطان سینه، یک توده جدید است. توده‌ای که بدون درد، بدون حاشیه مشخص بوده، سخت و محکم در زمان لمس باشد، شانس بیش‌تری برای سرطانی بودن دارد.

ولی در بعضی از سرطان‌ها هم، پستان دردناک مي‌شود، در لمس نرم، حاشیه گرد و مشخص پیدا مي‌کند. در نتیجه بسیار مهم است که در صورت وجود هر یافته غیرعادی به پزشکتان اطلاع دهید. سایر نشانه‌هاي سرطان زیر شامل:

1. تورم تمام و یا قسمتی از بافت پستان
2. التهاب پوست و یا فرورفتن قسمتی از پوست پستان
3. دردپستان
4. درد نوک پستان و یا فرورفتن نوک پستان به داخل
5. ترشحات غیرشیری از نوک پستان
6. توده در زیر بغل

در صورت شک به سرطان پستان چه باید کرد

در صورتی‌ه هر علامتی که نشانه سرطان سینه است دارید، حتماً در اسرع وقت به پزشکتان اطلاع دهید. بعد از شرح حال و معاینه فیزیکی کامل شامل معاینه پستان، ممکن است پزشکتان از شما بخواهد آزمايش‌هاي تشخیصی بیش‌ری که در زیر آورده شده‌اند انجام دهید:

1. روش‌هاي تصویربرداری

ماموگرافی

با وجودی که ماموگرافی اغلب برای غربالگری استفاده مي‌شود، در صورت وجود مشکلات پستان هم قابل استفاده است.

به این آزمايش‌ها، ماموگرافی تشخیصی گفته مي‌شود. این نوع ماموگرافی نشان مي‌دهد که مورد قابل نگرانی وجود ندارد و مي‌توانید به‌صورت سالیانه ماموگرافی را ادامه دهید. و یا مي‌تواند نشان دهد که یک بیوپسی باید از بافت پستان انجام شود. حتی اگر در ماموگرافی شواهدی از غده‌ وجود نداشته باشد، اگر شما و یا پزشکتان در معاینه احساس کنید در بافت سینه توده وجود دارد، باید تحت بیوپسی قرار گیرید. تنها استثنای این قسمت، زمانی است که در سونوگرافی، کیست گزارش شود.

ماموگرافی اغلب در زنان جوان به‌خوبی تشخیصی نیست، چون اغلب بافت پستان آنها به دلیل غده‌ای بودن زیاد متراکم است و به همین دلیل در ماموگرافی نمای مناسبی ایجاد نمي‌کند. این حالت در زنان باردار و کسانی که با سینه خود به نوزادشان شیر مي‌دهند هم صدق مي‌کند. ولی به دلیل اینکه اغلب، سرطان سینه در زنان مسن ایجاد مي‌شود، این حالت و عدم تشخیصی بودن ماموگرافی معمولاً مشکلی ایجاد نمي‌کند.

ولی این موضوع اغلب در زنان جوانی که ریسک فاکتورهای ژنتیکی سرطان سینه دارند، یک مشکل است، چون آنها اغلب در سنین پایین‌تری دچار بیماری مي‌شوند. برای حل این مسئله، بسیاری از پزشکان امروزه، MRI همراه ماموگرافی را برای غربالگری در این زنان پیشنهاد مي‌کنند.

ماموگرافی به‌طور قطعی نمي‌تواند نشان دهد که سرطان وجود دارد یا خیر. اگر در ماموگرافی یک مشکل محتمل وجود داشته باشد، یک نمونه از بافت پستان برداشته شده و زیر میکروسکوپ مشاهده مي‌شود. به این کار، تهیه بیوپسی گفته مي‌شود.

اسکن MRI

اسکن MRI همراه ماموگرافی اغلب برای غربالگری زنان پرخطر برای سرطان سینه به‌کار برده مي‌شود.

و یا برای تهیه تصاویر با دقت بالاتر از نواحی غیرعادی که در ماموگرافی مشخص شده استفاده مي‌شود.

استفاده دیگر MRI ، در زنان مبتلا به سرطان سینه، برای تعیین سایز و مشخصات دقیق غده‌ است.

در این روش به‌جای اشعه X از امواج رادیویی و مغناطیسی قوی استفاده مي‌شود. ماده حاجب مورد استفاده، گادولینیوم است و برای نشان دادن جزئیات بیش‌تر، به‌صورت داخل وریدی تزریق مي‌شود. تهیه این اسکن اغلب طولانی و حدوداً 1 ساعت طول مي‌کشد. بیمار باید داخل یک تونل باریک قرار بگیرد.

این کار ممکن است برای افرادی که از قرارگیری در یک محفظه بسته مي‌ترسند، ترسناک باشد. دستگاه صدای بلندی ایجاد مي‌کند که مي‌تواند آزاردهنده باشد.

سونوگرافی پستان

در سونوگرافی از امواج صوتی برای مشخص کردن قسمتی از بدن استفاده مي‌شود. اکو (انعکاس) ایجاد شده توسط یک کامپیوتر دریافت شده تا یک تصویر روی صفحه کامپیوتر ایجاد کند. سونوگرافی یک روش تشخیصی مناسب همراه ماموگرافی است. چون به‌راحتی در دسترس بوده و هزینه کم‌تری نسبت به سایر روش‌های تشخیصی دارند. ولی سونوگرافی نباید جایگزین ماموگرافی شود و به‌تنهایی انجام مي‌گیرد. چون معمولاً از سونوگرافی برای مشاهده بهتر و واضح‌تر آن قسمت بافت پستان که توسط ماموگرافی غیر طبیعی تشخیص داده شده، استفاده مي‌شود. همچنین این روش بدون استفاده از سوزن، مي‌تواند مشخص کند که توده پستان جامد است و یا کیست.

داکتوگرافی (و یا گالاکتوگرافی)

این روش، یک نوع خاص عكس با اشعه X است که معمولاً برای تشخیص علت ترشحات نوک پستان استفاده مي‌شود. در این روش، یک لوله پلاستیکی بسیار ظریف در ابتدای مجرای نوک پستان تعبیه شده و ماده حاجب برای مشخص کردن ظاهر و مشخصات ظاهری مجرا به داخل آن تزریق مي‌شود و سپس با اشعه X عکس‌برداری مي‌شود. این روش برای تشخیص غده‌های داخل مجاری غدد پستان کاربرد دارد. در صورت وجود ترشحات، مي‌توان ترشحات خارج شده را از نظر سلول‌هاي سرطانی مورد آزمایش قرار داد.

آزمايش‌هاي تشخیصی دیگری وجود دارد که مي‌توانند برای مشخص کردن جزئیات بیش‌تر استفاده شوند.

2. نمونه‌برداري

در صورتی‌که سایر روش‌هاي تشخیصی نشان‌دهنده وجود سرطان سینه احتمالی باشد، بیوپسی انجام مي‌شود. طی این روش، تعدادی از سلول‌هاي ناحیه مشکوک، برداشته شده و برای مطالعات آزمایشگاهی فرستاده مي‌شوند. روش‌هاي مختلف تهیه بیوپسی وجود دارند که پزشکتان برحسب نیاز شما از آنها استفاده مي‌کنند. شامل:

بیوسپی آسپراسیون با سوزن نازک (FNAB)

برای انجام این آزمايش، یک سوزن توخالی و بسیار نازک برای کشیدن مایع و یا بافت، از توده پستان استفاده مي‌شود.

ممکن است لازم شود، هدایت سونوگرافی، جهت عبور سوزن داخل توده پستان به‌کار گرفته شود. برای بی‌حسی پوست ناحیه تزریق از داروی بی‌حسی استفاده مي‌کنند. گاهی اوقات فرآیند تجویز داروی بی‌حسی، از گرفتن بیوپسی، درد و ناراحتی بیش‌تری ایجاد مي‌کند. سوزن به‌کار برده شده برای بیوپسی، از انواعی که برای خونگیری استفاده مي‌شوند، نازک‌تر است.

اگر مایعی که حین نمونه‌گیری با سوزن خارج مي‌شود، شفاف باشد، بیش‌تر به این معنی است که توده پستان، یک کیست خوش‌خیم است. مایع کدر و یا خونی مي‌تواند نشان‌دهنده وجود کیست و یا به‌صورت نادرتر، سرطان باشد. اگر توده، جامد باشد، نمونه‌هاي کوچک بافتی گرفته مي‌شود. این نمونه‌ها بعد آماده‌سازی با میکروسکوپ مشاهده مي‌شوند تا مطمئن شوند که سرطانی‌اند یا خیر.

اگر نمونه‌برداري، جواب واضحی ایجاد نکند و یا پزشکتان مطمئن نباشد، نمونه‌برداري ثانویه و یا انواع متفاوت نمونه‌برداري مورد نیازند.

نمونه‌برداري با سوزن کلفت به روش استرئوتاکتیک

سوزن استفاده شده برای این نوع نمونه‌گیری، بزرگتر از آنهایی است که برای بیوپسی آسپراسیون با سوزن نازک (FNAB) به‌کار مي‌روند. این سوزن ها، برای برداشتن 3 تا 5 قسمت اصلی از بافت پستان به‌کار مي‌رود. نمونه‌برداري، با انجام بی‌حسی موضعی به‌صورت سرپایی صورت مي‌گیرد.

بیوپسی جراحی

گاهی اوقات برای برداشتن تمام و یا قسمتی از توده، جراحی لازم است تا بتوان به‌خوبی آن را زیر میکروسکوپ بررسی کرد. کل توده همراه بافت نرمال اطرافش باید برداشته شود. اغلب اوقات این روش بیوپسی در بیمارستان انجام مي‌شود. این کار با بی‌حسی موضعی در ناحیه اطراف توده و نیز به وسیله دادن داروهایی برای آرام کردن و کاهش هوشیاری نسبی طی این اقدامات صورت مي‌گیرد. بهتر است در مورد بهترین روش نمونه‌برداري که نیاز دارید و آنچه بعد از نمونه‌برداري باید انتظار داشته باشید از پزشکتان بپرسید.

بعد از تهیه و برداشتن نمونه، نمونه در یک آزمایشگاه از نظر خوش‌خیم بودن و یا سرطانی بودن تحت بررسی قرار مي‌گیرد. اگر بررسی نشان داد که سرطان وجود ندارد، درمان اضافه مورد نیاز نیست. اگر بیوپسی نشان‌دهنده سرطان باشد، مي‌توان نوع سرطان، میزان تهاجم آن را هم مشخص کرد.

3. درجات سرطان پستان

نمونه بیوپسی در سرطان، مي‌تواند براساس شدت سرطان، درجه 1 تا 3 را نشان دهد. انواعی از سرطان که بیش‌تر به بافت طبیعی پستان شبیه‌اند، تمایل دارند که کندتر رشد کنند و منتشر شوند. به‌طور کلی، درجه پایین‌تر به معنی سرطان با رشد کند و درجه بالاتر بیان‌کننده رشد سریع‌تر بوده است.

درجه سرطان، مي‌تواند پیش‌بینی کننده نتیجه در زنان باشد (به این پیش‌بینی نتیجه بیماری، پروگنوز یا پیش‌اگهی گفته مي‌شود). درجه غده‌ بسیار مهم است، مخصوصاً در زنان با غده‌ کوچک و بدون درگیری غدد لنفاوی. این زنان بعد از برداشت غده‌ نیاز به درمان‌هاي دیگری ندارند. در حالی که در زنان با غده‌ درجه بالا، اغلب باید تحت درمان هورمونی و یا شیمي‌درمانی قرار گیرند.

4. وضعیت گیرنده‌هاي هورمونی

گیرنده‌ها، پروتئین‌هایی روی سطح خارجی سلول هستند که مي‌توانند به هورمون‌هاي خون متصل شوند. استروژن و پروژسترون، هورمون‌هایی هستند که اغلب به این گیرنده‌ها متصل شده و به رشد سلول‌هاي سرطانی پستان کمک کرده و آنها را تغذیه مي‌کنند. مي‌توان نمونه بیوپسی را از نظر داشتن گیرنده‌هاي استروژن یا پروژسترون بررسی کرد. اگر نتیجه مثبت باشد به‌عنوان گیرنده استروژن مثبت، یا گیرنده پروژسترونی مثبت، شناخته مي‌شوند.

معمولاً این نوع سرطان نسبت به انواعی که گیرنده ندارند، از نظر نتیجه بهترند، چون پاسخ بهتری به درمان هورمونی مي‌دهند. از هر 3 سرطان سینه، 2 مورد حداقل یکی از این گيرنده‌ها را دارند.

5. وضعیت HER2/NEU

از هر 5 سرطان سینه، 1 مورد، مقدار زیادی از پروتئینی به نام HER2/NEU دارند. غده‌هایی با سطوح افزایش یافته از این پروتئین، به‌عنوان HER2 مثبت شناخته مي‌شود. این سرطان‌ها سریع‌تر از سایر انواع، رشد کرده و سریع‌تر نیز گسترش و انتشار مي‌یابند. در نتیجه آزمایشات برای HER2/NEU باید در تمام سرطان‌هاي سینه تازه تشخیص داده شده، انجام شوند.

سرطان‌هاي HER2 مثبت، با داروهایی که مستقیماً روی این پروتئین اثر مي‌کنند. (هدف درمان این گیرنده) قابل درمانند. از جمله این داروها trastuzumab (تراستوزوماب) یا هرسپتین (herceptin) و لاپاتینیب (lapatinib) یا تیکرب (tykreb) هستند.

6. آزمايش‌هاي تشخیصی روی الگوی ژنتیک

تحقیقات نشان داده‌اند که بررسی همزمان الگوی بعضی از ژن‌ها، مي‌تواند مشخص‌کننده این باشد که سرطان در مراحل اولیه و بعد از اولین درمان، تمایل به بازگشت و عود دارد یا خیر. همچنین تعیین مي‌کند که آیا درمان‌هاي اضافه مثل شیمي‌درمانی مفید است.

7. تعیین مراحل سرطان

تعیین مرحله و میزان پیشرفت سرطان، فرآیند شناسایی میزان گسترش و انتشار سرطان در زمان تشخیص بیماری است. مرحله سرطان، مهمترین عامل برای انتخاب روش درمان است.

مرحله، براساس نتایج معاینه بالینی، نمونه‌برداري و سایر آزمايش‌هایی که پزشک انجام مي‌دهد تعیین مي‌شود.

روش‌هاي شناسایی میزان انتشار سرطان سینه

يك آزمايش يا بيش‌تر از آزمايش‌هاي تشخيصي زير برای تعیین میزان انتشار سرطان کمک کننده‌اند.

1. عكس ساده قفسه سینه با اشعه x

برای مشخص کردن اینکه آیا سرطان به ریه‌ها انتشار داشته یا نه صورت مي‌گیرد.

2. ماموگرافی

در صورتی‌که تاکنون انجام نشده است، ماموگرافی‌هاي بیش‌تر مي‌تواند به تهیه تصاویر بهتر از پستان کمک کنند.

3. اسکن استخوان

این آزمايش برای تشخیص گسترش سرطان به استخوان به‌کار مي‌رود. برای انجام این آزمايش، مقدار بسیار کم ماده رادیواکتیو به‌صورت داخل وریدی تزریق مي‌شود. استخوان این ماده را جذب کرده و در اسکن به‌صورت نقاط داغ مشخص مي‌شوند. این نواحی مي‌توانند نشانه گسترش سرطان باشند. ولی سایر مشکلات استخوانی مثل آرتریت هم مي‌توانند آنها را ایجاد کنند.

در صورت وجود این نقاط داغ، سایر آزمايش‌ها یا روش‌هاي تشخیصی باید صورت گیرند.

4. CT اسکن

این، یک نوع عكس خاص است. تصاویر از زوایای مختلف گرفته شده و توسط کامپیوتر ترکیب شده تا تصاویر جزئی و دقیق‌تری از اعضای داخلی نشان دهند.

در زنان با سرطان سینه، این روش، شایع‌ترین اسکن برای بررسی قفسه سینه و شکم از نظر گسترش سرطان به اعضای موجود در آنها مي‌باشد. همچنین به‌عنوان روش مناسبی جهت هدایت سوزن نمونه‌برداري به ناحیه درگیر است. قبل انجام این اسکن، تصاوير موجود توسط کامپیوتر ترکیب شده تا تصاویر جزئی و دقیق‌تری از اعضای داخلی نشان دهند.

در زنان با سرطان سینه، این روش، شایع‌ترین نوع اسکن برای بررسی قفسه سینه و شکم از نظر گسترش سرطان به اعضای موجود در آنها مي‌باشد. همچنین به‌عنوان روش مناسبی جهت هدایت سوزن بیوسپی به ناحیه درگیر است. قبل از انجام این اسکن، باید ماده حاجب آشامیدنی بنوشید تا جدار روده‌هایتان مشخص شود. بعد از اولین سری عكس گرفته شده، از راه ورید، ماده حاجب تزریق مي‌شود و سری دوم عكس‌ها گرفته مي‌شود.

ماده حاجب علائمي ‌مثل گرگرفتگی مخصوصاً در ناحیه صورت ایجاد مي‌کند بعضی از افراد ممکن است به آن حساسیت داشته باشند و دچار کهیر شوند. موارد نادری از واکنش‌هاي شدید حساسیتی مثل مشکل در نفس کشیدن و افت فشار خون هم گزارش شده است.
اگر سابقه حساسیت به هر ماده حاجبی دارید، قبل از انجام این اسکن به پزشکتان اطلاع دهید. انجام این اسکن، زمان بیش‌تری از عكس ساده با اشعه x مي‌گیرد.

باید بی حرکت روی تخت دراز بکشید تا این عكس گرفته شود و در نتيجه مقداری خسته مي‌شوید.

5.MRI

در این روش به‌جای اشعه x از امواج رادیویی و مغناطیسی قوی استفاده مي‌شود و برای بررسی نخاع و مغز بسیار کمک‌کننده است. انجامMRI از اسکن مي‌تواند سخت‌تر باشد، چون مدت زمان بیش‌تری طول مي‌کشد و لازم است بیمار در یک لوله باریک در تمام مدت انجام گرافی دراز بکشد. دستگاه همچنین یک صدای بلند و آزاردهنده ایجاد مي‌کند که خوشایند نیست.

6. PET اسکن: (Position Emission Tomography) داخل وریدی

در این روش، با استفاده از تزریق یک ماده نشان‌دار (اغلب نوع خاصی از شکر که حاوی اتم رادیواکتیو شده است) و انتشار آن به کل بدن، میزان گسترش سرطان تعیین مي‌شود. سلول‌هاي سرطانی اغلب مقادیر بالایی از شکر را جذب مي‌کنند. سپس یک دوربین مخصوص این سلول‌ها را مشخص مي‌کند.

این روش، در زمانی‌که پزشک، شک بالایی به انتشار و گسترش سرطان داشته باشد ولی محل انتشار آن را نداند، بسیار مفید است. همچنین برای بررسی غدد لنفاوی از نظر گرفتار شدن به سلول‌هاي سرطانی قبل از خارج کردن و برداشت آنها به‌کار مي‌رود. بعضی از دستگاه‌هاي جدید قادرند به‌طور همزمان هم CT و همPET اسکن انجام دهند. این روش مي‌تواند همراه ماموگرافی صورت گیرد، مخصوصاً وقتی هدف بررسی غدد لنفاوی زیر بغل یا آگزیلاری باشد.

سیستم مرحله‌بندی TNM

شایع‌ترین سیستم برای توصیف مراحل سرطان سینه سیستم AJCC/TNM است. در این سیستم T Ñبه معنی tumor size، نشان‌دهنده اندازه غده‌ و میزان انتشار آن، N Ñ به معنی درگیری Lymph Node، نشان‌دهنده این است که آیا گره‌هاي لنفاوی هم گرفتار شده‌اند یا خیر و M Ñ به معنی Metastasis و متاستاز، یعنی آیا سرطان به اعضای دوردست و غیرمجاز هم انتشار داشته و در بدن پخش شده است یا خیر.

اعدادی که بعدT,N,M آورده مي‌شوند، اطلاعات جزئی در مورد سرطان در اختیار قرار مي‌دهند. تمام این اطلاعات در فرآیند مرحله‌بندی در ترکیب با هم به‌کار گرفته مي‌شوند و سپس مرحله به‌صورت عدد لاتین بیان مي‌شود.

بعد از مرحله 0(صفر) یا سرطان درجا، بقیه مراحل بین 1 تا 4 طبقه‌بندی مي‌شوند. بعضی از مراحل سپس به گروه‌هاي جزئی‌تری تقسیم شده و به‌صورت c,b,a شناخته مي‌شوند. در کل، هر چه عدد داده شده پایین‌تر باشد یعنی، سرطان کم‌تر انتشار یافته و هر چه نمره بالاتر باشد مثل مرحله 4، یعنی سرطان پیشرفته‌تر است سرطان‌ها در مرحله مشابه، اغلب نتیجه مشابهی دارند و معمولاً با روش‌هاي مشابهی درمان مي‌شوند. بعد بررسی نتایج آزمايش‌هاي تشخیصی شما، پزشکتان نتیجه مرحله سرطانتان را به شما مي‌گوید.

مرحله‌بندی سرطان سینه پیچیده است. بهتر است از پزشکتان بخواهید در مورد مرحله سرطانتان برایتان توضیح دهد.

میزان بقای سرطان سینه بر اساس این سیستم مرحله‌بندی

میزان بقای 5 ساله، به معنی درصد بیمارانی است که حداقل 5 سال بعد تشخیص سرطانشان زنده مي‌مانند. ممکن است آنها در طی این 5 سال سرطان داشته باشند و یا بیماریشان برطرف شده باشد. مسلما بیش‌تر بیماران بیش‌تر از 5 سال عمر مي‌کنند. این آزمايش بیمارانی را که در اثر سایر بیماری ها، مثلا بیماری‌هاي قلبی در طی این 5 سال فوت کرده‌اند را شامل نمي‌شود و آنها را حذف مي‌کند.

اعداد آورده شده در جدول زیر، براساس زنانی است که سال‌هاي قبل درمان شده‌اند. به دلیل شناسایی زودرس و سریع‌تر سرطان در مراحل اولیه و استفاده از روش‌هاي درمانی جدیدتر و بهتر، میزان بقا همواره در حال بهبود و پیشرفت است.

میزان بقای 5 ساله	مرحله
100%	0
100%	I
86%	II
57%	III
20%	IV

با وجودی که اعداد جدول فوق، یک تصویر کلی به ما ارائه مي‌دهد، باید توجه داشت که شرایط هر بیمار، منحصر به‌فرد بوده و آمار نمي‌تواند پیش‌بینی کند که در شرایط هر فرد، دقیقاً چه چیزی رخ خواهد داد.

چگونگی درمان سرطان سینه

روش‌هاي کلی درمان

روش‌هاي درمانی را به مي‌توان به گروه‌هاي وسیعی براساس نحوه انجام و زمان استفاده تقسیم کرد.

1. درمان موضعی به‌جای سیستمیک

هدف این نوع درمان موضعی، درمان غده‌ بدون اثرگذاری برکل بدن است. جراحی و پرتودرمانی مثال‌هایی از درمان موضعی هستند.

درمان سیستمیک، از راه وریدی یا خوراکی داده مي‌شود، تا در بدن انتشار یابد و به سلول‌های سرطانی که از بافت پستان گسترش یافته‌اند، برسند. شیمي‌درمانی، هورمون‌درمانی و ایمونوتراپی از درمان‌هاي سیستمیک مي‌باشند.

2. درمان یاری‌کننده یا مکمل

به درمان‌هایی که بعد از جراحی، در بیمارانی که به‌نظر مي‌رسد، هیچ سرطانی در بدنشان باقی نمانده داده مي‌شود، درمان مکمل و یاری‌کننده گفته مي‌شود. امروزه پزشکان معتقدند که سلول‌هاي سرطانی مي‌توانند از محل غده‌ اصلی خود خارج شده و در مراحل اولیه بیماری از طریق گردش خون درکل بدن منتشر شوند. در این شرایط این سلول‌ها مي‌توانند غده‌های تازه‌ای در سایر اعضای بدن یا استخوان‌ها ایجاد کنند. هدف درمان مکمل یا یاری‌کننده، کشتن این سلول‌هاي مخفی است. ولی هر بیماری به این درمان یاری‌کننده نیاز ندارد. به بعضی از بیماران قبل جراحی، نوعی درمان سیستمیک، مثل شیمي‌درمانی برای خرد کردن و کوچک کردن سایز غده‌ داده مي‌شود. به این نوع درمان، درمان مکمل گفته مي‌شود.

3. جراحی در درمان سرطان سینه

بیش‌تر زنان با سرطان سینه، نوعی از جراحی برای درمان غده‌ اصلی سینه را تجربه مي‌کنند. هدف اصلی جراحی، برداشت حداکثر و یا تا حد ممکن سرطان است. همچنین برای مشخص کردن انتشار سلول‌هاي سرطانی به غدد لنفاوی زیر بغل، حفظ ظاهر پستان بعد ماستکتومي ‌(برداشت پستان) و یا بهبود علائم سرطان پیشرفته استفاده مي‌شود. در زیر خلاصه‌ای از شایع‌ترین انواع روش‌هاي جراحی آورده شده است.

جراحی با حفظ پستان

در این گروه روش‌هاي جراحی، تنها قسمتی از بافت پستان برداشته مي‌شود.

1. لامپکتومی(برداشتن توده)

این روش جراحی شامل برداشتن تنها یک قسمتی از توده پستان همراه قسمتی از بافت طبیعی اطرافش است. بعد از این روش جراحی، اغلب رادیوتراپی هم داده مي‌شود. اگر قرار است شیمي‌درمانی هم انجام شود، رادیوتراپی بهتر است تا پایان دوره شیمي‌درمانی به تأخیر بیفتد.

2. ماستکتومي‌نسبی

در این روش نسبت به لامپکتومی، مقدار بیش‌تری از بافت پستان برداشته مي‌شود. اکثراً بعد آن رادیوتراپی صورت مي‌گیرد. در این روش هم، رادیوتراپی تا پایان شیمي‌درمانی به تأخیر مي‌افتد.

از جمله عوارض جانبی این روش جراحی، درد، تورم موقتی، تندرنس و سفتی پستان به دلیل بافت اسکار(از جنس بافت همبند) در محل جراحی مي‌باشد.

3.ماستکتومی

به معنی برداشتن کل بافت پستان است. گاهی اوقات همزمان با این روش، سایر بافت‌هاي مجاور هم برداشته مي‌شود.

ماستکتومي‌ساده و یا کل پستان

در این روش جراحی، کل پستان به غیر از غدد لنفاوی زیر بغل یا بافت عضلانی زیر بافت پستان برداشته مي‌شود. گاهی اوقات هر دو پستان مخصوصاً زمانی‌که ماستکتومي ‌یک روش درمانی پیشگیرانه باشد، برداشته مي‌شوند. اکثراً بعد از این روش، بیمار مرخص مي‌شود.

ماستکتومي‌ قسمت اصلی تعدیل شده

در این روش جراحی کل پستان همراه بعضی از غدد لنفاوی زیر بغل برداشته مي‌شود.این روش، شایع‌ترین روش جراحی در زنان مبتلا به سرطان سینه که تحت برداشت کل پستان قرار مي‌گیرند، مي‌باشد.

ماستکتومي ‌قسمت اصلی

این یک جراحی گسترده برداشت کل پستان، غدد لنفاوی و عضلات جدار قفسه سینه زیر پستان مي‌باشد. امروزه این روش بسیار کم استفاده مي‌شود. چون روش قبلی که مدل تعدیل شده این روش است، از نظر مؤثر بودن مشابه این روش بوده ولی عوارض کم‌تری داشته و نیز دفرمیتی ناشی از آن بسیار کم‌تر است.

عوارض جانبی روش‌هاي جراحی

به‌جز درد همراه جراحی و تغییر در ظاهر پستان‌ها، عوارض احتمالی ماستکتومي ‌و لامپکتومي ‌شامل عفونت زخم، تجمع خون در زخم یا هماتوم و تجمع مایع در زخم است. اگر تمام گره‌هاي لنفاوی زیر بغل برداشته شوند، سایر عوارض جانبی هم قابل پیش‌بینی هستند.

انتخاب بین ماستکتومي‌ و لامپکتومی

یک مزیت مهم لامپکتومی، حفظ ظاهر پستان است. علاوه بر آن، باید به‌دنبال لامپکتومی، فرد هفته‌ها تحت رادیوتراپی قرار گیرد. ولی خیلی از زنان که تحت ماستکتومي‌هم قرار مي‌گیرند باید رادیوتراپی شوند.

برای اکثر زنان در مرحله I یا II سرطان سینه، نتیجه لامپکتومي ‌یا ماستکتومي ‌نسبی همراه رادیوتراپی مشابه ماستکتومي ‌کل پستان است. هیچ نوع تفاوتی در میزان بقای زنان تحت درمان با این دو روش وجود ندارد. ولی لامپکتومی، روش مناسبی در تمام بیماران نیست. پزشکتان دلایلی که چه روش جراحی برایتان مناسب است را برایتان توضیح مي‌دهد.

عوارض جانبی احتمالی ناشی از ماستکتومي‌ و لامپکتومي‌ شامل عفونت، تجمع خون (هماتوم) یا مایع در محل برش جراحی است. در صورت برداشتن گره‌هاي لنفاوی، عوارض جانبی دیگری مثل تورم دست‌ها یا لنف ادم نیز مي‌تواند ایجاد شود.

سایر روش‌هاي جراحی پستان

برداشتن غدد لنفاوی زیر بغل

این عمل جراحی برای بررسی گسترش سلول‌هاي سرطان پستان به گره‌هاي لنفاوی زیر بغل انجام مي‌شود. بعضی از این غدد لنفاوی برداشته شده و زیر میکروسکوپ بررسی مي‌شود. وجود سلول‌هاي سرطانی در غدد لنفاوی زیر بغل، عامل تعیین‌کننده مهمي ‌برای انتخاب درمان یاری‌کننده و مکمل است. در گذشته معتقد بودند که برداشت تا حد ممکن گره‌هاي لنفاوی، ریسک و احتمال انتشار و گسترش سرطان در سایر قسمت‌های بدن را کاهش داده و شانس درمان بیماری را افزایش مي‌دهد. ولی امروزه مشخص شده است که سلول‌های سرطانی پستان که از پستان خارج شده و به گره‌هاي لنفاوی زیر بغل و کل بدن انتشار یافته‌اند، توسط درمان‌هاي سیستمیک به بهترین شکل درمان مي‌شوند.

برداشتن گره‌هاي لنفاوی زیربغل، به‌عنوان یک آزمايش راهنما و هدایتی برای سایر تصمیات درمانی سرطان استفاده مي‌شوند. شایع‌ترین عارضه جانبی برداشتن این گروه‌هاي لنفاوی، تورم بازو و دست است، که با عنوان لنفادم شناخته مي‌شود.

از هر 4 بیماری که تحت برداشت غدد لنفاوی قرار مي‌گیرند، 1 مورد، دچار این عارضه مي‌شوند. زنانی که بعد جراحی برداشت گره لنفاوی دچار تورم، درد و احساس افزایش فشار در بازو و دست سمت درگیر مي‌شوند، باید حتماً هر چه سریع‌تر به پزشکشان اطلاع دهند. اغلب معیارها و اندازه‌گیری‌هایی برای جلوگیری یا کاهش اثرات تورم وجود دارند.

نمونه‌برداري از غده لنفاوی اصلی یا مرکزی

این یک روش بررسی غدد لنفاوی بدون نیاز به برداشتن تمام آنهاست. برای این آزمايش، یک ماده رادیواکتیو یا حاجب، داخل غده‌ تزریق مي‌شود. این مواد از طریق سیستم لنفاوی به غده لنفاوی مرکزی و اصلی مي‌رسند و در نتیجه لنف تخلیه شده از غده آن‌ را جذب مي‌کند. این غده یا غدد لنفاوی، در صورت انتشار سرطان، اولین و شایع‌ترین غددی هستند که به احتمال زیاد توسط سلول‌هاي سرطانی درگیر مي‌شوند. این غدد که اغلب دو یا سه عدد هستند، توسط پاتولوژیست بررسی مي‌شوند و در صورت درگیر شدن با سلول‌هاي سرطانی، غدد لنفاوی بیش‌تری برداشته مي‌شوند و در صورت سالم بودن این غدد اصلی، اقدام جراحی اضافه روی سایر غدد لنفاوی لازم نیست.

جراحی ترمیمي‌ و یا کاشت (پروتز) سینه

این نوع عمل جراحی، راه درمان سرطان نیست ولی برای حفظ ظاهر مناسب پستان انجام مي‌شود.

اگر تحت ماستکتومي ‌قرار گرفته‌اید و در فکر جراحی ترمیمي‌ پستان هستید، باید با یک جراح پلاستیک مشورت کنید.

چه انتظاراتی در زمان جراحی باید داشته باشیم؟

تصور جراحی برای بسیاری از زنان وحشتناک است. ولی اطلاع و درک درست‌تر از آنچه قبل، حین و بعد جراحی باید انتظار داشت، به کاهش ترس و وحشت بیمار بسیار کمک مي‌کند.

قبل جراحی

چند روز بعد انجام نمونه‌برداري متوجه مي‌شوید که آیا مبتلا به سرطان هستید یا خیر. ولی شدت و وسعت بیماری و درگیری تا بعد جراحی نامشخص باقی مي‌ماند. قبل انجام جراحی از شما رضایت‌نامه برای انجام عمل گرفته مي‌شود، و این بهترین زمان است که در مورد جزئیات بیماری و آنچه قرار است برای شما اتفاق بیفتد سؤال کنید. ممکن است نیاز باشد از شما خون گرفته شود تا در حین جراحی، در صورت لزوم به خودتان تزریق شود. پزشک از شما در مورد داروهای مصرفی، ویتامین‌ها و یا مکمل‌هاي غذایی سؤال مي‌پرسد و حتی در صورت لزوم در هفته آخر بعضی از آنها قطع مي‌شوند.

حین جراحی

ممکن است جراحی شما به‌صورت سرپایی و یا بستری بیمارستانی باشد. نوع بیهوشی که در حین جراحی استفاده مي‌شود، به نوع عمل جراحی و شرایط بالینی شما بستگی دارد. بیهوشی عمومي ‌برای ماستکتومي ‌یا برداشت غدد لنفاوی زیر بغل به‌کار مي‌رود. این داروها و سایر داروهایی که در طی جراحی مورد نیازند، از طریق يك لوله مخصوص داخل وریدی که اغلب در ساعد و دست قرار داده مي‌شود، به بیمار داده مي‌شوند. ریتم قلبی و فشار خون بیمار در حین جراحی از طریق یک دستگاه الکترو کاردیوگرام و یک مونتیور که به بیمار متصل مي‌شود، مرتباً کنترل مي‌شوند.

مدت زمان عمل و بستری ماندن در بیمارستان، بستگی به نوع عمل انجام شده دارد.

به‌عنوان مثال، ماستکتومي‌همراه برداشت گره‌هاي لنفاوی زیر بغل حدود 2 تا 3 ساعت طول مي‌کشد. بعد انجام جراحی وارد اتاق بهبودی و به هوش آمدن مي‌شوید. (recovery) تا به هوش بياييد و علائم حیاتی مثل سرعت تنفس، ضربان قلب، فشار خون پایدار شوند.

بعد جراحی

مدت زمان بستری در بیمارستان به عوامل متعددی از جمله نوع جراحی انجام شده، وضعیت سلامتی عمومی، مشکلات و بیماری‌هاي دیگر همراه و زمینه‌ای، میزان تحمل و وضعیت در طی جراحی و شرایط عمومي ‌بعد انجام جراحی بستگی دارد. این تصمیم توسط پزشکتان گرفته مي‌شود. در نتیجه قبل از جراحی و بستری شدن باید مطلع شوید که بیمه درمانیتان تا چه مقدار هزینه بستری و جراحی شما را تأمین مي‌کند. معمولاً زنی که تحت ماستکتومي‌ قرار مي‌گیرد، یک تا دو شب در بیمارستان بستری است و سپس مرخص مي‌شود ولی گاهی لازم است یک روز اضافه هم تحت نظر قرار گیرد.

لامپکتومي ‌یا برداشت قسمتی از توده پستان و نیز برداشت غدد لنفاوی مرکزی و اصلی، معمولاً به‌صورت سرپایی و بدون نیاز به بستری طولانی قابل انجام است.

بعد جراحی، شما یک پانسمان و بانداژ در محل جراحی و اطراف قفسه سینه خود خواهید داشت.

بعد جراحی، یک یا چند لوله تخلیه‌ای به نام درن برای تخلیه مایعات تجمع یافته از ناحیه قفسه سینه، پستان و زیر بغل در بدنتان، تعبیه مي‌شوند. این درن‌ها اغلب باید برای یک تا دو هفته باقی بمانند.

زمانی‌که مایع خروجی از درن به مقدار، 30 گرم یا 1 اونس در روز برسد، درن کشیده مي‌شود.

بسیاری از پزشکان اغلب از بیمار مي‌خواهند که هر چه زودتر بعد عمل جراحی، دستشان را حرکت دهند تا سفت نشود. زنانی که تحت لامپکتومي‌ یا ماستکتومي ‌قرار مي‌گیرند معمولاً از درد کمي ‌که بعد عمل در ناحیه سینه دارند، متعجب مي‌شوند. ولی از احساس عجیب بی‌حسی، فشار و گزگز در ناحیه زیر بغل احساس ناراحتی بیش‌تری مي‌کنند.

با پزشکتان در مورد اقدامات مراقبتی که بعد جراحی باید برای خودتان انجام دهید مشورت کنید.

آشنایی با موارد زیر بسیار کمک‌کننده‌اند و توصیه مي‌شوند:

• نحوه مراقبت از زخم و پوشاندن آن
• مراقبت از درن‌هاي تخلیه‌ای
• آشنایی با علائم عفونت تا در صورت بروز، به‌زودی تشخیص و درمان شود.
• مواردی که حتماً در صورت وجود آنها باید با پزشک یا تیم درمانیتان تماس بگیرید.
• زمان شروع استفاده از دست و بازو و نحوه فعالیت فیزیکی بازو برای جلوگیری از سفت شدن آن
• زمان استفاده مجدد از سینه بند
• رژیم غذایی مناسب
• داروهایی که باید دریافت کنید (شامل مسکن‌هاي درد و آنتی‌بیوتیک‌هاي احتمالی)
• فعالیت‌هایی که باید انجام دهید و نیز میزان محدودیت فعالیت‌هایتان
• چگونگی برخورد با نگرانی‌هایتان در مورد ظاهر و زیبایی فیزیکی

باید یک تا دو هفته بعد جراحی مجدداً پزشکتان را ویزیت کنید. پزشکتان باید شما را از نتیجه پاتولوژی مطلع کند و در صورت لزوم در مورد درمان‌هاي اضافی که باید انجام دهید، با شما صحبت کند.

درد بعد ماستکتومی

درد عصبی بعد ماستکتومي‌یا لامپکتومی، به‌عنوان سندرم درد بعد ماستکتومي‌شناخته مي‌شود.

نشانه‌هاي این سندرم، درد جدار قفسه سینه و بی‌حسی و گزگز بازو به پایین است. درد همچنین ممکن است در شانه، زخم محل جراحی، بازو و یا زیر بغل احساس شود. سایر شکایت‌هاي شایع شامل، بی‌حسی، احساس داغی یا درد شدید و تیرکشنده و یا خارش غیرقابل تحمل مي‌باشند.

بسیار مهم است که با پزشکتان در مورد هر نوع دردی که دارید مشورت کنید. این سندرم ممکن است باعث شود، نتوانید از دستتان به‌صورتی که باید، استفاده کنید و نیز توانایی طبیعی و قدرت آن را در طی زمان از دست دهید. این سندرم قابل درمان است. مسکن‌هایی که به‌طور شایع برای کنترل درد مصرف مي‌شوند، ممکن است روی درد ناشی از عصب بی‌تأثیر باشند.

ولی درمان‌ها و داروهای دیگری که روی این نوع درد مؤثرند، مي‌توانند مفید باشند.

4. پرتودرمانی یا رادیوتراپی

پرتودرمانی یک روش درمانی با امواج بسیار پرانرژی مثل اشعه x برای کشتن، کوچک و خرد کردن سلول‌هاي سرطانی است. این روش درمانی برای کشتن هر نوع سلول سرطانی که در بافت پستان، جدار قفسه سینه و یا ناحیه زیربغل بعد از جراحی باقی مانده است، به کار مي‌رود. 2 راه برای تجویز رادیوتراپی وجود دارد که شامل:

1. رادیوتراپی خارجی:

اغلب، این روش برای درمان سرطان سینه استفاده مي‌شود. این روش مشابه گرفتن مقداری اشعه x به‌صورت منظم و برای مدت طولانی است. رادیوتراپی برای تخریب سلول‌هاي سرطانی باقیمانده در پستان، جدار قفسه سینه و یا ناحیه زیر بغل بعد انجام جراحی و یا به‌صورت نادرتر برای کاهش اندازه توده غده‌ قبل جراحی به‌کار مي‌رود. این درمان اغلب یک ماه بعد جراحی، و به‌صورت 5 روز در هفته در یک کلینیک یا مرکز به‌طور سرپایی، در دوره زمانی حدود 6 تا 7 هفته انجام مي‌شود. هر دوره درمان تنها چند دقیقه طول مي‌کشد. خود درمان بدون درد است. برای تمرکز دقیق پرتو در محل مناسب، ممکن است لازم باشد نشانه‌هاي کوچکی با جوهر روی پوست محل مورد نظر گذاشته شود.

اگر لازم باشد شیمي‌درمانی هم صورت گیرد، انجام رادیوتراپی معمولاً تا پایان شیمي‌درمانی به تأخیر انداخته مي‌شود. تکنیک‌هاي جدیدتری که به‌تازگی انجام مي‌شوند شامل دادن اشعه در مدت زمان کم‌تر و به ناحیه محدودتری از پستان است. در یک روش درمانی، مقادیر بالاتری از اشعه روزانه داده مي‌شود ولی دوره دادن اشعه کوتاه‌تر و حدود 5 روز است. در روش درمانی دیگری، یک دوز زیاد و منفرد اشعه، درست بعد لامپکتومي ‌و قبل بستن برش جراحی در اتاق عمل داده مي‌شود. این روش بیش‌تر مورد توجه پزشکان است.

مهمترین عارضه جانبی رادیوتراپی، تورم و سنگینی پستان، تغییرات رنگ مشابه آفتاب سوختگی شدید در ناحیه تحت درمان و خستگی است. این تغییرات در بافت پستان و پوست، اغلب بعد 6 تا 12 ماه برطرف مي‌شوند. در بعضی زنان، پستان بعد رادیوتراپی کوچکتر و سفت و متراکم‌تر مي‌شود.

رادیوتراپی غدد لنفاوی زیر بغل، اغلب باعث ایجاد لنفادم مي‌شود.

2. رادیوتراپی بازو یا براکی‌تراپی: (روش داخلی)

راه دیگری برای دادن اشعه، تعبیه منبع رادیواکتیو، داخل بافت پستان و مجاور توده سرطانی است. این روش وقتی مقدار اضافه رادیواکتیو در یک نوبت مورد نیاز است استفاده مي‌شود.

نتایجی که تاکنون از این روش به‌دست آمده‌اند، خوب بوده ولی مطالعات بیش‌تری باید روی این روش صورت گیرد تا به‌عنوان درمان استاندارد پذیرفته شود.

یک روش رادیوتراپی داخلی به نام Mammosite شناخته مي‌شود. این روش شامل استفاده از یک بادکنک متصل به یک لوله باریک است. این بادکنک در فضای تحت لامپکتومي‌ تعبیه و جاسازی شده، سپس با آب‌نمک پر مي‌شود. سپس ماده رادیواکتیو از راه لوله وارد مي‌شود. ماده رادیواکتیو دوبار در روز و به مدت 5 روز وارد و سپس تخلیه مي‌شود.سپس بادکنک خالی شده و برداشته مي‌شود.

5. شیمي‌درمانی

این روش شامل استفاده از داروهای کشنده سلول‌هاي سرطانی است که به‌صورت سرم، تزریق داخل وریدی در یک نوبت و یا قرص و شربت داده مي‌شود.

این داروها وارد گردش خون شده و در کل بدن انتشار مي‌یابند و به درمان سرطان‌هایی که به اعضای دوردست انتشار یافته‌اند کمک مي‌کنند. در حالی که این داروها سلول‌هاي سرطانی را مي‌کشند، مي‌توانند به سلول‌های طبیعی بدن هم آسیب وارد مي‌کنند و منجر به عوارض جانبی درمان شوند.

چه زمانی نیاز به شیمي‌درمانی است؟

درمان کمک‌کننده و مکمل، شیمي‌درمانی برای سرطان‌هاي سینه پیشرفته.

درمان کمک‌کننده و مکمل

درمان‌هایی که بعد جراحی به بیمارانی که به‌نظر نمي‌رسد سرطان انتشاریافته‌ای در بدن داشته باشند، به‌کار مي‌رود، درمان کمک‌کننده گفته مي‌شود. استفاده از این نوع روش شیمي‌درمانی بعد جراحی ترمیمي ‌پستان یا ماستکتومي ‌باعث کاهش ریسک عود مجدد سرطان پستان مي‌شود.

حتی در مراحل اولیه بیماری، سلول‌هاي سرطانی مي‌توانند از محل غده‌ اولیه خود خارج شده و از طریق گردش خون در بدن منتشر شوند. این سلول‌ها، علامت بالینی ایجاد نمي‌کنند.

در عكس با اشعه x قابل تشخیص نیستند و در طی معاینه بالینی هم به دست نخورده و باز تشخیص داده نمي‌شوند ولی اگر به آنها اجازه رشد داده شود، مي‌توانند غده‌های جدیدی در سایر نقاط بدن ایجاد کنند. این درمان‌هاي مکمل و یاری‌کننده برای پیدا کردن و کشتن این سلول‌ها استفاده مي‌شوند.

در یک روش دیگر شیمي‌درمانی، داروی شیمي‌درمانی از قبل انجام جراحی شروع مي‌شود. هدف اصلی این اقدام این است که، باعث خرد و کوچک کردن غده‌های بزرگ شده و در نتیجه آنها به اندازه‌ای کوچک مي‌شوند که مي‌توان توسط لامپکتومي ‌توده را برداشت و لامپکتومي‌ را جایگزین ماستکتومي‌ کرد. یک مزیت دیگر این تکنیک این است که پزشکان مي‌توانند پاسخ این سلول‌ها به شیمي‌درمانی را ارزیابی کنند. اگر در اثر این درمان، غده‌ کوچکتر نشود، داروهای متفاوت دیگری داده مي‌شود. تاکنون شواهدی که نشان‌دهنده افزایش بقا به دنبال استفاده از این شیوه شیمي‌درمانی باشد، در دسترس نیست.

شیمي‌درمانی در سرطان پیشرفته پستان

شیمي‌درمانی، به‌عنوان درمان اصلی در زنانی که در زمان تشخیصشان، سرطان به خارج از پستان و زیر بغل انتشار یافته و یا بعد درمان اولیه، این گسترش و انتشار صورت مي‌گیرد، استفاده مي‌شود.

نحوه تجویز شیمي‌درمانی

اغلب در صورت استفاده از بیش از یک دارو برای شیمي‌درمانی، بهترین پاسخ درمانی وجود دارد. مطالعات در طی 30 سال اخیر نشان داده‌اند که درمان ترکیبی بسیار خوب عمل مي‌کند. با وجودی که هنوز بهترین درمان ترکیبی شناخته نشده است، تحقیقات همچنان ادامه دارند.

این درمان‌ها توسط پزشک به‌صورت دوره‌ای تجویز مي‌شوند و به دنبال هر دوره درمانی، یک دوره استراحت وجود دارد. مدت زمان دوره استراحت که بین دوره درمان وجود دارد، معمولاً 2 تا 3 هفته مي‌باشد و براساس نوع داروهای ترکیبی متفاوت است. طول کل دوره درمان حدود 3 تا 6 ماه است. دوره درمان برای سرطان پیشرفته طولانی‌تر است.

عوارض جانبی احتمالی درمان

عوارض جانبی شیمي‌درمانی به نوعی داروی استفاده شده، مقدار تجویز شده و مدت زمان درمان بستگی دارد.

بعضی از عوارض جانبی کوتاه اثر درمان شامل:

• خستگی بسیار شدید (اغلب با کاهش تعداد گلبول‌هاي قرمز خون همراه است)
• تهوع و استفراغ
• بی اشتهایی
• ریزش مو
• زخم‌هاي دهانی
• تغییر در سیکل‌هاي قاعدگی که مي‌تواند دائمي ‌باشد.
• ریسک بالاتر عفونت (در نتیجه کاهش تعداد گلبول‌هاي سفید خون)
• کبودی و خونریزی زودرس (در نتیجه کاهش تعداد پلاکت‌هاي خون)

اکثر این عوارض جانبی، بعد پایان درمان از بین مي‌روند. مثلاً، رشد موها طبیعی مي‌شود. اگر با هر کدام از این عوارض جانبی مشکلی دارید، حتماً با پزشکتان مطرح کنید چون اغلب راهی برای کمک وجود دارد. عوارض دائمي‌ مثل یائسگی زودرس نگران‌کننده‌اند، چون امکان بارداری از بین مي‌رود.

ولی شیمي‌درمانی همیشه منجر به مهار حاملگی نمي‌شود. گاهی زنانی که تحت شیمي‌درمانی‌اند، در حین شیمي‌درمانی باردار مي‌شوند. متأسفانه شیمي‌درمانی نواقص تولدی زیادی روی جنین ایجاد مي‌کند. در نتیجه اگر با همسر خود روابط جنسی دارید، باید در مورد استفاده از روش‌هاي جلوگیری از بارداری با پزشکتان صحبت کنید.

آسیب قلب

آدریامایسین (adriamycin) و بعضی دیگر از داروها، اگر در مقادیر بالا و به مدت طولانی مصرف شوند، مي‌توانند به قلب آسیب بزنند. در نتیجه پزشکان باید برای تنظیم دوز این دارو و کتنرل عوارض آن بسیار دقت کنند.

اثر روانی شیمي‌درمانی روی مغز و ذهن

بسیاری از زنان که تحت شیمي‌درمانی قرار مي‌گیرند، متوجه تغییراتی در حافظه و تمرکز خود مي‌شوند. این عوارض ممکن است مدت زیادی طول بکشد. تحقیقات هنوز این تغییرات را تأیید نکرده‌اند. هنوز هم زنان مي‌توانند بعد از شیمي‌درمانی، عملکرد مناسبی داشته باشند. ولی در مطالعاتی که این اثر شیمي‌درمانی روی مغز و ذهن شناخته شده است، علائم بسیار آهسته و طی چندین سال برطرف مي‌شوند.

افزایش احتمال بروز لوسمي ‌یا سرطان خون

در موارد نادر، سال‌ها بعد از اتمام درمان سرطان سینه، بعضی داروهای استفاده شده برای شیمي‌درمانی مي‌توانند نوع دیگری از سرطان به نام لوسمي‌ میلوئید حاد (نوعی از سرطان خون) را ایجاد کنند.

ولی مزایای درمان شیمي‌درمانی برای کنترل سرطان پستان، به این معایب نادر بسیار برتری دارد و نمي‌توان به دلیل احتمال این عوارض از این درمان چشم‌پوشی کرد.

احساس خستگی و بیماری

بسیاری از زنان بعد از انجام شیمي‌درمانی، مثل گذشته نمي‌توانند سلامت خود را به‌دست آورند و احساس خوبی داشته باشند. خستگی شدید، یک عارضه طولانی‌مدت در افراد تحت شیمي‌درمانی است. این عارضه ممکن است سال‌ها به طول انجامد ولی تا حدی قابل کنترل است. برای بهبود و کنترل آن از پزشکتان سؤال کنید.

6. هورمون‌درمانی

یک نوع درمان سیستمیک دیگر است. اغلب برای کاهش احتمال بازگشت و عود سرطان بعد از انجام جراحی و نیز برای درمان سرطان‌هاي پیشرفته پستان به‌کار مي‌رود.

در زنانی که گیرنده استروژنی مثبت دارند، هورمون استروژن باعث تشدید رشد سلول‌هاي سرطان پستان مي‌شود. در این زنان، روش‌هاي متنوعی برای حذف اثر استروژن و یا کاهش سطوح آن برای کنترل سرطان سینه وجود دارند:

الف: تاموکسیفن

این دارو برای مقابله با اثرات استروژن داده مي‌شود. اغلب به شکل کپسول یا شربت و به‌صورت روزانه و به مدت 5 سال بعد جراحی جهت کاهش ریسک عود و بازگشت سرطان سینه داده مي‌شود.

مطالعات اخیر نشان داده‌اند که این دارو به حدود 50% زنان با سرطان سینه در مراحل اولیه در صورت مثبت بودن گیرنده استروژنی آنها، کمک مي‌کند. این دارو همچنین برای درمان سرطان سینه پیشرفته و نیز کاهش ریسک و احتمال بروز سرطان سینه در زنانی که پرخطر هستند به‌کار مي‌رود.
این دارو، عوارض جانبی شناخته‌شده‌ای دارد. شایع‌ترین آنها شامل:

خستگی و ضعف/ گرگرفتگی/ ترشحات واژینال/ نوسانات خلقی مي‌باشند. در بعضی مطالعات، افزایش ریسک سرطان رحم در زنانی که این دارو را مصرف مي‌کنند نشان داده شده است ولی این نوع سرطان رحم اغلب در مراحل بسیار ابتدایی شناسایی مي‌شود و همیشه با درمان جراحی قابل درمان است. در صورت داشتن خونریزی واژینال غیرعادی به پزشکتان اطلاع دهید. لخته شدن خون و افزایش انعقاد پذیری خون، از دیگر عوارض تاموکسیفن است. هنوز هم در بیش‌تر زنان مبتلا به سرطان سینه، مزایای تاموکسیفن به معایب آن برتری دارد، و بهتر است استفاده شود.

ب: فول وسترانت (fulvestrant) یا (faslodex)

این دارو به‌جای بستن و بلوک کردن گیرنده‌هاي استروژنی (مثل تاموکسیفن) آنها را تخریب مي‌کند.

اگر سرطان سینه به درمان تاموکسیفن پاسخ ندهد، این دارو باز هم قابل استفاده است. این دارو ماهانه تزریق مي‌شود. گرگرفتگی، تهوع خفیف، خستگی و ضعف، شایع‌ترین عوارض جانبی این دارو هستند. این دارو تنها در زنانی که یائسه شده‌اند قابل استفاده است. امروزه تنها برای زنان با سرطان سینه پیشرفته قابل تجویز است.

ج: داروهای مهارکننده آنزیم آروماتاز

اینها داروهایی هستند که مانع تولید استروژن در بدن مي‌شوند. ولی تنها در زنانی که در سن یائسگی هستند و دارای گیرنده‌هاي استروژنی مثبت هستند، عملکرد دارد. این داروها بعد از استفاده از تاموکسیفن و یا به‌عنوان جایگزین آن، برای کاهش ریسک و احتمال عود و بازگشت سرطان، استفاده مي‌شوند. این داروها باعث ایجاد سرطان رحم نمي‌شوند و خیلی به‌ندرت باعث افزایش انعقادپذیری خون مي‌شوند. ولی تا حدی باعث کاهش تراکم استخوان و افزایش احتمال شکستگی مي‌شوند، چون آنها باعث برداشت و حذف استروژن از کل بدن مي‌شوند. مهمترین عارضه جانبی این داروها، خشکی مفاصل و یا درد آنها، مشابه آرتریت در چندین مفصل و به‌صورت همزمان است. داروها و درمان‌هاي متعدد دیگری که روی هورمون‌هاي زنان اثر مي‌کنند وجود دارند که برای درمان سرطان سینه به‌کار مي‌روند.

پزشکتان مي‌تواند جزئیات بیش‌تری در مورد درمان‌هاي توصیه شده به شما دهد.

7. هدف درمانی

با پیشرفت‌هایی که در مورد تغییرات ژنی طی سرطان صورت گرفته، محققان توانسته‌اند داروهای جدیدی را که به‌طور مستقیم روی این محل تغییرات اثر مي‌کنند، شناسایی کنند.

این داروها به شکل متفاوتی نسبت به داروهای شیمي‌درمانی عمل مي‌کنند. اغلب عوارض جانبی بسیار خفیف‌تر و متفاوتی نسبت به داروهای شیمي‌درمانی نرمال دارند. در حال حاضر، این داروها در همراهی با داروهای عادی شیمي‌درمانی مصرف مي‌شوند. بعضی از این داروها شامل:

1. تراستوزوماب یا هرسپتین(tras tuzumab , (herceptin)

این دارو، یک آنتی‌بادی مونوکلونال مي‌باشد که به یک پروتئین تحریک‌کننده رشد به نام HER2/neu متصل مي‌شود. بعضی از انواع سرطان‌هاي سینه مقدار زیادی از این پروتئین دارند. که باعث مي‌شود، سلول‌هاي سرطانی سریع‌تر رشد کرده و منتشر شوند.

Herceptin مانع مي‌شود که این پروتئین باعث تشدید رشد و گسترش سلول‌هاي سرطانی شود و همچنین باعث تقویت سیستم ایمنی شده تا دفاع در برابر سرطان بهتر شود. (این آنتی‌بادی‌هاي مونوکلونال، نسخه دست‌ساز از پروتئین‌هاي سیستم ایمنی هستند که بدن برای مقابله با بیماری آنها را مي‌سازد.)

عوارض جانبی این داروها بسیار خفیف‌اند. ممکن است شامل تب و لرز، ضعف، تهوع، استفراغ، سرفه، اسهال و سردرد باشند. این عوارض جانبی بعد از مصرف اولین دوز دارو بسیار کاهش مي‌یابند. ولی در بعضی از زنان به دنبال درمان، آسیب قلبی رخ مي‌دهد. در اغلب زنان، این عارضه موقتی بوده و با قطع دارو به‌تدریج برطرف مي‌شود. اگر تحت درمان با این دارو هستید و هر نوع علامتی از جمله تنگی نفس، تورم اندام‌ها و محدودیت در فعالیت‌هاي فیزیکی داشتید، حتماً به پزشکتان اطلاع دهید.

2. لاپاتینیب lapatinib یا (tykerb)

این یک داروی دیگر است که روی پروتئین her2/neu اثر مي‌کند. این دارو اغلب به شکل کپسول و همراه شیمي‌درمانی استفاده مي‌شود. اغلب در بیمارانی که مقاوم به شیمي‌درمانی و trastuzumab شده‌اند کاربرد دارد. شایع‌ترین عوارض جانبی این دارو شامل: اسهال، تهوع، استفراغ ضایعات پوستی و سندرم دست و پا که همراه بی حسی، گزگز شدن، قرمزی، تورم و ناراحتی دست‌ها و پاها مي‌شوند، هستند.

داروهای هدف‌درمانی در غده‌ عروق خونی

3. بواسیزو ماب یا آواستین{(bevacizumab , (avastin)}

این یک آنتی‌بادی مونوکلونال دیگر است که در بیماران با سرطان سینه انتشار یافته استفاده مي‌شود.

این نوع داروها، همیشه در همراهی با سایر داروهای شیمي‌درمانی به‌کار مي‌روند. و مانع مي‌شوند که عروق خونی تازه، در غده‌ تشکیل شوند و آن را تغذیه و خونرسانی کنند. این دارو به‌صورت انفوریون و داخل وریدی داده مي‌شود. براي اين داروها بعضی عوارض نادر، بسیار جدی وجود دارد.

4. بیسفوسفونات

کاربرد این دارو در درمان سرطان سینه‌ای است که به استخوان‌ها انتشار یافته است.

این داروها باعث استحکام استخوان‌هایی که سلول‌هاي سرطانی به آنها تهاجم کرده‌اند شده و باعث کاهش ریسک شکستن آنها مي‌شوند.

بیسفوسفات‌ها همچنین باعث جلوگیری از کاهش تراکم استخوان یا پوکی استخوان در نتیجه درمان با مهار کننده‌هاي آروماتاز و یا یائسگی زودرس به دنبال شیمي‌درمانی مي‌شوند. این داروها به‌صورت داخل وریدی تجویز مي‌شوند.

از عوارض جانبی آنها مي‌توان به سندرم شبه آنفولانزا و دردهای استخوانی اشاره کرد. یک عارضه نادر ولی جدی این داروها، آسیب به استخوان فک پایین است. پزشکان علت این عارضه را نمي‌دانند. بسیاری از متخصصین سرطان و انکولوژیست‌ها توصیه مي‌کنند که بیمار قبل از شروع درمان با این داروها، با مراجعه به دندانپزشک، دندان‌ها و فکشان را چک آپ و معاینه کرده و هر نوع بیماری فک و دندان را قبل شروع مصرف بیسفوسفونات درمان کنند.

دوز بالای شیمي‌درمانی همراه پیوند سلول‌هاي بنیادی مغز استخوان یا خون محیطی

در گذشته، اعتقاد بر این بود که دوزهای بسیار بالای شیمي‌درمانی که با پیوند سلول‌هاي بنیادی دنبال شود، بهترین شانس و احتمال درمان به‌خصوص در زنان با احتمال بالای عود را، ایجاد مي‌کند.

ولی امروزه پزشکان معتقدند که زنانی که دوز بالای داروی شیمي‌درمانی را دریافت مي‌کنند در مقایسه با افرادی که دوز طبیعی دارو را مي‌گیرند، از نظر بقا، هیچ تفاوتی ندارند. در مقابل، دوز بالای شیمي‌درمانی به همراه پیوند مغز استخوان، عوارض بسیار شدیدی به دنبال خواهد داشت. تحقیقات در این زمینه، همچنان ادامه دارند. امروزه، متخصصین در این حیطه معتقدند که زنان این نوع درمان را باید به‌عنوان قسمتی از کارآزمایی بالینی استفاده کنند.

کار آزمایی‌هاي بالینی

این روش، یکی از راه‌ها، برای دریافت جدیدترین شیوه درمان و مراقبت است. در زیر مقداری اطلاعات در مورد کارآزمایی بالینی ذکر شده است.

کارآزمایی بالینی چیست؟

این روش‌ها، مطالعات تحقیقاتی کنترل شده و دقیقی هستند که روی بیماران انجام مي‌شوند. این مطالعات، بررسی مي‌کنند که آیا یک روش درمانی مطمئن و امن است یا خیر و چطور عمل مي‌کند.

همچنین راه‌هاي جدیدتر شناسایی و جلوگیری از بیماری‌ها را آزمایش مي‌کنند و منجر به شناسایی بسیاری راه‌ها و روش‌ها برای پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان مي‌شوند.

هدف کارآزمایی بالینی

کارآزمایی بالینی برای به‌دست آوردن دید و اطلاعات تازه، در مورد درمان‌ها و روش‌هاي جراحی جدید است. این مطالعات زمانی انجام مي‌شوند که مطمئن باشند، روش درمان، آزمايش تشخیصی و یک اقدام مداخله‌ای و جراحی که مورد مطالعه قرار مي‌گیرد، بهتر از انواعی است که در حال حاضر انجام مي‌شوند.

درمان‌هایی که در کار آزمایی بالینی استفاده مي‌شوند، مزایای زیادی دارند و احتمالاً روش‌هاي درمانی استاندارد در آینده خواهند شد.

این کارآزمایی‌هاي بالینی موارد زیر را بررسی مي‌کنند:

• داروهای جدیدی که هنوز توسط سازمان بهداشت تأیید نشده‌اند.
• کاربرد جدید و متفاوت از داروهایی که قبلاً تأیید شده‌اند.
• درمان‌هایی مثل رادیوتراپی
• جراحی
• ویتامین‌ها و داروهای مکمل
• راه‌هاي جدید برای ترکیب روش‌هاي درمانی

محققان، روی روش‌هاي درمانی جدید مطالعه مي‌کنند تا پاسخ سؤالاتی مثل سؤالات زیر را بیابند:

• آیا درمان مؤثر است؟
• بهترین روش درمانی توصیه شده کدام است؟
• آیا این روش درمانی بهتر از روش‌هاي موجود است؟
• عوارض جانبی روش درمانی جدید کدامند؟
• چه بیمارانی از این روش درمانی بیش‌ترین سود را مي‌برند؟

مراحل کارآزمایی بالینی

4 مرحله برای این مطالعات وجود دارد:

1. مرحله 1: کارآزمایی بالینی

هدف این مرحله پیدا کردن این است که آیا دارو برای بیمار امن است. این داروها پیش از این در آزمایشگاه و در مطالعات حیوانی تأیید شده بودند ولی اثرات کامل آنها روی انسان‌ها به‌طور کامل شناخته شده نیستند. اگر دارو در مرحله 1 برای انسان‌ها مطمئن و امن باشد، مي‌توان در فاز 2 آن را امتحان کرد.

2. مرحله 2: کارآزمایی بالینی

هدف این مرحله، بررسی کارآرایی و اثربخش بودن این داروهاست. اگر در مرحله 2 ثابت شود که این داروها مفید و اثربخشند، مي‌توان در مرحله 3 آنها را امتحان کرد.

3. مرحله 3: کارآزمایی بالینی

در این مرحله، بهترین روش درمانی استاندارد موجود با این روش درمانی جدید و مورد مطالعه، مقایسه مي‌شود. هر بیمار در یک، دو یا تعداد بیش‌تری گروه گذاشته مي‌شود. یک گروه به‌عنوان گروه کنترل، تحت درمان روش درمانی استاندارد قبلی قرار مي‌گیرد. سایر گروه‌ها، با گرفتن روش درمانی جدید و مورد مطالعه مورد بررسی قرار مي‌گیرند. این مرحله قبل تأیید سازمان بهداشت حتماً باید انجام شود.

4. مرحله 4: کارآزمایی بالینی

بعد از تأیید یک دارو توسط سازمان بهداشت و درمان، و در دسترس قرار گرفتن آن برای بیماران، مطالعه برای شناسایی عوارض کوتاه‌مدت یا درازمدت آن همچنان ادامه مي‌یابد. پزشکان همچنین مي‌خواهند مطمئن شوند که این داروها در صورتی‌که به شکل‌هاي دیگر مصرف شوند، آیا می‌توانند اثرات بهتری ایجاد کنند.

اگر مي‌خواهید در یک کارآزمایی بالینی باشید، چه کارهایی مورد نیاز است؟

وقتی در یک کارآزمایی بالینی هستید، یک تیم از متخصصین از شما مراقبت مي‌کنند و پیشرفت شما حین درمان را به دقت تحت نظر مي‌گيرند و مشاهده مي‌کنند. ممکن است لازم باشد، آزمايش‌هاي آزمایشگاهی و ملاقات‌هاي پزشکی بیش‌تری نسبت به درمان استاندارد داشته باشید. ولی این روش‌ها، ریسک‌هاي احتمالی دارند. هیچ کس نمي‌داند که آیا واقعاً این درمان‌ها مؤثرند و یا چه عوارض جانبی ایجاد مي‌کنند.

این چیزی است که مطالعه باید پیدا کند. در حالی که بسیاری از این عوارض، با گذشت زمان برطرف مي‌شوند، بسیاری از آنها طولانی‌مدت و یا تهدید‌کننده حیاتند. بدانید که حتی درمان استاندارد هم عوارض جانبی زیادی دارند.

تصمیم‌گیری برای ورود به یک کارآزمایی بالینی

اگر مي‌خواهید که در این نوع مطالعات وارد شوید، حتماً باید با پزشکتان مشورت کنید. در این حالت حتماً باید خصوصیات خاصی مثل داشتن نوع خاصی از سرطان، باردار نبودن و... را در زمان ورود به این مطالعه داشته باشید. تصمیم‌گیری برای شرکت در این نوع مطالعات با خود شماست. شرکت در این مطالعات به معنی دوری و جدایی از هر نوع مراقبت و درمان پزشکی نیست. شما این اختیار را دارید که در هر زمان که مي‌خواهید و به هر دلیلی، مطالعه را ترک کنید.

درمان‌هاي جایگزین و جبرانی

وقتی مبتلا به سرطان هستید، همواره به دنبال یافتن راه‌هاي متفاوتی نسبت به درمان استاندارد برای درمان سرطان خود یا تسکین علائم خود هستید. این روش‌ها شامل استفاده از ویتامین‌ها، مکمل‌هاي دارویی، رژیم‌هاي غذایی خاص، روش‌هایی مثل طب سوزنی یا ماساژ بین بقیه روش‌هاي درمانی است. ممکن است سؤالات زیادی در مورد این روش‌های درمانی داشته باشید. موارد زیر، چیزهایی است که ممکن است قبلاً به آنها فکر کرده باشید:

• آیا درمان مؤثر است؟
• بهترین روش درمانی توصیه شده کدام است؟
• آیا این روش درمانی بهتر از روش‌هاي موجود است؟
• عوارض جانبی روش درمانی جدید کدامند؟
• چه بیمارانی از این روش درمانی بیش‌ترین سود را مي‌برند؟
• چگونه بدانم که اين نوع درمان، امن و مطمئن است؟
• چگونه بدانم که این درمان مؤثر و مفید است؟
• آیا باید یک یا چند روش درمانی را استفاده کنم؟
• پزشکم در مورد این روش‌هاي درمانی چه مي‌داند؟ آیا باید به پزشکم توضیح دهم که در مورد امتحان کردن آنها فکر کنم؟
• آیا این درمان‌ها روی درمان استاندارد من اختلالی ایجاد مي‌کند؟

معنای این کلمات ممکن است گیج‌کننده باشند

واژه درمان جبرانی به درمان یا داروهایی گفته مي‌شوند که همراه و همزمان با درمان‌هاي عادی و معمول داده مي‌شوند.

واژه درمان جایگزین به درمان یا داروهایی که به‌جای درمان استاندارد داده مي‌شوند.

درمان جبرانی

روش‌هاي درمانی جبرانی، برای بیش‌تر قسمت‌ها، به‌عنوان درمان سرطان نیست. اغلب آنها به شما کمک مي‌کنند که احساس بهتری داشته باشید. بعضی از این روش‌ها شامل، تمرکز کردن برای کاهش اضطراب، طب سوزنی برای تسکین درد و یا چای نعناع برای از بین بردن تهوع. راه‌هاي بسیار دیگری هم وجود دارند. بسیاری از آنها شناسایی و آزمایش شده‌اند و مشخص شده که کمک‌کننده‌اند. ولی بسیاری دیگر هم ناشناخته‌اند و آزمایشی روی آنها انجام نشده.

مفید بودن بسیاری از آنها ثابت نشده و حتی بسیاری هم مضرند.

درمان جایگزین

روش‌هاي درمان جایگزین، آنهایی هستند که به‌جای روش درمانی استاندارد به‌کار مي‌روند. مؤثر و امن بودن این روش در مطالعات کارآزمایی بالینی ثابت نشده است و حتی بسیاری از این روش ها، بسیار زیان آورند.

بزرگترین خطر در بیش‌تر موارد این است که ممکن است شانس استفاده از درمان استاندارد را ازدست دهید.

تأخیر یا قطع درمان استاندارد، ممکن است باعث شود سرطان شما زمان بیش‌تری برای رشد کردن و تشدید داشته باشد.

تصمیم‌گیری

بیماران مبتلا به سرطان مي‌خواهند هر چه ممکن است در مورد سرطان بدانند و تا جایی که مي‌توانند با آن بجنگند.

در نتیجه به دنبال درمان‌هاي جایگزین هستند. گاهی اوقات تحمل درمان‌هاي استاندارد شیمي‌درمانی بسیار سخت است و یا ممکن است بی‌اثر باشند.

گاهی اوقات، مردم مي‌گویند که روش درمانی آنها مي‌تواند سرطان را بدون ایجاد عوارض جانبی جدی درمان کند و بسیار طبیعی است که بخواهید آنها را باور کنید. ولی حقیقت این است که بیش‌تر این روش‌هاي بالینی مورد آزمایش قرار نگرفته‌اند و مشخص نیست که در درمان سرطان مؤثر است

2. مرحله مهم وجود دارد

1. در مورد روش درمانی که روی آن فکر مي‌کنید و مي‌خواهید استفاده کنید، از پزشکتان سؤال کنید.

2. موارد خط قرمز که در زیر ذکر شده را در نظر بگیرید.

خط قرمزها

این سؤالات برای تشخیص خط قرمزها کمک مي‌کنند. پاسخ بله به هر کدام از آنها، باعث ایجاد یک خط قرمز و احتیاط مي‌شود.

1. آیا درمان مورد نظر، یک روش مناسب برای تمام یا اغلب انواع سرطان‌ها مي‌باشد؟
2. آیا به شما گفته شده که از درمان استاندارد استفاده نکنید؟
3. آیا این روش درمانی و یا دارو، یک درمان خاص و اختصاصی است که فقط افراد خاصی از آن استفاده مي‌کنند؟
4. آیا لازم است که برای انجام این درمان به جای دیگری مسافرت کنید؟

شکتان مشورت کنید.

سؤالاتی که مي‌توانم از پزشکتان بپرسم؟

همزمان با کنار آمدن با سرطان و درمان آن، بهتر است با خودتان و پزشکتان صادق و روراست باشید و به‌راحتی صحبت کنید. در اینجا سؤالاتی وجود دارد که ممکن است بخواهید بپرسید:

1. لطفاً نوع دقیق سرطان من را برایم بنویسید.

2. نوع سرطان من چگونه روی انتخاب‌هاي درمانی و نتیجه درمانی‌ام مؤثر است؟

3. لطفاً یک نسخه از گزارش پاتولوژی بیماریم را در اختیارم قرار دهید.

4. آیا سرطان به غدد لنفاوی و یا سایر اعضای بدنم گسترش یافته است؟

5. مرحله سرطان من چیست؟ معنی و شرایط این مرحله در مورد بیماری من چیست؟

6. آیا قبل تصمیم برای نوع درمان، آزمايش‌هاي تشخیصی یا کار دیگری لازم است که انجام شود؟

7. انتخاب‌هاي درمانی موجود برای من چیست؟ شما چه توصیه‌ای مي‌کنید؟ چرا؟

8. آیا لازم است آزمايش ژنتیکی خاصی انجام دهم؟

9. آیا لازم است در مورد شرکت در کارآزمایی بالینی فکر کنم؟

10. عواض جانبی و یا خطرات درمان‌هاي مختلف کدامند؟

11. برای آماده شدن جهت درمان چه اقداماتی لازم است؟

12. عمل جراحی ترمیمي ‌پستان، در صورت نیاز چه مقدار مؤثر است؟

13. مزایا و مضرات انجام این عمل جراحی ترمیمي‌ به‌صورت فوری و همین الان و یا به تأخیر انداختن آن کدامند؟

14. ظاهر و خصوصیات پستان من بعد درمان چگونه خواهد شد؟

15. آیا بعد از درمان، حس پستان من طبیعی خواهد شد؟

16. آیا دچار ریزش مو خواهم شد؟ در صورت این عارضه چه کار کنم؟

17. آیا با درمانی که شما توصیه مي‌کنید، احتمال بازگشت سرطان من وجود دارد؟ اگر این اتفاق افتد، چه باید کرد؟

18. آیا باید رژیم غذایی خاصی داشته باشم و یا سایر تغییرات در شیوه زندگی ایجاد کنم؟

19. آیا در نتیجه درمان، دچار یائسگی زودرس خواهم شد؟

20. آیا بعد درمان، مي‌توانم با دارو بچه‌دار شوم؟

21. براساس نوع سرطان من، شانس بقا چگونه است؟

22. بعد درمان، به چه صورت بیماری باید پیگیری شود؟

شما بهترین فردی هستید که مي‌تواند در مورد درمان سرطان تصمیم بگیرد. اگر تصمیم گرفته‌اید که از درمان جایگزین یا جبرانی استفاده کنید، باید حتماً در مورد این روش‌ها مطالعه کنید و با پزسعی کنید، هر سؤالی که به ذهنتان مي‌رسد بپرسید. مثلاً ممکن است بخواهید در مورد زمان بهبودی بدانید در نتیجه در این مورد مي‌توانید برنامه‌ریزی کنید. یا مي‌توانید در مورد سایر نظرات و انتخاب‌ها سؤال کنید. بهتر است از نتایج پاتولوژی، آزمایشات و رادیولوژی هم یک کپی تهیه کنید.

چگونه پیگیری صورت مي‌گیرد؟

کمیل درمان مي‌تواند استرس‌زا و پر از نگرانی باشد. ممکن است دوست داشته باشید که درمان را هر چه زودتر خاتمه دهید.

ترس از عود و بازگشت سرطان بسیار سخت است و این نگرانی هنوز هم بین افرادی که مبتلا به سرطان هستند، بسیار شایع است.

نحوة پیگیری و مراقبت

بعد از اتمام درمان، انجام تمام کارهای پیگیری بسیار بسیار مهم است. در طی این ویزیت‌هاي مداوم، پزشکتان سؤالاتی در مورد علائم شما مي‌پرسد، شما را تحت معاینه بالینی قرار مي‌دهد و لازم است آزمايش‌هاي آزمایشگاهی و تصویربرداری‌هاي خاصی انجام دهید. این پیگیری‌ها برای بررسی عود و یا منتشر شدن سرطان و نیز بسیاری از عوارض جانبی درمان‌هاي خاص بسیار ضروری‌اند. این بررسي‌ها، فرصت مناسبی برای شماست که هر سؤال و شک و تردید در مورد بیماری و درمان خود دارید از پزشک و تیم مراقبتی خود بپرسید. تقریبا تمام درمان‌هاي سرطان، عوارض جانبی ایجاد مي‌کنند. بعضی از این عوارض هفته‌ها تا ماه‌ها طول مي‌کشد ولی بعضی دیگر مي‌توانند دائمي ‌باشند. در مورد اطلاع دادن هر نوع علامت و یا عارضه جانبی آزاردهنده به پزشکتان درنگ نکنید.

در ابتدا، این ویزیت‌هایی که برای پیگیری و چک آپ صورت مي‌گیرند، هر 4 تا 6 ماه برنامه‌ریزی مي‌شوند.

هر چقدر مدت زمانی که بیمار بدون علامت مي‌ماند طولانی‌تر باشد، نیاز به ویزیت‌هاي مکرر کم‌تر مي‌شود. بعد از گذشت 5 سال، ویزیت‌ها سالیانه مي‌شوند. اگر تحت عملی جراحی ترمیمي پستان قرار گرفت‌ اید، نیاز دارید که سالانه ماموگرافی انجام دهید.

اگر تحت درمان تاموکسیفن قرار گرفته‌اید، سالانه باید معاینه لگن انجام دهید چون این دارو ریسک سرطان رحم را افزایش مي‌دهد، در صورت داشتن هر نوع خونریزی غیرطبیعی واژینال، به سرعت به پزشکتان اطلاع دهید.

اگر تحت درمان با یک داروی مهارکننده آنزیم آروماتاز قرار دارید، ممکن است نیاز داشته باشید آزمايش تراکم استخوان انجام دهید. اگر هر آزمايش یا بررسی که انجام مي‌دهید، نشان دهد که ممکن است سرطان عود کند، پزشکتان آزمايش‌ها و آزمایشات بیش‌تری توصیه مي‌کند. اگر سرطان مجدداً باز گردد و عود کند، نوع درمان به محل سرطان و نوع درمانی که قبلاً دریافت مي‌کردید بستگی خواهد داشت. این درمان‌ها شامل، جراحی، پرتودرمانی و رادیوتراپی، درمان هورمونی و شیمي‌درمانی هستند.

لنف ادم

لنفاوم به تورم بازو به دلیل تشکیل و تجمع مایع گفته مي‌شود. این حالت هر زمانی بعد درمان سرطان، بلافاصله بعد جراحی، یا ماه‌ها و سال‌ها بعد جراحی مي‌تواند ایجاد شود.

لنف ادم، با مراقبت و درمان مي‌تواند قابل پیشگیری و تحت کنترل قرار گیرد.

عفونت و آسیب در ناحیه ساعد و بازو، مي‌تواند باعث ایجاد لنف ادم و یا تشدید آن شوند.

سریعاًَ به پزشکتان در صورت تورم، سفتی و یا آسیب دست یا ساعدتان سريعاً به پزشكتان اطلاع دهید. راه‌هایی برای پیشگیری از مشکلات وجود دارند. مثلاً بیش‌تر پزشکتان معتقد است که در زنان در ناحیه جراحی غده لنفاوی و یا رادیوتراپی، نبض دستشان قابل بررسی نیست.

کیفیت زندگی بیماران

زنانی که تحت درمان سرطان سینه قرار مي‌گیرند باید بدانند که بعد از اتمام دوره درمان، کیفیت زندگی طبیعی خواهند داشت. مطالعات متعدد انجام شده هم این موضوع را تأیید مي‌کنند.

زنانی که تحت شیمي‌درمانی قرار مي‌گیرند، ممکن است متوجه کاهش عملکرد بعضی نواحی بدن شوند. بعضی مطالعات نشان‌دهنده این هستند که زنان جوان‌تر با اضطراب‌هاي ناشی از سرطان سینه و درمان‌هاي آن، مشکلات بیش‌تری دارند. بعضی احساس تنهایی و منزوي شدن مي‌کنند. در ضمن، شیمي‌درمانی مي‌تواند باعث یائسگی زودرس شود که باید به سرعت تحت رسیدگی و درمان قرار گیرد.

همچنین مشکلات جنسی محتمل‌اند. این زنان به احتمال زیاد از گردهمایی و گروه‌هاي حمایتی مربوط به بیماران مبتلا به سرطان بهره مي‌برند.

جنبه‌هاي عاطفی سرطان پستان

ممکن است طی درمان به حدی درگیر بیماری شوید که نتوانید روی چیز دیگری تمرکز کنید. وقتی درمانتان خاتمه مي‌یابد، مي‌بینید بسیار احساساتی و ضعیف شده‌اید. این حالت در بسیاری از زنان اتفاق مي‌افتد.

این زمانی است که شما به حمایت و پشتيباني نیازمندید و باید به دنبال کسانی باشید که به شما قدرت و آرامش دهند. حمایت به اشکال مختلف امکان‌پذیر است: از طریق خانواده، دوستان، گروه‌هاي حمایتی سرطان و یا مشاورهای شخصی... وقتی مبتلا به سرطان هستید، احساس تنهایی شدیدی مي‌کنید ولی لازم نیست این مسیر را تنها طی کنید.

انتخاب درمانی یک زن بستگی به سن، تصویر ذهنی او از خودش و بدنش و امیدها و ترس‌هایش دارد.

به‌عنوان مثال، بعضی از زنان ترجیح می‌دهند به‌جای جراحی برداشت پستان، تحت عمل جراحی حفظ پستان همراه پرتودرمانی قرار بگیرند تا ظاهر بدنشان طبیعی‌تر بماند. در مقابل بسیاری از افراد هم بدون توجه به ظاهر بدنشان، تحت برداشت پستان قرار مي‌گیرند. این افراد بیش‌تر نگران عوارض رادیودرمانی هستند تا ظاهر پستان و بدنشان. بسیاری از زنان مبتلا به سرطان سینه هم با این حقیقت که درمان‌هاي ضد سرطان وضعیت و ظاهر کلی بدنشان را تغییر مي‌دهند، روبرو مي‌شوند.

بعضی از این عوارض مثل ریزش مو، کوتاه‌مدتند. ولی حتی این عوارض کوتاه‌مدت هم تأثیر بسیار عمیقی روی آنچه هر زن نسبت به خودش احساس مي‌کند، ایجاد مي‌کند. راه‌هایی برای کمک به کنار آمدن با ریزش مو وجود دارند از جمله: شال، کلاه، کلاه گیس و... در مقابل بسیاری از زنان هم سعی مي‌کنند خودشان را با موی کوتاه به بقیه نشان دهند تا به‌عنوان کسی که سرطان دارد شناخته شود. هر چقدر هم با تغییر روبرو شوید باید بدانید که راه‌هایی برای کنار آمدن با این تغییرات وجود دارند.

مطالبی در مورد ظاهر پستان

بعضی از زنان که تحت عمل جراحی برداشت پستان قرار مي‌گیرند معمولاً ترجیح مي‌دهند از قالب‌ها و فرم‌دهنده‌هاي پستان به جای عمل جراحی ترمیمي ‌پستان استفاده کنند. پزشکتان به شما خواهد گفت که چه زمانی آمادگی لازم برای استفاده از این قالب‌ها را خواهید داشت. آنها از نظر قیمت تا حدی متفاوتند. سعی کنید نوعی را که مناسب و اندازه شماست، انتخاب کنید.

پستان‌بند و قالب مناسب پستان برای فرد، همانی است که فرد همیشه آن را استفاده مي‌کند.

جنسیت

نگرانی در مورد جنسیت، اغلب مسئله‌ای است که برای فرد مبتلا به سرطان سینه بسیار نگران‌کننده است.

جدا از ظاهر بدن، بسیاری از درمان‌هاي سرطان مثل شیمي‌درمانی، مي‌تواند سطح هورمون‌هاي فرد را تغییر دهند و تمایلات جنسی و یا پاسخ‌هاي فرد را کاهش دهند. این حالت مخصوصاً وقتی فرد در دهه 20 تا 30 متوجه سرطانش شود، شدیدتر است. برای شریک جنسی یک بیمار هم، این تشخیص مي‌تواند ناراحت‌کننده و استرس‌زا باشد. نگرانی آنها اغلب در مورد این موضوع است که چگونه احساسات و علاقه خود را بعد درمان و به‌ویژه بعد جراحی، به‌صورت فیزیکی و یا عاطفی، بیان کنند.

درمان‌هاي سرطان سینه مي‌توانند روی میزان لذت جنسی و فیزیکی اثر بگذارند. تحریک شدن جنسی را کاهش دهند. بسیار از حواس، در اثر درمان و جراحی کاهش مي‌یابند ولی بسیاری دیگر از حواس با گذشت زمان، باز مي‌گردند.

بسیاری از زنان بعد جراحی برداشت قسمت عمده پستان، احساس درد مزمن در قفسه سینه‌شان مي‌کنند.

حفاظت از این مناطق توسط بالش و جلوگیری از قرار گرفتن و فشار روی نواحی که وزنتان روی قفسه سینه‌تان و یا دست‌هایتان در حین فعالیت جنسی قرار می‌گیرد، مي‌تواند کمک‌کننده باشد.

عمل جراحی پستان و یا رادیوتراپی، از نظر فیزیکی، تمایل جنسی زن را کاهش نمي‌دهد و همچنین روی میزان رسیدن به ارگانيسم اثری ندارد. تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که، اکثر زنان در مراحل اولیه سرطان پستان، در سال اول مي‌توانند بسیار خوب با بیماریشان تطابق پیدا کنند.

کیفیت زندگی این افراد کاملاً مشابه افرادی است که سالمند و بیمار نیستند. باید به‌ خاطر داشته باشید که هر زنی به شیوه خود رفتار و عمل مي‌کند. احساساتتان درست یا غلط نیستند، بلکه منحصراً مربوط به خودتانند.

درمان هورمونی در یائسگی بعد درمان سرطان

پزشکان درگذشته این نوع درمان را که به‌عنوان درمان جایگزین هورمونی شناخته مي‌شود، برای بهبود علائم شدید یائسگی، بعد درمان سرطان سینه استفاده مي‌کردند. ولی امروزه نشان داده شده است که زنانی که بعد درمان سرطان سینه، از این نوع درمان هورمونی جایگزین استفاده مي‌کنند، ریسک بالاتری برای عود و بازگشت سرطان و یا ابتلا به نوع جدید سرطان سینه خواهند داشت. به همین دلیل، امروزه بیش‌تر پزشکان متعقدند این شیوه درمان جایگزین هورمونی، برای زنانی که در گذشته تحت درمان سرطان قرار گرفته بودند، عاقلانه نیست. بهتر است زنان در مورد راه‌هاي کنترل علائم یائسگی با پزشکشان صحبت کنند.

صحبت با یک پزشک جدید

ممکن است بعد از تشخیص و درمان سرطانتان به یک پزشک جدید مراجعه کنید. مهم است که بتوانید اطلاعات دقیق بیماریتان را با جزئیات در اختیار این پزشک جدید قرار دهید. مطمئن شوید که اطلاعات دقیق و کامل و نسخه‌هايي از مدارک پزشکیتان شامل نسخه‌اي از گزارش پاتولوژی از هر نوع نمونه‌برداري و عمل جراحی داشته باشید تا به پزشکتان ارائه دهید. اگر در گذشته در بیمارستان بستری بوده‌اید، یک نسخه از خلاصه پرونده بیمارستان که در حین ترخیص به هر بیماری داده مي‌شود، داشته باشید.

اگر قبلاً تحت پرتودرمانی قرار گرفته‌اید، خلاصه‌ای از نوع رادیوتراپی، دوز و مقدار اشعه، مدت زمان و محل درمان با اشعه، را داشته باشید. اگر تحت درمان سیستمیک برای درمان سرطان قرار گرفته‌اید (هورمون‌درمانی، شیمي‌درمانی و یا هدف‌درمانی) آنها را ذکر کنید. نوع داروهای مصرفی، (دوز و مقدار و زمان‌هاي مصرف آنها به یاد داشته باشید.)

تغییر در شیوه زندگی در حین و بعد درمان

ابتلا به سرطان و کنار آمدن با روش درمانی آن، بسیار زمان‌گیر است و برای فرد مشکلات روحی و عاطفی ایجاد مي‌کند ولی این دوره، مي‌تواند زمانی برای بازنگری زندگی خود به روش‌هاي جدید باشد. در هر حال به خدا توكل كنيد.

ممکن است شما در مورد چگونگی بهبود سلامت در دراز مدت سؤالاتی داشته باشید.

تصمیم‌گیری بهتر و سالم‌تر

قبل از اینکه متوجه شوید که سرطان دارید، باید به داشتن زندگی سالم فکر کنید. آیا در زندگیتان مواردی داشته‌اید که سلامت شما را به خطر مي‌اندازد؟ و مصرف مشروبات الکلی، پرخوری، سیگار کشیدن و یا بی‌تحرکی و عدم داشتن فعالیت بدنی. با اندكي تأمل درخواهيد يافت با اصلاح روش زندگي، شرايط بهتري خواهيد داشت.

اکنون زمان متهم کردن خودتان نیست. مي‌توانید تغییراتی در زندگیتان ایجاد کنید که مي‌توانند اثرات مثبت بر کل زندگیتان ایجاد کنند. با این کار، علاوه بر اینکه احساس بهتری پیدا مي‌کنید، سالم‌تر هم خواهید شد.

تغذیه و رژیم غذایی

داشتن تغذیه صحیح، برای هر فردی مي‌تواند دشوار باشد. این کار در حین یا بعد درمان سرطان مي‌تواند سخت‌تر هم باشد. یکی از بهترین کارهایی که بعد درمان مي‌توانید انجام دهید، جایگزین کردن رژیم غذایی عادیتان با مواد غذایی سالم است. در دراز مدت و بعد گذشت زمان، از مزایای این تغییرات ساده مثل افزایش تنوع و مقدار غذاهای سالمي ‌که دررژیم غذایتان قرار مي‌دهید شگفت‌زده خواهید شد. سعی کنید روزانه 5 واحد و یا بیش‌تر سبزیجات و میوه مصرف کنید. سعی کنید به‌جای مصرف آرد سفید و شکر از تمام رده‌هاي غلات استفاده کنید. مصرف گوشت پرچرب را محدود کنید. سعی کنید مصرف گوشت‌هاي فرآوری شده مثل سوسیس، کالباس، بیکن را قطع کنید. داشتن مقداری ورزش روزانه را فراموش نکنید. ترکیب رژیم غذایی خوب و فعالیت بدنی منظم به شما کمک مي‌کند وزن مناسب خود را حفظ کنید و پرانرژی‌تر بمانید.

وزن

در یک زن مبتلا به سرطان سینه، رسیدن به وزن مناسب و حفظ آن یکی از مهمترین اقداماتی است که بیمار مي‌تواند انجام دهد. مطالعات نشان مي‌دهند، در زنانی که در زمان تشخیص سرطان، اضافه وزن زیاد داشته‌اند، احتمال عود و بازگشت بیماری بسیار بالاست و احتمال مرگ ناشی از سرطان در آنها بسیار زیاد است. مطالعات همچنین نشان مي‌دهند که اضافه وزن زیاد بعد بیماری، عوارض بسیاری ایجاد مي‌کند. ولی همه مطالعات این نتیجه را تأیید نمي‌کنند.

استراحت، خستگی، کار و فعالیت بدنی

در بیماران تحت درمان سرطان، خستگی و ضعف، علامت بسیار شایعی است. این نوع خستگی یک نوع خستگی عادی نیست بلکه نوع خستگی و ضعف عمیق است که با استراحت هم بهتر نمي‌شود.

در بعضی بیماران این خستگی، زمان طولانی بعد درمان ادامه مي‌یابد و مي‌تواند فعالیت‌هاي فیزیکی آنها را محدود کند. فعالیت بدنی و ورزش به شما کمک مي‌کند که خستگیتان بهبود یابد.

مطالعات اخیر نشان مي‌دهند که زنانی که مبتلا به سرطان سینه هستند و فعالیت فیزیکی دارند نسبت به افرادی که بی‌تحرکند، احتمال کمتری برای عود و بازگشت سرطان و مرگ‌ومیر وجود دارد. اگر بیمار هستید و در حین درمان باید استراحت کنید، عادی است که تناسب اندام و مقاومت بدنی و قدرت عضلانیتان کاهش یابد. فیزیک درمانی به شما کمک مي‌کند که قدرت و محدوده حرکت عضلات خود را حفظ کنید. در نتیجه مقابله با خستگی و احساس افسردگی ناشی از احساس خستگی و ضعف بسیار بهبود مي‌یابد. هر نوع برنامه فعالیت فیزیکی باید متناسب با وضعیت شما و مخصوص شما باشد در نتیجه قبل شروع فعالیت با گروه درمانیتان مشورت کنید و نظر آنها را هم بدانید و سعی کنید با دوستتان فعالیت کنید و تنها نباشید. اگر ضعف شدید دارید، باید فعالیتتان را با استراحت متعادل کنید.

باید وقتی نیاز دارید، استراحت کنید. ورزش باعث بهبود سلامت فیزیکی و روانی شما مي‌شود و نيز باعث بهتر شدن عملکرد سیستم گردش خون، افزایش قدرت عضلانی، کاهش خستگی، اضطراب و افسردگی، بهتر شدن خلق و روحیه و ایجاد احساس بهتر نسبت خود شخص مي‌شود. در دراز مدت هم ورزش و فعالیت فیزیکی نقش بسیار مهمي‌در پیشگیری از بعضی انواع سرطان دارد.

برای پیشگیری از سرطان سینه، توصیه مي‌شود که خانم‌ها 5 روز از هفته، در حداقل 1 فعالیت فیزیکی متوسط تا شدید که 45 دقیقه تا 1 ساعت طول مي‌کشد، شرکت کنند. فعالیت‌هاي متوسط شامل فعالیت‌هایی است که معادل راه رفتن تند انرژی مصرف مي‌کند. در فعالیت‌هاي شدید، گروه‌هاي عضلانی بزرگتر استفاده مي‌شوند، باعث ایجاد عرق، افزایش ضربان قلب و تعداد تنفس مي‌گردد.

یافته‌هاي جدید حاصل از تحقیقات روی سرطان پستان

تحقیق در مورد علل، راه‌هاي پیشگیری و درمان سرطان سینه در بسیاری از مراکز پزشکی دنیا در حال انجام است.

علل

مطالعات برای یافتن عوامل محیط زندگی و عادت‌هایی که احتمال ابتلا به سرطان سینه را کم مي‌کنند، ادامه دارند. بعضی مطالعات تأثیر فعالیت فیزیکی، کاهش یا افزایش وزن و رژیم غذایی روی احتمال ابتلا به سرطان سینه را بررسی مي‌کنند. همچنین مطالعات در مورد تأثیر عوامل ژنتیک روی سرطان سینه ادامه دارند.

با پیشرفت‌هایی که امروزه در زمینه تعیین توالی ژنوم انسان صورت گرفته انجام این اقدامات به سرعت امکان پذیرند.

شیمي‌درمانی پیشگیرانه

نتایج چندین مطالعه نشان مي‌دهند، داروهایی مثل تاموکسیفن و رالوکسیفن، سرطان سینه را در زنان باریسک فاکتورهای مشخص کاهش مي‌دهند. با این وجود، بسیاری از زنان، مایل به مصرف این داروها نیستند. چون نگران عوارض جانبی احتمالی این داروها هستند.

مطالعات جدید، در مورد اثر مهار کننده‌هاي آروماتاز روی کاهش ریسک پیشرفت سرطان سینه در زنان یائسه است. این داروها قبلا برای پیشگیری از عود سرطان سینه مؤثر شناخته شده‌اند.

ولی هیچ کدام برای کاهش احتمال ابتلا به سرطان سینه در این دوره، تأیید نشده‌اند.

آزمايش‌هاي آزمایشگاهی جدید

بررسی ژنتیک

یکی از مشکلات سرطان سینه در مراحل پایین، این است که پزشکان همیشه نمي‌توانند بگویند که ریسک و احتمال عود و بازگشت سرطان بعد درمان در کدام زنان بیش‌تر است.

دلیل دریافت درمان مکمل بعد جراحی هم، همين موضوع است. برای تصمیم‌گیری بهتر در مورد دادن درمان مکمل، محققین جنبه‌هاي مختلف سرطان سینه را بررسی مي‌کنند.

در سال‌هاي اخیر، ارتباط بین ژن‌هاي مختلف با انواع مهاجم سرطان سینه که تمایل به عود و انتشار به قسمت‌هاي دور دست در بدن دارند، شناسایی شده است. بعضی آزمايش‌هاي آزمایشگاهی که این یافته‌ها را بررسی مي‌کنند هم وجود دارند. ولی پزشکان هنوز هم در حال بررسی بهترین راه استفاده از آنها هستند.

طبقه‌بندی‌هاي جدید سرطان پستان

مطالعه روی الگوی ژنتیکی بیماری، روش‌هاي جدید برای گروه‌بندی سرطان‌هاي سینه پیشنهاد مي‌کند. در روش فعلی، تقسیم‌بندی انواع مختلف سرطان سینه براساس ظاهر و شکل غده‌ زیر میکروسکوپ است. در سیستم جدید، که براساس تظاهرات و ویژگی‌هاي مولکولی است، نتیجه و پاسخ‌دهی به انواع مختلف درمان‌هاي سرطان سینه امکان‌پذیر است.

سلول‌هاي غده‌اي در خون

محققین یافته‌اند که در بسیاری از زنان مبتلا به سرطان سینه، سلول‌ها از غده‌ جدا شده و وارد گردش خون مي‌شوند. این سلول‌هاي غده‌ی توسط آزمايش‌هاي آزمایشگاهی با حساسیت بالا قابل تشخیص‌اند. ولی در حال حاضر این آزمايش‌هاي تشخیصی برای استفاده عمومي ‌و روزمره قابل استفاده نیستند. با این حال، در آینده، جهت تشخیص مؤثر بودن درمان‌هایی مثل شیمي‌درمانی و یا یافتن عود و بازگشت سرطان بعد درمان بسیار مفیدند.

روش‌هاي تصویربرداری جدیدتر

در حال حاضر، بسیاری روش تصویربرداری جدید مورد مطالعه‌اند تا نشان داده شود، چگونه از آنها برای نشان دادن نواحی از بافت پستان که تغییر شکل و ماهیت داده و احتمالاً سرطانی است، استفاده مي‌شود.

نمونه‌برداري پستان

در روش نمونه‌برداري جدید که امروزه انجام مي‌گیرد به کمک MRI، نمونه‌هاي بسیاری از راه یک برش بسیار کوچک گرفته مي‌شود. این روش بررسی در زنانی که سابقه شخصی یا خانوادگی ابتلا به سرطان سینه دارند و یا بافت پستانی بسیار متراکمي ‌دارند استفاده مي‌شود.

درمان

انواع جدید ماستکتومی

انواع جدیدتر ماستکتومي‌جهت حفظ ظاهر طبیعی پستان بعد انجام جراحی، مورد مطالعه قرار مي‌گیرند.

1. ماستکتومي ‌با حفظ پوست پستان

بعضی مطالعات نشان داده‌اند که این روش، قابل مقایسه با ماستکتومي ‌تعدیل شده در بسیاری زنان است. مقدار بافتی که برداشته مي‌شود مشابه است ولی اغلب پوست اطراف پستان به استثنای نوک پستان و پوست تیره اطراف آن حفظ مي‌شوند. این روش تنها وقتی که ترمیم و بازسازی مجدد بافت پستان باید بلافاصله و سریع انجام شود، امکان‌پذیر است. این روش، برای غده‌های بزرگ و یا انواعی که مجاور پوست هستند، مناسب نیست. با وجودی که هنوز ثابت نشده که این روش از نظر تأثیر مشابه ماستکتومي‌ استاندارد است، بسیاری زنان به دلیل گذاشتن اسکار و جای کم‌تر و نیز ظاهر طبیعی‌تر پستان بعد عمل جراحی، آن را به سایر روش‌ها ترجیح مي‌دهند.

2. ماستکتومي‌با حفظ نوک پستان (نیپل)

این روش جراحی، حتی از روش قبلی هم جدیدتر است.در روش قبلی، نوک پستان و آرئول (پوست تیره اطراف آن)، در حین برداشت بافت پستان، برداشته مي‌شود.

ولی در این روش، نوک پستان و پوست تیره‌تر اطراف آن از بافت پستان جدا شده، و تحت بررسی پاتولوژی قرارگرفته مي‌شوند. در صورتی‌که سلول سرطانی نزدیک نیپل و یا آرئول یافت نشود، این بافت‌ها مجدداً متصل مي‌شوند.

3. ماستکتومي ‌زیر جلدی

این یک روش جدید در ماستکتومي ‌پیشگیرانه است. در این روش، برش پوستی زیر پستان داده مي‌شود. بافت پستان برداشته شده ولی پوست پستان و نوک آن در جای خود حفظ مي‌شود.

به دنبال آن بازسازی و ترمیم پستان صورت مي‌گیرد. این روش جای عمل و اسکار کم‌تری برجای مي‌گذارد ولی نسبت به سایر روش‌های ماستکتومی، بافت بیش‌تری هم از پستان حفظ مي‌شود و در نتیجه احتمال شروع سرطان از بافت باقیمانده بیش‌تر است.

مطالعات بیش‌تر روی این تکنیک‌ها باید انجام شوند تا اطمینان حاصل شود که به دنبال آنها سرطان مجدداً عود نمي‌کند.

4. جراحی انکوپلاستیک

گاهی اوقات بعد جراحی، پستان‌ها از نظر سایز و ظاهر با هم متفاوت مي‌شود. بسیاری از پزشکان با ترکیب جراحی سرطان و پلاستیک آن را برطرف مي‌کنند. به این نوع جراحی ترکیبی انکوپلاستیک (سرطان وجراحی پلاستیک) گفته مي‌شود. این نوع عمل شامل، شکل‌دهی مجدد پستان همزمان با جراحی حفظ سینه است. همزمان با جراحی روی یک پستان، پستان سمت مقابل از نظر مشابه‌سازی، تحت جراحی قرار مي‌گیرد. این روش جراحی، بسیار جدید است و تعداد کمي‌از پزشکان آن را انجام مي‌دهند. نگرانی اصلی این است که دراین نوع جراحی، بافت سرطانی به جا خواهد ماند یا خیر.

5. جراحی ترمیمي ‌پستان

پیشرفت در زمینه اتصال مجدد عروق خونی (جراحی عروقی) منجر به پیشرفت‌هایی در جراحی ترمیمي ‌سینه شده است.

تحقیقات نشان مي‌دهند زنانی که از پروتزهای ترمیمي ‌پستان استفاده مي‌کنند، نسبت به گروه کنترل که این جراحی را انجام نمي‌دهند، ریسک مساوی از نظر ابتلا به بیماری‌هاي سیستم ایمنی دارند. همچنین این پروتزها، ریسک عود و بازگشت سرطان قبلی و یا ایجاد سرطان جدید را افزایش نمي‌دهند.

رادیوتراپی

پزشکان در حال مقایسه رادیوتراپی با دوزهای روزانه بالاتر ولی در دفعات کم‌تر، با روش رادیوتراپی استاندارد هستند. مطالعات نشان مي‌دهند که رادیوتراپی با این روش در طی 3 هفته، مشابه درمان استاندارد طی 5 هفته است. سایر مطالعات روی دوزهای بالاتر در مدت زمان کم‌تر مثلاً یک هفته در حال بررسی هستند.

شیمي‌درمانی

شیمي‌درمانی با دوز متراکم و فشرده

بعضی مطالعات نشان مي‌دهند که افزایش دفعات تجویز داروی شیمي‌درمانی، مثلاً هر دو هفته با همان دوز قبلی، در جلوگیری از عود بیماری نسبت به برنامه عادی (هر 3 هفته) اثر بهتری دارد.

همزمان با این برنامه فشرده‌درمانی، از فاکتورهای رشد برای جلوگیری از کاهش سلول‌هاي خونی و نیز عوارض شایع و جدی بیماری استفاده مي‌شوند. بسیاری از پزشکان از این روش استفاده مي‌کنند و مطالعات بسیار کارآزمایی بالینی جهت بررسی نقش این درمان به‌عنوان درمان مکمل در حال انجام است.

داروهای جدید شیمي‌درمانی

به دلیل اینکه درمان سرطان‌هاي پیشرفته، اغلب دشوار است، محققین به دنبال داروهای بهتر و جدیدتر هستند. در مطالعات جدید، یک دارو، به نام (ixabepilone) شناسایی شده است که باعث کاهش رشد تعداد بسیاری از غده‌های پستان مي‌گردد. این درمان حتی در زنانی که قبلاً انواع مختلف داروی شیمي‌درمانی مصرف کرده‌اند هم مؤثر است.

هدف‌درمانی

هدف‌درمانی، گروهی از داروهای جدید هستند که از طریق اثر روی ژن‌هاي جهش یافته در سرطان اثر مي‌کنند. 2 دسته داروی اصلی در این هدف‌درمانی به‌کار مي‌روند:

آنتی‌بادی‌هاي مونوکلونال و هدف‌درمانی «ریزمولکول»

آنتی‌بادی مونوکلونال، نوع خاصی از پروتئین است که توسط سلول‌هاي سیستم ایمنی ساخته مي‌شود. این آنتی‌بادی‌ها در آزمایشگاه هم قابل ساخت هستند.

2 نوع این داروها، تراستوزوماب (هرسپتین) و لاپاتینیب (تایکرب)، امروزه برای درمان بعضی از انواع سرطان سینه استفاده مي‌شوند. سایر آنتی‌بادی‌هاي مونوکلونال هم تحت بررسی قرار گرفته‌اند.

جلوگيري از ساخت و تولید عروق ریز

برای رشد غده‌، عروق خونی باید سلول‌هاي سرطانی را تغذیه کنند. بعضی مطالعات نشان‌دهنده این هستند که انواعی از سرطان‌هاي پستان با تعداد زیاد عروق خونی کوچک و جدید به سرعت تمایل به انتشار در بدن دارند. داروهای جدیدی در حال تولیدند که از طریق جلوگیری از تشکیل عروق خونی جدید، رشد سرطان پستان را متوقف مي‌کنند. بسیاری از این داروها در حال حاضر تحت مطالعه و بررسی‌اند.

بیفوسفونات‌ها

داروهایی هستند که برای تقویت، افزایش استحکام و کاهش ریسک شکستگی در استخوان‌هایی که به علت پخش و انتشار غده‌، ضعیف و شکننده شده‌اند به‌کار مي‌روند. مطالعات بسیاری در حال انجام‌اند تا بررسی کنند آیا بیفوسفونات‌ها باید به‌عنوان قسمتی از درمان استاندارد در سرطان‌هاي سینه ابتدایی استفاده شوند یا خیر.

ویتامین D

مطالعات اخیر نشان مي‌دهند، در زنانی با مراحل اولیه سرطان سینه که سطح ویتامین D پایینی دارند، احتمال بازگشت و عود سرطان در یک نقطه دوردست بدن بالاتر است و پیش آگهی بیماری بدتری دارند. مطالعات بیش‌تری برای اثبات این فرضیه باید انجام شود و هنوز مشخص نیست که مصرف مکمل‌هاي حاوی ویتامین D کمک‌کننده‌اند یا خیر.

شما باید با پزشکتان صحبت کنید و سطح ویتامین D خود را بررسی کنید تا ببینید در محدوده طبیعی قرار دارد یا خیر.