درمان گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی:

اطلاعات عمومی درباره گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی:

نکات کلیدی در این قسمت

• گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی بیماری‌ای است که در آن سلول‌های خوش‌خیم (غیرسرطانی) و بدخیم (سرطانی) در بافت‌های ساقه مغز تشکیل می‌شوند.
• علت بروز بسیاری از تومورهای مغزی در دوران کودکی نامشخص است.
• علائم گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی متنوع بوده و اغلب به سن کودک و محل واقع‌شدن تومور بستگی دارد.
• آزمایش‌هايي که جهت معاینه مغز به‌كارمی‌روند براي پیدا کردن گلیوم ساقه مغز نیز استفاده مي‌شوند.
• بعضي از گلیوم‌های ساقه مغز در دوران کودکی تشخیص داده شده و طی جراحی برداشته می‌شوند.
• عوامل مشخصی بر بهبودی و گزینه‌های درمان تأثیر می‌گذارند.

گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی بیماری‌ایست که در آن سلول‌های خوش‌خیم (غیرسرطانی) و بدخیم(سرطانی) در بافت‌های ساقه مغز تشکیل می‌شوند:

ساقه مغز قسمتی از مغز است که مغز را به نخاع متصل می‌كند. ساقه مغز در پایین‌ترین قسمت مغز دقیقاً بالای پشت ‌گردن واقع شده است. ساقه مغز بخشی از مغز است که به کنترل تنفس، ضربان قلب، و اعصاب و ماهیچه‌های مؤثر در دیدن، شنیدن، راه‌رفتن، حرف زدن، و خوردن می‌پردازد. بسیاری از گلیوم‌های ساقه مغز در دوران کودکی گلیوم‌های مربوط به پونز هستند که در قسمتی از مغز به نام پونز تشکیل می‌شوند.

گرچه سرطان در کودکان بسیار نادر است، تومورهای مغزی بعد از لوسمی و لنفوم رایج‌ترین نوع سرطان در کودکان است.

این مقاله به بررسی درمان تومورهای اولیه (تومورهایی که ابتدا درمغز شروع می‌شوند) می‌پردازند. درمان تومورهای مغزی متاستاتیک، يعني تومورهایی که توسط سلول‌های سرطان که در قسمت‌هاي دیگری از بدن شروع شده و به مغز گسترش یافته‌اند، در این بخش مورد مطالعه قرار نگرفته‌اند. تومورهای مغزی می‌توانند در کودکان و نیز در بزرگسالان به‌وجود آیند، ولی، درمان کودکان ممکن است از درمان بزرگسالان متفاوت باشد. جهت آگاهي بيش‌تر به خلاصه‌های درمانی زیر مراجعه كنيد:

• درمان تومورهای مغزی و نخاعي در دوران کودکی در یک نگاه.
• تومورهای مغزی بزرگسالان.

علت بسیاری از تومورهای مغزی در دوران کودکی نامشخص است.

.علائم گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی متنوع بوده و اغلب به سن کودک و محل واقع ‌شدن تومور بستگی دارد.

علائم زیر و بعضي علائم دیگر ممکن است توسط یک گلیوم‌ ساقه مغز به‌وجود آید، ولي شرایط ديگري نیز مي‌تواند باعث اين علائم شود. در صورت بروز هر يك از این علائم، باید با پزشک خود در ميان بگذاريد.

• از دست‌دادن تعادل و اشکال در راه ‌رفتن.
• مشکلات بینایی و شنوایی.
• سردردهای صبحگاهی و یا سردردهایی که بعد از استفراغ برطرف می‌شوند.
• حالت تهوع و استفراغ.
• بی‌خوابی غیر عادی و با تغییر در سطح انرژی.

آزمایش‌هايي که جهت معاینه مغز به‌كار می‌روند جهت پیدا کردن گلیوم ساقه مغز نیز استفاده مي‌شوند.

آزمایش‌ها و فرآیندهای زیر ممکن است مورد استفاده واقع شوند:

• سی‌تی‌اسکن(Cat Scan): فرآیندی است که طی آن عکس‌های دقیقی از داخل بدن و از زوایای مختلف گرفته می‌شود. تصاویر توسط کامپیوتري که به دستگاه اشعه ایکس متصل است گرفته می‌شود. ممکن است یک نوع مواد رنگي نیز به داخل ورید تزریق شده و یا به بيمار خورانده شود تا کمک کند که اعضا و بافت‌ها واضح‌تر نشان داده شوند. این فرآیند همچنین Computed Tomography, Computerized Tomography , Computerized Axial Tomography نامیده می‌شود.
• ام‌آر‌آی (MRI - تصویربرداری تشديد مغناطیسی) همراه با گادولینیم: فرآیندی است که طی آن از یک آهنربا، امواج رادیویی، و یک کامپیوتر براي عکس‌برداری دقیق از مغز و نخاع استفاده می‌شود. ماده‌ای به نام گادولینیم به داخل ورید تزریق می‌شود. گادولینیم در اطراف سلول‌های سرطانی جمع شده و باعث می‌شود که آنها در عکس واضح‌تر شوند. این فرآیند NMRI نيز نامیده می‌شود.

برخی گلیوم‌های ساقه مغز در دوران کودکی تشخیص داده شده و طی جراحی برداشته می‌شوند.

اگر تومور به طرز وسیعی در دورن ساقه مغز گسترش نیافته باشد، ممکن است با برداشتن قسمتی از جمجمه و با استفاده از یک سوزن جهت برداشتن نمونه‌ای از بافت مغز، نمونه‌برداری صورت گیرد. آسیب‌شناس بافت‌ها را در زیرمیکروسکوپ مطالعه می‌كند و به دنبال سلول‌های سرطانی مي‌گردد. اگر سلول‌های سرطانی یافت شوند. پزشک تا آنجا که ممکن است تومور را به‌صورت بی‌خطر در طی همان جراحی خارج می‌سازد.

عوامل مشخصی بر بهبودی و گزینه‌های درمان تأثیر می‌گذارند.

پيش‌آگهي و گزینه‌های درمان بستگی به موارد زیر دارند:

• نوع گلیوم ساقه مغز.
• محلی که تومور در مغز یافت شده و اینکه آیا به ساقه مغز گسترش یافته است يا نه.
• اینکه آیا کودک، دارای بيماري تحت عنوان نور و فیبر و ماتوز نوع 1 است.
• اینکه آیا تومور به‌تازگي تشخیص داده شده است و یا اینکه عود کرده است.

نکات کلیدی در این قسمت

• برنامه درمان سرطان بستگی به این دارد که آیا تومور فقط در یک قسمت از مغز وجود دارد و یا در تمامی مغز گسترش یافته است.
• سرطان به سه طریق در بدن گسترش می‌یابد.
• اطلاعات به‌دست‌آمده از آزمایش‌ها و بررسي‌های انجام شده براي پیدا کردن گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی به‌منظور برنامه‌ریزی درمان سرطان مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

برنامه درمان سرطان بستگی به این دارد که آیا تومور فقط در یک قسمت از مغز قرار دارد و یا اینکه در تمامی مغز گسترش یافته است.

مرحله‌بندی، فرآیندی است که براي پی‌بردن به‌شدت سرطان و اینکه آیا گسترش یافته است انجام می‌شود. دانستن مرحله سرطان به‌منظور برنامه‌ریزی درمان از اهميت فراواني برخوردار است.

هیچ نوع سیستم مرحله‌بندی استانداردی برای گلیوم ‌ساقه مغز دوران کودکی وجود ندارد. در عوض، برنامه‌ریزی درمان سرطان بستگی به این دارد که آیا تومور منتشر شده (در تمامی مغز گسترش یافته‌است) و یا اینکه کانونی(دریک ناحیه مغز) است:

• گلیوم‌ مربوط به پل مغز داخلی منتشر شده توموری است که به طرز وسیعی در تمامی ساقه مغز گسترش یافته‌است. برای این نوع گلیوم ساقه مغز معمولاً نمونه‌برداری انجام نمي‌شود و از طریق جراحی هم برداشته نمی‌شود. گلیوم مربوط به پل مغز داخلی منتشر شده معمولاً از طریق عکس‌برداری تشخیص داده می‌شود.
• گلیوم درجه پایین يا کانونی توموری است که در یک نقطه از ساقه مغز وجود دارد. ممکن است نمونه‌برداری انجام شده و تومور طی همان جراحی برداشته شود.

سرطان از سه طریق در بدن گسترش می‌یابد.

سه طریق که سرطان در بدن گسترش می‌یابد عبارتند از:

• از طریق بافت. سرطان به بافت‌های سالم اطراف هجوم می‌برد.
• از طریق سیستم لنفاوی. سرطان به سیستم لنفاوی هجوم برده و از طریق رگ‌های لنفاوی به دیگر نقاط بدن نفوذ مي‌كند.
• از طریق خون. سرطان به وریدها و مویرگ‌ها هجوم برده و از طریق خون به دیگر نقاط بدن رسوخ مي‌كند.

زماني‌كه سلول‌های سرطانی از تومور اولیه جدا شده و از طریق غدد لنفاوي و یا خون به دیگر نقاط بدن انتشار مي‌يابند، ممکن است تومور ثانویه تشکیل شود. این فرآیند متاستاز نامیده می‌شود. تومور ثانویه (متاستاتیک) از همان نوع تومور اولیه است. برای مثال، اگر سرطان پستان به استخوان‌ها گسترش یابد، سلول‌های سرطانی دراستخوان‌ها در واقع سلول‌های سرطان پستان هستند. این بیماری سرطان متاستاتیک پستان است و نه سرطان استخوان.

آزمایش‌هايي که جهت معاینه مغز به‌كار می‌روند جهت پیدا کردن گلیوم ساقه مغز نیز مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

در صورتي‌كه تومور از طریق جراحی برداشته شود، برخی آزمایش‌هاي انجام شده براي پیدا کردن گلیوم ساقه مغز دوباره تکرار خواهند شد. ( به بخش اطلاعات عمومی مراجعه كنيد.) این امر به‌منظور پي بردن به اینکه چه مقدار تومور بعد از جراحی باقی مانده است و نیز برای برنامه‌ریزی درمان‌های آینده انجام می‌شود.

گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی عود کننده:

گلیوم عودکننده ساقه مغز دوران کودکی توموری است که بعد از درمان برگشته است. اگر گلیوم ساقه مغز دوران کودکی عود کند، چندین سال بعد از درمان و معمولاً در مغز و یا دیگر نقاط سیستم اعصاب مرکزي اتفاق مي‌افتد.

گزینه‌های درمانی در یک نگاه:

نکات کلیدی این قسمت:

• انواع مختلفی از درمان برای کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز وجود دارد.
• کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز برنامه درمانی‌ای دارند که توسط گروه مراقبین پزشكي فراهم می‌شود که در زمینه درمان تومورهای مغزي و نخاعي در کودکان تخصص دارند.
• تومورهای مغز و نخاع در دوران کودکی ممکن است باعث علائمی شوند که قبل از تشخیص بروز كرده و برای ماه‌ها و یا سال‌ها ادامه یابد.
• بعضي از درمان‌های سرطان باعث نوعي عوارض جانبی‌ می‌شوند که برای ماه‌ها و سال‌ها بعد از پايان درمان ادامه می‌یابند.
• پنج نوع درمان متعارف (استاندارد) مورد استفاده واقع می‌شود.
• جراحی.
• پرتودرمانی.
• شیمی‌درمانی.
• انحراف مسیر مایع مغزی نخاعی.
• انتظار آگاهانه

انواع جدید درمان در پژوهش‌های بالینی در حال آزمایش هستند.

• پرتودرمانی همراه با حساس‌کننده پرتویي.
• شیمی‌درمانی با ميزان بالا همراه با پیوند سلول‌هاي بنیادی.

بیماران شايد بخواهند در پژوهش‌های بالینی شرکت كنند.

بیماران می‌توانند قبل، در طی درمان و یا بعد از شروع آن در پژوهش‌های بالینی شرکت كنند.

آزمایش‌هاي پیگیری ممکن است مورد نیاز باشد.

درمان‌های مختلفی برای کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز وجود دارد.

درمان‌های مختلفی برای کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز متداول است. برخی درمان‌ها استاندارد (درحال حاضر به‌عنوان درمان استفاده می‌شوند) بوده و برخی در حال بررسی در پژوهش‌های بالینی هستند.

پژوهش بالینی به مطالعه تحقیقاتی گفته می‌شود که جهت کمک به بهبود درمان‌های جاری و یا کسب اطلاعات دربارۀ درمان‌های جدید برای بیماران مبتلا به سرطان انجام می‌شود. وقتي كه پژوهش‌های بالینی نشان می‌دهند که یک درمان جدید بهتر از درمان متعارف (استاندارد) است، این درمان جدید ممکن است جايگزين درمان استاندارد شود.

از آنجا که سرطان در کودکان نادر است، شرکت در پژوهش‌های بالینی بایستی مورد توجه واقع شود. برخی پژوهش‌های بالینی تنها پذیرای بيماراني هستند که هیچ‌گونه درمانی را شروع نکرده باشند.
کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز برنامه درمانی‌ای دارند که توسط گروه مراقبت‌هاي پزشكي فراهم می‌شود که در زمینه درمان تومورهای مغز و نخاع در کودکان تخصص دارند.

درمان معمولاً توسط یک سرطان‌شناس کودکان نظارت مي‌شود. سرطان‌شناس کودکان پزشکی است که در درمان کودکان مبتلا به سرطان تخصص دارد. سرطان‌شناس کودکان، همراه با دیگر اعضاي مراقبت پزشكي که در درمان کودکان مبتلا به تومورهای مغزی و نیز در زمینه‌ داروهای خاص تخصص دارند همکاری می‌كند. تخصص‌ها شايد شامل موارد زیر است:

• جراح مغز و اعصاب.
• آسیب‌شناس دستگاه عصبی.
• سرطان‌شناس پرتودرمانی.
• سرطان‌شناس مغز و اعصاب.
• متخصص مغز و اعصاب.
• متخصص فيزيوتراپي توانبخشی.
• متخصص رادیولوژی مغزواعصاب.
• متخصص غدد.
• روانشناس.

تومورهای مغزي و نخاعي دوران کودکی ممکن است باعث علائمی شوند که قبل از تشخیص بروز كرده و برای ماه‌ها و یا سال‌ها ادامه یابد.

تومورهای مغزي و نخاعي در دوران کودکی ممکن است باعث علائمی شوند که برای ماه‌ها و یا سال‌ها ادامه یابد. علائمی که در اثر تومور به‌وجود می‌آیند ممکن است قبل از تشخیص شروع شوند. در حالي‌كه عوارضي که در اثر درمان به‌وجود می‌آیند ممکن است در طی درمان و یا بلافاصله بعد از آن شروع شوند.

برخی درمان‌های سرطان باعث عوارض جانبی‌ای می‌شوند که برای ماه‌ها و حتي سال‌ها بعد از پايان درمان ادامه می‌یابد.

به این عوارض، اثرات دیررس می‌گویند. اثرات دیررس درمان سرطان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مشکلات فیزیکی.
• تغییر در حالات، فکر‌کردن، یادگیری و یا حافظه.
• سرطان ثانویه (انواع جدید سرطان).

برخی اثرات دیررس ممکن است درمان شده و یا کنترل شوند. صحبت با پزشک کودک خود دربارۀ اثرات سوء درمان سرطان بر فرزندتان حائز اهمیت است. (جهت آگاهي بيش‌تر به خلاصه درباره اثرات دیررس درمان سرطان در دوران کودکی مراجعه كنيد.)

پنج نوع درمان استاندارد که مورد استفاده قرار مي‌گیرند عبارتند از:

جراحی:

همان‌طور که در بخش اطلاعات عمومی این خلاصه توضیح داده شده است جراحی ممکن است برای تشخیص و درمان تومورهای مغزي در نخاعي در دوران کودکی استفاده شود.

پرتو درمانی:

پرتودرمانی یکي از درمان‌هاي سرطان است که در آن از اشعه ایکس با انرژی بالا و نیز دیگر پرتو‌ها جهت از بین بردن سلول‌های سرطانی و یا جلوگیری از رشد آنها استفاده می‌شود. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد. پرتودرمانی بيروني (خارجی) که در آن از دستگاهی خارج از بدن جهت ارسال پرتو به سمت سرطان استفاده می‌شود. پرتودرمان دروني (داخلی) که در آن از مواد رادیواکتیو که در یک سوزن، دانه، سیم، و یا کاتتر قرار گرفته است استفاده شده و مستقیماً در داخل و یا نزدیک تومور يا بافت‌هاي سرطاني قرار داده می‌شود.
پرتو درمانی در مغز، می‌تواند بر رشد و پیشرفت کودکان خردسال تأثیر بگذارد. شیوه‌های خاصی از پرتودرمانی می‌تواند به ما کمک كند که مانع تخریب بافت‌هاي سالم توسط پرتودرمانی شود.

• در پرتودرمانی تطبیقی (Conformal) از یک کامپیوتر جهت ایجاد تصویر سه بعدی از تومور استفاده می‌شود. سپس اشعه‌های پرتو جهت تطبیق با تومور شکل داده می‌شوند.
• پرتودرمانی به روش بیش منقسم به شیوه‌ای از پرتو درمانی گفته می‌شود که در آن پرتودرمانی به‌صورت ميزان‌های کوچکتر ازحد معمول به‌جای یکبار، به‌صورت دو و یا سه بار در روز داده می‌شود.

شیوه انجام پرتودرمانی بستگی به نوع و مرحله سرطان تحت درمان دارد. پرتودرمانی ممکن است به تنهایی و یا همراه با شیمی‌‌درمانی استفاده شود.

شیمی‌درمانی

شیمی‌درمانی نوعی از درمان سرطان است که در آن از داروها استفاده می‌شود که چه از طریق از بین‌بردن سلول‌هاي سرطاني و چه از طریق توقف تقسیم آنها، مانع رشد سلول‌های سرطانی مي‌شود. وقتي كه شیمی‌درمانی به‌صورت خوراكي و یا از طریق تزریق به داخل ورید و یا ماهیچه صورت می‌گیرد، دارو وارد جریان خون شده و می‌تواند در تمامی نقاط بدن به سلول‌های سرطانی برسد (شیمی‌درمانی سیستمیک). وقتي كه شیمی‌درمانی مستقیماً در داخل نخاع و يا ستون فقرات، یک عضو و یا یک حفره بدن از قبیل شکم قرار داده می‌شود، داروها ممکن است بيش‌تر بر سلول‌های واقع در آن نواحی تأثیر بگذارند (شیمی‌درمانی ناحیه‌ای). شیوة شیمی‌درمانی بستگی به نوع و مرحله سرطان تحت درمان دارد. از آنجا ‌که پرتو درمانی در مغز می‌تواند بر رشد و پیشرفت کودکان خردسال تأثیر بگذارد، پژوهش‌های بالینی در حال مطالعه شیوه‌هایی برای استفاده از شیمی‌درمانی جهت به تاخیر انداختن و یا کاهش نیاز به استفاده از پرتو درمانی هستند.

انحراف مسیر مایع مغزی– نخاعی.

انحراف مسیر مایع مغزی- نخاعی شیوه‌ای است که جهت خشک‌ كردن مایع که در اطرف مغز و نخاع شکل گرفته انجام می‌شود. یک شانت (لوله باریک بلند) در درون بطن (فضای پر از مایع) مغز قرار داده شده و در زیر پوست به قسمت دیگری از بدن، معمولاً شکم، دوخته می‌شود. شانت مایع اضافه را از مغز دور کرده و بدین طریق ممکن است توسط قسمت دیگری از بدن جذب شود.

انتظار آگاهانه

انتظار آگاهانه به نظارت شرایط بیمار گفته می‌شود که طی آن تا هنگام بروز علائم و یا تغییر، هیچ گونه درمانی ارائه نمی‌شود.

شیوه‌های جدید درمان در پژوهش‌های بالینی مورد آزمایش قرار می‌گیرند.

این مقاله به توضیح درمان‌هایی می‌پردازد که در پژوهش‌های بالینی در حال مطالعه هستند. این بخش ممکن است شامل تمامی درمان‌های جدید در حال مطالعه نباشد.

پرتو درمانی همراه با حساس کننده پرتوی:

حساس‌کننده‌های پرتو داروهایی هستند که سلول‌های تومور را به پرتودرمانی حساس‌تر می‌سازند. ترکیب پرتودرمانی با حساس‌کننده پرتو ممکن است منجر به از بین بردن سلول‌های سرطاني بيش‌تري شود.

آزمایش‌هاي پیگیری ممکن است لازم باشد.

برخی آزمایش‌هايی که جهت تشخیص سرطان و یا پی‌بردن به مرحله سرطان انجام شده است ممکن است دوباره تکرار شوند. برخی آزمایش‌ها به‌منظور پی‌بردن به اینکه درمان تا چه حد موفقیت‌آمیز بوده‌است دوباره تکرار شوند. تصمیم‌گیری دربارۀ ادامه درمان پیدا کرده، تغییر و یا توقف آن بستگی به نتایج این آزمایش‌ها دارد. كه به آن مرحله‌بندی دوباره نیز گفته می‌شود.

برخی از آزمایش‌ها هراز گاهی بعد از پايان درمان دوباره انجام مي‌شوند. نتایج این آزمایش‌ها می‌توانند نشان دهند که آیا شرایط شما تغییر یافته‌است و آیا سرطان عود كرده است يا نه. به این آزمایش‌ها، آزمایش‌هاي پیگیری و یا معاینه عمومی نیز گفته می‌شود.

گزینه‌های درمان برای کودکان مبتلا به گلیوم ساقه مغز:

گلیوم ساقه مغز دوران کودکی كه درمان نشده باقي‌مانده است.

عود گلیوم ساقه مغز دوران کودکی.

گلیوم ساقه مغز دوران کودکی درمان نشده باقي‌مانده است.

گلیوم ساقه مغز دوران کودکی درمان نشده توموری است که هیچ نوع درمانی بر روي آن انجام نشده است. و بيمار فقط داروها و یا درمان‌هایی را جهت کاهش علائم تومور و يا تسكين آن دریافت كرده باشد.

درمان متعارف (استاندارد) گلیوم پل مغز كه منتشر شده باشد معمولاً پرتودرمانی است.

پاره‌اي از درمان‌هایی که در پژوهش‌های بالینی برای گلیوم پل مغز داخلی كه منتشر شده باشد در حال انجام است به‌شرح زير:

• پرتودرمانی همراه با حساس‌کننده پرتو.
• شیمی‌درمانی که درزمان معینی در طی پرتودرمانی داده می‌شود.

درمان استاندارد گلیوم درجه پایین و یا کانونی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• جراحی همراه با پرتو درمانی و یا بدون آن.
• انحراف مسیر مایع مغزی نخاعی و به‌دنبال آن تحت نظر قرار گرفتن بيمار.

براي درمان گلیوم ساقه مغز در کودکان دارای نورو فیبرو ماتوزنوع1 ممکن است فقط آنها را تحت‌نظر قرار مي‌دهند، چون این تومورها معمولاً به کندی رشد مي‌كنند و ممکن است برای سال‌ها نیاز به درمان خاصی نداشته باشند.

عود گلیوم ساقه مغز دوران کودکی

درمان گلیوم ساقه مغز دوران کودکی كه عود كرده باشد به نوع تومور، اینکه آیا تومور در مکان اولیه خود بازگشته و یا در نقطه دیگری از مغز عود كرده، و نیز چگونگي درمان انجام شده قبلی بستگی دارد.

درمان متعارف (استاندارد) گلیوم پل مغز داخلی كه عود كرده و منتشر شده است معمولاً درمان تسکینی است تا علائم بیماری را کاهش دهد و کیفیت زندگی بیمار را بهبود ببخشد. بیمار همچنین مي‌تواند در پژوهش‌های بالینی شیوه‌های جدید درمان را دریافت كند.

درمان استاندارد گلیوم ساقه مغز در دوران کودکی درجه پایین و یا کانونی بازگشته شامل موارد زیر است.

• جراحی.
• پرتودرمانی.
• شیمي‌درمانی.