رشد
غیرطبیعی سلولها در بدن را سرطان مینامند. سرطان مثانه مشخصاً از لایه
پوشاننده داخلی مثانه، عضوی که محل ذخیرة ادرار پس از عبور از کلیهها
میباشد، شروع میشود. بیشتر سرطانهای مثانه زود تشخیص داده میشوند، در
این مرحله درمان کامل موفقیتآمیز است و بیماری به خارج از مثانه توسعه
نیافته است. اما سرطان مثانه تمایل به رشد مجدد دارد بنابراین انجام
معاینات عمومی بهطور منظم از اهمیت خاصی برخوردار است.
وجود خون در ادرار چه توسط چشم دیده شود و یا با آزمایشات روتین تشخیص داده شود میتواند یکی از علائم سرطان مثانه باشد. ادرار ممکن است تیرهتر از معمول،به رنگ قهوهای یا به ندرت بهطور واضح قرمز به نظر بیاید معمولاً وجود خون در ادرار به علت سرطان مثانه نمیباشد و دلایل دیگری وجود دارد. این دلایل شامل ورزش، ضربه، عفونت، اختلالات خونی و یا کلیوی، یا داروها مانند رقیقکنندههای خون میباشند.
شکایتها از مثانه معمولاً دلایلی غیر از سرطان دارند. اما سرطان مثانه گاهی میتواند تغییراتی در عادتهای ادراری ایجاد کند این تغییرات شامل موارد زیر است:
• احساس نیاز شدید به دفع ادرار با حجم کم یا بدون دفع ادرار
• احساس نیاز به دفع ادرار بیشتر از معمول
• وجود درد هنگام دفع ادرار
• مشکل در دفع ادرار
عفونت مجاری ادراری یا سنگ کلیه میتواند شکایات مشابهی را ایجاد کند اما هر کدام از این بیماریها درمان مخصوص خود را دارد.
اگرچه علت دقیق بروز سرطان مثانه ناشناخته است، اما کشیدن سیگار یکی از عوامل خطر میباشد افرادی که سیگار میکشند 4 برابر افرادی که دخانیات استعمال نمیکنند مبتلا به سرطان مثانه میشوند. مواد شیمیایی موجود در دود تنباکو از طریق ریهها وارد جریان خون شده و سپس توسط کلیهها به درون ادرار سرازیر میشوند. در مثانه این مواد شیمیایی مضر تغلیظ و باعث آسیب سلولی شده و میتواند منجربه بروز سرطان مثانه شوند.
تحقیقات نشان دادهاند که شانس ابتلا به سرطان مثانه با بعضی از مشاغل بالا میرود کارگران فلزکار، مکانیکها و آرایشگرها مشاغلی هستند که امکان تماس با مواد شیمیایی که باعث بروز سرطان مثانه میشوند را دارند. اگر با رنگ کار میکنید یا در صنعت پلاستیک، نساجی و چرم یا نقاشی هستید از پیروی کردن دستورالعملهای ایمنی که باعث کاهش تماس شما با مواد شیمیایی خطرناک میشوند اطمینان حاصل کنید. استعمال دخانیات شانس ابتلا به سرطان را به دنبال تماس با مواد شیمیایی افزایش میدهد
هر کسی میتواند مبتلا به سرطان مثانه شود ولی فاکتورهای زیر شما را در معرض شانس بالاتری قرار میدهند.
• جنس: مردان 3 برابر بیشتر از زنان تمایل ابتلا به سرطان مثانه را دارند.
• سن: 9 مورد از هر 10 مورد سرطان مثانه در سنین بالای 55 سال رخ میدهد.
• نژاد: سفیدپوستان 2 برابر بیشتر از سیاهپوستان تمایل ابتلا دارند.
سایر عوامل شامل سابقه خانوادگی سرطان مثانه، سرطان مثانهای که قبلاً درمان شده، بعضی نقائص مادرزادی در مثانه و تحریک مزمن مثانه است.
هیچگونه آزمایش روتینی برای تشخیص سرطان مثانه وجود ندارد اما اگر شما در معرض خطر بالا هستید و یا نشانههایی از ابتلا به سرطان مثانه داشته باشید پزشک شما در قدم اول برایتان یک آزمایش ادرار درخواست میکند. اگر نیاز باشد، از روشی به نام سیستوسکوپی استفاده میکند که به پزشک اجازه میدهد تا داخل مثانه را با یک لوله باریک حاوی نور که دوربینی در انتهای آن تعبیه شده ببیند.
سیستوسکوپی این امکان را میدهد که نمونه کوچکی از بافت مثانه (بیوپسی) برای بررسی از طریق میکروسکوپ برداشته شود.
بیوپسی (تکهبرداری) بهترین روش برای تشخیص سرطان میباشد.
اگر سرطان تشخیص داده شد، با تکنیکهای تصویربرداری میتوان نشان داد که آیا سرطان ورای مثانه توسعه یافته است. در یک پیلوگرام از تزریق ماده حاجب به داخل ورید برای مشخص کردن کلیهها، مثانه و حالبها (مجاری که ادرار را از کلیهها به سمت مثانه میآورند) استفاده میشود.
CT اسکن و MRI تصاویر دقیقتری از آنها میدهند، همچنین غدد لنفاوی که در کنار این ارگانها هستند را نشان میدهند.
در اولتراسوند (سونوگرافی) از امواج صوتی به جای تشعشع برای ایجاد تصاویر استفاده میشود.
روشهای تصویربرداری دیگری جهت بررسی سرطان در ریه و استخوانها استفاده میشود.
انواع اصلی سرطان مثانه براساس نوع سلول درگیر نامگذاری شدهاند. شایعترین آنها کارسینوم سلولهای ترانزشینال میباشد که سرطان در سلولهای پوشانندة جدار داخلی مثانه ایجاد میشود کارسینوم سلولهای فلسی شکل (اسکواموس) و آدنوکارسینوم به ندرت ایجاد میشوند.
مرحله 0 : سلولهای سرطانی به داخلی ترین لایه پوشاننده مثانه محدود مانده است.
مرحله I: سرطان به کل ضخامت دیوارة سلولی مثانه گسترش یافته است.
مرحله II : سرطان به سلولهای عضلانی دیوارة مثانه گسترش یافته است.
مرحله III: سرطان به بافت چربی اطراف مثانه گسترش یافته است.
مرحله IV: سرطان به لگن و جداره شکم، غدد لنفاوی یا مکانهای دوردست مانند استخوان، کبد یا ششها گسترش یافته است.
برای سرطان مثانه در مرحلة اولیه بیشتر مواقع از جراحی از طریق پیشابراه استفاده میشود. اگر سرطان بیشتر جدار مثانه را مورد حمله قرار داده باشد جراح تمایل دارد که یا از شیوة سیستکتومی پا رشیال، که در واقع برداشتن قسمتی از مثانه میباشد، یا رادیکال سیستکتومی که برداشتن کل مثانه میباشد استفاده کند.
در مردان غدة پروستات و پیشابراه هم ممکن است از طریق جراحی خارج شوند در خانمها حالبها، لولههای فالوپ، تخمدانها و قسمتی از واژن ممکن است خارج شود.
اگر کل مثانه شما باید خارج شود جراح برای شما وسایلی را برای ذخیره و خروج ادرار ایجاد میکند یک تکه از رودة شما ممکن است برای ایجاد یک لوله که اجازه میدهد ادرار به محل خروجی که به یک کیسه متصل است مورد استفاده قرار بگیرد.
در بعضی از موارد یک مخزن داخلی که از طریق یک کاتتر (لوله) جهت تخلیه ادرار استفاده میشود برای بیمار تعبیه میگردد.
در جراحیهای جدیدتر پیشنهاد میشود که یک مثانه مصنوعی که از طریق آن ادرار کردن طبیعی امکانپذیر است برای بیمار ایجاد شود.
شیمیدرمانی شیوهای است که در آن از داروهایی مخصوص جهت از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میشود. این داروها امکان دارد قبل از عمل جراحی برای بیمار تجویز شوند تا اندازه تومورها را کاهش دهند و امکان برداشتن تومور را راحتتر میکند.
شیمیدرمانی همچنین جهت تخریب هرگونه سلول سرطانی که بعد از عمل جراحی باقی مانده است استفاده میشود تا شانس بازگشت سرطان را کاهش دهد. ریزش مو، تهوع و احساس خستگی از عوارض جانبی شایع هستند داروهای شیمیدرمانی یا از طریق ورید یا مستقیماً به داخل مثانه تزریق میشوند.
شیمیدرمانی شیوهای است که در آن از داروهایی مخصوص جهت از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میشود. این داروها امکان دارد قبل از عمل جراحی برای بیمار تجویز شوند تا اندازه تومورها را کاهش دهند و امکان برداشتن تومور را راحتتر میکند.
شیمیدرمانی همچنین جهت تخریب هرگونه سلول سرطانی که بعد از عمل جراحی باقی مانده است استفاده میشود تا شانس بازگشت سرطان را کاهش دهد. ریزش مو، تهوع و احساس خستگی از عوارض جانبی شایع هستند داروهای شیمیدرمانی یا از طریق ورید یا مستقیماً به داخل مثانه تزریق میشوند.
از پرتوهای نامرئی با انرژی بالا مانند اشعه x برای کشتن سلولهای سرطانی و کوچککردن تومورها استفاده میشوند.
در بیشتر مواقع تشعشعات از خارج از بدن توسط یک ماشین مخصوص تابیده میشوند. از پرتودرمانی غالباً بهطور همزمان با سایر درمانها مانند شیمیدرمانی و جراحی استفاده میشود.
برای بیمارانی که نمیتوانند تحت عمل جراحی قرار بگیرند این تنها روش درمان میتواند باشد. عوارض جانبی میتواند شامل تهوع، خستگی، آزردگی پوستی، اسهال و درد در حین ادرار کردن باشد.
در حال حاضر هیچگونه درمان مکملی برای درمان یا جلوگیری از سرطان مثانه وجود ندارد. اما تحقیقات در این زمینه در جریان است. مطالعات برروی اینکه آیا عصارة چای سبز یا کلم بروکلی ممکن است در درمان بیماران با سرطان مثانه مؤثر باشد در حال انجام است.
میزان بقاء ارتباط نزدیکی با مرحله سرطان در زمان تشخیص دارد. در حدود نیمی از سرطانهای مثانه زمانی تشخیص داده میشوند که بیماری به لایة داخلی مثانه محدود شده است. نزدیک به 100٪ این بیماران در مقایسه با افراد سالم حداقل تا 5 سال زنده میمانند. هرچه سرطان پیشرفته تر باشد این شانس کاهش مییابد.
امروزه درمانها و چشمانداز سرطانهایی که تشخیص داده میشوند بهتر است. و هر مورد بیمار با مورد دیگر متفاوت است.
ابتلا به سرطان یک تحول بزرگ در زندگی است اگرچه هیچ راه قطعی برای پیشگیری از عود وجود ندارد ولی شما میتوانید با خوردن مقادیر فراوانی از میوهها، سبزیجات، غلات و تعادل در مصرف گوشت خود را سالم نگهدارید. اگر دخانیات مصرف میکنید آن را قطع کنید، روزانه ورزش کنید و آزمایشات دورهای منظم از سلامتی شما محافظت میکند.
درمانهای جدیدی برای درمان سرطان مثانه به تأیید رسیدهاند. از درمان فتودینامیک در مراحل اولیه سرطان میتوان استفاده کرد در این نوع درمان از نور لیزر برای فعالسازی مواد شیمیایی که باعث از بین بردن سلولهای سرطانی میشود، استفاده میکنند.
در بعضی از آن درمانها از ویروسهایی که در محیط آزمایشگاه ایجاد شدهاند برای مبارزه با سرطان استفاده میشود.
هدف از درمانهای هدفدار (Targeted Therapics) کنترل رشد سلولهای سرطانی است.