درمان سرطان حلق و بینی

اطلاعات عمومی درباره سرطان حلق و بینی

نکات مهم این بخش

• در بیماری سرطان حلق و بینی، سلول‌های بدخیم (سرطانی) در بافت‌های حلق و بینی تشکیل می‌شوند.
• ممکن است زمینه قومی و قرار گرفتن در معرض ویروس اپشتین بار بر خطر بروز سرطان حلق و بینی تأثیر گذارد.
• علائم احتمالی سرطان حلق و بینی شامل سخت شدن نفس کشیدن، صحبت کردن، یا شنیدن است.
• از تست‌هایی که در آنها بینی و گلو معاینه می‌شود برای ردیابی (یافتن) و تشخیص سرطان حلق و بینی استفاده می‌کنند.
• عوامل خاصی بر پیش‌آگهی (احتمال بهبودی) و گزینه‌های درمان تأثیر می‌گذارند.

در بیماری سرطان حلق و بینی سلول‌های بدخیم (سرطانی) در بافت‌های حلق و بینی تشکیل می‌شوند.

حلق و بینی قسمت بالایی حلق (گلو) است که در پشت بینی قرار دارد. حلق لوله‌ای توخالی به طول تقریباً 5 اینچ است که از پشت بینی تا بالای نای (تراشه) و مری ( لوله‌ای که از گلو وارد معده می‌شود) ادامه دارد. هوا و غذا، در مسیر حرکت به طرف نای یا مری، از حلق می‌گذرند. سوراخ‌های بینی (منخرین) به داخل حلق و بینی منتهی می‌شوند. روزنه‌ای در هر یک از دو طرف حلق و بینی به داخل یکی از دو گوش منتهی می‌شود. سرطان حلق و بینی در اکثر موارد در سلول‌های سنگفرشی جداره یا دیواره حلق و بینی آغاز می‌شود.

ممکن است زمینه قومی و قرار گرفتن در معرض ویروس اپشتین بار بر خطر بروز سرطان حلق و بینی تأثیر گذارد.

هر چیزی که خطر ابتلا به بیماری را افزایش دهد را عامل خطر می‌نامند. ممکن است عوامل خطر ( ابتلا به سرطان حلق و بینی) شامل موارد زیر باشد:

• داشتن اجداد چینی یا آسیایی
• قرار گرفتن در معرض ویروس اپشتین بار: ویروس اپشتین بار را به سرطان‌های خاص، از جمله سرطان حلق و بینی و برخی از لنفوم‌ها، ربط داده‌اند.

علائم احتمالی سرطان حلق و بینی شامل سخت شدن نفس کشیدن، صحبت کردن، یا شنیدن است.

اینها، و علائم دیگر، ممکن است در اثر ابتلا به سرطان حلق و بینی ایجاد شوند. امکان دارد همین علائم به دلیل وجود ناراحتی‌های دیگر بروز نماید. اگر هر یک از علائم زیر در مشاهده شود، باید با پزشک مشورت نمود:

• ورم (برآمدگی) در بینی یا گردن.
• گلو درد.
• سخت شدن نفس کشیدن یا صحبت کردن.
• خونریزی بینی.
• سخت شدن شنیدن.
• گوش درد یا شنیدن صدای زمزمه یا وز وز در گوش‌ها.
• سردرد.

از تست‌هایی که در آنها بینی و گلو معاینه می‌شود برای ردیابی (یافتن) سرطان حلق و بینی استفاده می‌کنند.

امکان دارد از تست‌ها و رویه‌های زیر استفاده شود:

• معاینه فیزیکی گلو: معاینه‌ای که در آن پزشک گلوی شخص بیمار را برای یافتن غدد لنفاوی متورم لمس می‌نماید و برای وارسی نواحی غیرطبیعی (غیر عادی) گلو از یک آینه کوچک دسته بلند استفاده می‌کند.
• آندوسکوپی بینی: رویه‌ای برای نگاه کردن به داخل بینی جهت یافتن نواحی غیرطبیعی. آندوسکوپ بینی، ابزاری لوله مانند و نازک برای معاینه نواحی داخل بینی که به یک منبع نور و عدسی مجهز است، را وارد بینی می‌کنند. شاید در آندوسکوپ وسیله‌ای هم برای خارج کردن نمونه‌های بافت وجود داشته باشد، که این نمونه‌ها زیر میکروسکوپ جهت یافتن نشانه‌های سرطان بررسی می‌شوند.
• معاینه عصبی (عصب شناسی): یک سری پرسش و تست برای وارسی مغز، ستون نخاعی، و کارکرد اعصاب. در این معاینه وضعیت روانی و ذهنی شخص بیمار، هماهنگ بودن حرکات او، و توانایی او در راه رفتن عادی، و اینکه ماهیچه‌ها، حواس، و رفلکس‌های او تا چه اندازه خوب کار می‌کنند وارسی می‌شود. ممکن است این معاینه را معاینه نور و (Neuro Exam ) یا معاینه نورولوژیک (Neurological Exam) هم بنامند.
• عکسبرداری از سر و سینه با اشعه X: از جمجمه و اندام‌ها و استخوان‌های داخل سینه با اشعه X عکسبرداری می‌شود. اشعه X نوعی پرتو انرژی است که می‌تواند از بدن عبور کند و به یک فیلم برخورد نماید و تصویری از نواحی داخل بدن تولید کند.
• ام.آر.آی (MRI) (تصویر برداری به روش تشدید مغناطیسی): رویه ای که در آن از یک آهنربا، امواج رادیویی، و یک کامپیوتر استفاده می‌شود تا یک سری عکس تفصیلی از نواحی داخل بدن گرفته شود. این رویه را تصویر برداری به روش تشدید مغناطیسی هسته‌ای (NMRI یا Nuclear Magnetic Resonance Imaging) هم می‌نامند.
• سی.تی.اسکن (CT Scan) (کت اسکن یا CAT Scan): رویه‌ای که در آن یک سری عکس تفصیلی از زوایای مختلف از نواحی داخل بدن گرفته شود. این عکس‌ها توسط کامپیوتری گرفته می‌شود که به یک دستگاه اشعه X متصل است. ممکن است شخص بیمار ماده‌ای رنگی را بلع نماید یا این ماده را در سیاهرگی از بدن او تزریق کنند تا کمک شود که اندام‌ها یا بافت‌ها به‌طور واضح‌تر در عکس‌ها دیده شوند. این رویه را توموگرافی محاسباتی (Computed Tomography)، توموگرافی کامپیوتری، یا توموگرافی محوری کامپیوتری (Computerized Axial Tomography) هم می‌نامند.
• پت اسکن (PET scan یا Positron Emission Tomography Scan): رویه ای برای یافتن سلول‌های بدخیم تومور در بدن. مقدار اندکی گلوکوز(قند) رادیواکتیودر داخل سیاهرگی تزریق می‌شود. پت‌اسکنر در دور و بر بدن می‌چرخد و از جایی در بدن که گلوکوز مصرف می‌شود تصویری تهیه می‌کند. در این عکس، سلول‌های بدخیم تومور روشن‌تر دیده می‌شوند، زیرا فعال‌تر بوده و بیشتر از سلول‌های نرمال گلوکوز جذب می‌کنند. از پت اسکن می‌توان برای یافتن سرطان‌های بینی و حلق که به استخوان گسترش یافته‌اند استفاده نمود.
• تست‌های آزمایشگاهی: رویه‌هایی پزشکی که در آنها بافت، خون، ادرار، یا دیگر مواد موجود در بدن تست می‌شود. این تست‌ها در تشخیص بیماری، برنامه‌ریزی و وارسی درمان، یا پایش(مانیتورینگ) بیماری با گذشت زمان مفید واقع می‌شوند.
• بیوپسی(بافت برداری): برداشتن سلول یا بافت از بدن به‌منظور آنکه آسیب‌شناس آنها را زیر میکروسکوپ بررسی نماید و نشانه‌های سرطان را پیدا کند.
  ممکن است عوامل خاصی بر پیش‌آگهی ( احتمال بهبودی) و گزینه‌های درمان تأثیر گذارند.

پیش آگهی( احتمال بهبودی) و گزینه‌های درمان به موارد زیر بستگی دارند:

• مرحله سرطان( اینکه آیا سرطان بر بخشی از حلق و بینی تأثیر گذاشته، کل حلق و بینی را در بر گرفته، یا به دیگر نقاط بدن گسترش یافته است)
• نوع سرطان حلق و بینی.
• اندازه تومور.
• سن و سلامتی عمومی بیمار.

مراحل سرطان حلق و بینی

نکات مهم این بخش

• پس از تشخیص سرطان حلق و بینی، تست‌هایی به عمل می‌آید تا مشخص شود که آیا سلول‌های سرطانی در داخل حلق و بینی گسترش یافته‌اند یا به دیگر نقاط بدن پخش شده‌اند.
• سرطان به سه طریق در بدن پخش می‌شود.

در سرطان حلق و بینی از مراحل زیر استفاده می‌شود:

• مرحله صفر (کارسینوم درجا)
• مرحله اول
• مرحله دوم
• مرحله سوم
• مرحله چهارم

پس از تشخیص سرطان حلق و بینی، تست‌هایی به عمل می‌آید تا مشخص شود که آیا سلول‌های سرطانی در داخل حلق و بینی گسترش یافته‌اند یا در دیگر نقاط بدن پخش شده‌اند

فرآیند مشخص کردن اینکه آیا سرطان در داخل حلق و بینی گسترش یافته یا در دیگر نقاط بدن پخش شده است را مرحله بندی می‌نامند. با اطلاعاتی که از فرآیند مرحله بندی به‌دست می‌آید، مرحله بیماری مشخص می‌شود. دانستن مرحله بیماری در برنامه‌ریزی درمان اهمیت دارد. در اغلب موارد، از نتایج تست‌هایی که برای تشخیص سرطان حلق و بینی صورت می‌گیرد برای مرحله‌بندی این بیماری هم استفاده می‌شود.

سرطان به سه طریق در بدن پخش می‌شود.

سه راه پخش شدن سرطان در بدن به شرح زیر است:

• از طریق بافت. سرطان به بافت مجاوری که سالم است حمله می‌کند.
• از طریق دستگاه لنفاوی. سرطان به دستگاه لنفاوی حمله می‌کند و از راه عروق لنفاوی به دیگر نقاط بدن می‌رسد.
• از طریق خون. سرطان به سیاهرگ‌ها و مویرگ‌ها حمله می‌کند و همراه خون به دیگر نقاط بدن می‌رسد.

هنگامی‌که سلول‌های سرطانی از تومور اولیه (اصلی) جدا می‌شوند و از طریق لنف یا خون به دیگر قسمت‌های بدن می‌رسند، ممکن است تومور دیگری (تومورثانویه) تشکیل شود. این فرآیند را متاستاز می‌نامند. تومور ثانویه (متاستازی) از همان نوع تومور اولیه است. به‌عنوان مثال، اگر سرطان پستان به استخوان‌ها گسترش یابد، سلول‌های سرطانی موجود در استخوان‌ها در واقع سلول‌های سرطانی پستان هستند و بیماری ایجاد شده سرطان استخوان نبوده بلکه سرطان متاستازی پستان است.

در سرطان حلق و بینی از مراحل زیر استفاده می‌شود:

مرحله صفر (کارسینوم درجا)

در مرحله صفر، سلول‌های غیرطبیعی در جداره یا دیواره حلق و بینی یافت می‌شوند. ممکن است این سلول‌های غیر طبیعی به‌‌صورت سلول‌های سرطانی درآیند و در بافت‌های سالم مجاور پخش شوند. مرحله صفر را کاسینوم درجا هم می‌نامند.

مرحله اول

در مرحله اول، سرطان تشکیل شده است و تنها در حلق و بینی یافت می‌شود.

5 سانتی متر 4 سانتی متر 2 سانتی متر یک سانتی متر

خود، بادام زمینی، گردو، و لیموترش اندازه تومور را نشان می‌دهند

مرحله دوم

مرحله دوم سرطان حلق و بینی به دو مرحله دوم A و دوم B به شرح زیرتقسیم می‌شود:

• مرحله دوم A : سرطان از حلق و بینی به حلق دهانی ( قسمت میانی گلو شامل کام نرم، قاعده یا پایه زبان، و لوزه‌ها)، و یا حفره بینی گسترش یافته است.
• مرحله دوم B : سرطان در حلق و بینی یافت شده و به غدد لنفاوی در یک طرف گردن گسترش یافته است، یا به ناحیه دور و بر حلق و بینی گسترش یافته و شاید به غدد لنفاوی در یک طرف گردن گسترش یافته باشد. قطر غدد لنفاوی مربوطه 6 سانتی متر یا کمتر است.

مرحله سوم

در مرحله سوم سرطان حلق و بینی، سرطان

• در حلق و بینی یافت شده و به غدد لنفاوی در هر دو طرف گردن گسترش یافته و قطر این غدد لنفاوی 6 سانتی متر یا کمتر است ؛ یا
• به داخل بافت‌های نرم (حلق دهانی و یا حفره بینی) و به غدد لنفاوی در هر دو طرف گردن گسترش یافته و قطر این غدد لنفاوی 6 سانتی‌متر یا کمتر است ؛ یا
• به فراتر از بافت‌های نرم در داخل نواحی دورو بر حلق و به غدد لنفاوی در هر دو طرف گردن گسترش یافته و قطر این غدد لنفاوی 6 سانتی‌متر یا کمتر است ؛ یا
• به استخوان‌ها یا سینوس‌های مجاور گسترش یافته و شاید به غدد لنفاوی در هر دو طرف گردن گسترش یافته باشد و قطر این غدد لنفاوی 6 سانتی‌متر یا کمتر است

مرحله چهارم

مرحله چهارم سرطان حلق و بینی به شرح زیر به مراحل چهارم A، چهارم B، و چهارم C تقسیم می‌شود:

• مرحله چهارم A: سرطان به فراتر از حلق و بینی گسترش یافته و شاید به اعصاب جمجمه‌ای، حلق تحتانی (قسمت پایینی گلو)، نواحی داخل و دوروبر قسمت کناری جمجمه یا استخوان فک، و یا استخوان دور و بر چشم گسترش یافته باشد. همچنین امکان دارد سرطان به غدد لنفاوی در یک یا هر دو طرف گردن گسترش یافته باشد، که قطر این غدد لنفاوی 6 سانتی‌متر یا کمتر است.
• مرحله چهارم B: سرطان به غدد لنفاوی در بالای استخوان ترقوه گسترش یافته و یا قطر این غدد لنفاوی از 6 سانتی‌متر بیشتر است.
• مرحله چهارم C: سرطان به فراتر از غدد لنفاوی مجاور یا به دیگر قسمت‌های بدن گسترش یافته است.

سرطان راجعه حلق و بینی

سرطان راجعه حلق و بینی بیماری سرطان حلق و بینی است که پس از درمان شدن برگشت (عود) کرده است. ممکن است این سرطان در حلق و بینی یا در دیگر قسمت‌های بدن برگشت کند.

خلاصه گزینه‌های درمان

نکات مهم این بخش

• برای بیماران مبتلا به سرطان حلق و بینی انواع مختلف درمان وجود دارد.
• از سه نوع درمان استاندارد استفاده می‌شود که عبارتند از:
  • پرتودرمانی
  • شیمی‌درمانی
  • جراحی

در آزمایشات بالینی انواع جدیدی از درمان تست می‌شود که عبارتند از:

• درمان زیست شناختی (بیولوژیک)
• پرتودرمانی به روش تعدیل شدت

ممکن است بیماران بخواهند در آزمایش بالینی شرکت کنند

بیماران می‌توانند پیش از، در طول، یا پس از شروع درمان سرطان خود در آزمایش بالینی شرکت کنند

شاید لازم باشد تست‌های پیگیری انجام شود.

برای بیماران مبتلا به سرطان حلق و بینی، انواع مختلف درمان وجود دارد.

برای بیماران مبتلا به سرطان حلق و بینی، انواع مختلف درمان در دسترس است. برخی از درمان‌ها استاندارد هستند (درحال حاضر به کار می‌روند)، و بعضی دیگر در آزمایشات بالینی تست می‌شوند. آزمایش بالینی، بررسی تحقیقاتی است و هدف از آن کمک به بهتر شدن درمان‌های موجود یا کسب اطلاعاتی درباره درمان‌های جدید برای بیماران سرطانی می‌باشد. اگر در آزمایشات بالینی مشخص شود درمانی جدید بهتر از درمان استاندارد است، ممکن است درمان جدید به‌صورت درمان استاندارد درآید. شاید بیماران بخواهند در آزمایش بالینی شرکت کنند. در برخی از آزمایشات بالینی، تنها بیمارانی پذیرفته می‌شوند که درمان آنها شروع نشده باشد.

از سه نوع درمان استاندارد استفاده می‌شود که عبارتند از :

پرتودرمانی

پرتودرمانی یکی از درمان‌های سرطان است که در آن از اشعه X پرانرژی یا دیگر انواع تشعشع برای کشتن یا جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی استفاده می‌کنند. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد. در پرتودرمانی خارجی از دستگاهی در بیرون از بدن تشعشع به طرف سرطان ارسال می‌شود. در پرتودرمانی داخلی از ماده‌ای رادیواکتیو استفاده می‌شود که در داخل سوزن، دانه، سیم، یا کاتتر(سوند)‌هایی قرار دارد که اینها به‌طور مستقیم در داخل سرطان یا نزدیک به آن گذاشته می‌شوند. نحوة به‌کارگیری پرتودرمانی به نوع و مرحله سرطان مربوطه بستگی دارد.

ممکن است پرتودرمانی غده تیروئید یا غده هیپوفیز نحوة کارکرد غده تیروئید را تغییر دهد. شاید پیش و پس از درمان، پزشک غده تیروئید را تست نماید تا مطمئن شود این غده درست کار می‌کند. همچنین مهم است که دندانپزشک دندان، لثه و دهان بیمار را وارسی نماید و مشکلاتی که وجود دارد را پیش از شروع پرتودرمانی برطرف سازد.

شیمی‌درمانی

شیمی‌درمانی یکی از درمان‌های سرطان است که در آن از دارو‌هایی استفاده می‌کنند تا با کشتن سلول‌های سرطانی، یا با جلوگیری از تقسیم سلولی آنها، رشد سرطان متوقف شود. اگر شخص بیمار دارو‌ها را بلع نماید، یا آنها را در سیاهرگ یا ماهیچه او تزریق کنند، این داروها وارد جریان خون می‌شوند و می‌توانند به سلول‌های سرطانی موجود در سرتاسر بدن برسند (شیمی‌درمانی سیستمیک). اگر دارو‌های شیمی‌درمانی به‌طور مستقیم در داخل ستون نخاعی، در داخل اندامی از بدن، یا در حفره‌ای در بدن شخص بیمار، مانند شکم او، گذاشته شوند، عمدتاً بر سلول‌های سرطانی موجود در آن نواحی تأثیر می‌کنند (شیمی‌درمانی ناحیه‌ای). نحوه به‌کارگیری شیمی‌درمانی به نوع و مرحله سرطان مربوطه بستگی دارد.

جراحی

جراحی رویه‌ای است که برای مشخص نمودن حضور سرطان در بدن، برداشتن سرطان از بدن، یا مرمت بخشی از بدن استفاده می‌شود و آن را عمل جراحی هم می‌نامند. گاهی اوقات، در مورد سرطان حلق و بینی که به پرتودرمانی پاسخ نمی‌دهد، از جراحی استفاده می‌شود. اگر سرطان به غدد لنفاوی گسترش‌یافته باشد، ممکن است پزشک غدد لنفاوی و دیگر بافت‌های موجود در گردن را از بدن بیمار خارج سازد.

در آزمایشات بالینی، انواع جدیدی از درمان تست می‌شود.

در این بخش مختصر، درمان‌هایی توصیف می‌شود که در آزمایشات بالینی آنها را تست می‌کنند. شاید از تمام آزمایشات بالینی در دست بررسی نام برده نشود. اطلاعات مربوط به آزمایشات بالینی در سایت وب NCI در دسترس است.
درمان زیست شناختی(بیولوژیک)

درمان زیست شناختی درمانی است که در آن از دستگاه ایمنی شخص بیمار برای مبارزه با سرطان استفاده می‌شود، به این صورت که برای تقویت، هدایت، یا احیا دفاع طبیعی بدن در برابر سرطان موادی را به کار می‌گیرند که در بدن یا در آزمایشگاه ساخته می‌شوند. این نوع درمان را زیست درمانی یا ایمن درمانی هم می‌نامند.

پرتودرمانی به روش تعدیل شدت

پرتودرمانی به روش تعدیل شدت (IMRT یا Intensity-Modulated Radiation Therapy) نوعی پرتودرمانی سه بعدی است که در آن از تصاویری که کامپیوتر تولید می‌نماید برای نشان دادن اندازه و شکل تومور استفاده می‌شود. ممکن است احتمال ایجاد خشکی دهان (زروستومی یا Xerostomia) در پرتودرمانی با تعدیل شدت، در مقایسه با پرتودرمانی استاندارد، کمتر باشد وشاید از این طریق کیفیت زندگی بیمار بهبود یابد.

شاید انجام تست‌های پیگیری لازم باشد.

ممکن است برخی از تست‌هایی تکرار شوند که برای تشخیص سرطان یا جهت مشخص نمودن مرحله سرطان انجام شده بودند. بعضی از تست‌ها تکرار می‌شوند برای آنکه مشخص شود درمان تا چه اندازه موفق عمل می‌کند. شاید تصمیم‌گیری درباره ادامه، تغییر، یا توقف درمان براساس نتایج این تست‌ها صورت گیرد. گاهی اوقات این فرآیند را مرحله‌بندی دوباره می‌نامند.

پس از خاتمه درمان، برخی از تست‌ها همچنان هراز گاهی انجام خواهد شد. ممکن است از نتایج این تست‌ها مشخص شود که آیا وضعیت بیمار تغییر نموده یا اینکه سرطان برگشت (عود) کرده است. گاهی اوقات این تست‌ها را تست‌های پیگیری یا تست‌های معاینه کامل پزشکی(چک‌آپ) می‌نامند.

گزینه‌های درمان براساس مرحله (بیماری)

• مرحله اول سرطان حلق و بینی
• مرحله دوم سرطان حلق و بینی
• مرحله سوم سرطان حلق و بینی
• مرحله چهارم سرطان حلق و بینی
• مرحله اول سرطان حلق و بینی

در درمان مرحله اول سرطان حلق و بینی، معمولاً پرتو درمانی تومور و غدد لنفاوی گردن انجام می‌شود.

مرحله دوم سرطان حلق بینی

ممکن است درمان مرحله دوم سرطان حلق و بینی شامل موارد زیرباشد:

• شیمی‌درمانی به‌صورت ترکیب با پرتودرمانی.
• پرتودرمانی تومور و غدد لنفاوی گردن.

مرحله سوم سرطان حلق و بینی

ممکن است درمان مرحله سوم سرطان حلق و بینی شامل موارد زیر باشد.

• شیمی‌درمانی به‌صورت ترکیب با پرتودرمانی.
• پرتودرمانی تومور و غدد لنفاوی گردن.
• پرتودرمانی و به دنبال آن جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی حاوی سرطان موجود در گردن که پس از پرتودرمانی باقیمانده یا برگشت می‌کند.
• یک آزمایش بالینی در زمینه شیمی‌درمانی که پیش از، به‌صورت ترکیب با، یا پس از پرتو درمانی انجام می‌شود.

مرحله چهارم سرطان حلق و بینی

درمان مرحله چهارم سرطان حلق و بینی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• شیمی‌درمانی به‌صورت ترکیب با پرتودرمانی.
• پرتودرمانی تومور و غدد لنفاوی گردن.
• پرتودرمانی و به دنبال آن جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی حاوی سرطان موجود در گردن که پس از پرتودرمانی باقیمانده یا برگشت نموده است.
• شیمی‌درمانی در مورد سرطانی که به دیگر قسمت‌های بدن متاستاز کرده (پخش شده) است.
• یک آزمایش بالینی در زمینه شیمی‌درمانی پیش از، به‌صورت ترکیب با، یا پس از پرتودرمانی.
• یک آزمایش بالینی درزمینه پرتودرمانی جدید مانند پرتودرمانی به روش تعدیل شدت.

گزینه‌های درمانی سرطان راجعه حلق و بینی

ممکن است درمان سرطان راجعه حلق و بینی شامل موارد زیر باشد:

• پرتودرمانی خارجی به اضافه پرتودرمانی داخلی.
• جراحی.
• شیمی‌درمانی.
• یک آزمایش بالینی در زمینه درمان زیست‌شناختی و یا شیمی‌درمانی.