خطر سرطان پستان در زنان مبتلا به بیماری هوچکین
زمینه
مطالعه‌های قبلی نشان داده‌اند که افزایش خطر سرطان پستان در حدود 10 تا 15 سال پس از پرتودرمانی برای درمان بیماری هوچکین شروع می‌شود و تا حداقل 20 سال ادامه می‌یابد. همچنین، گزارش شده است زنانی که هنگام پرتودرمانی برای بیماری هوچکین، 30 سال و یا كم‌تر سن دارند، نسبت به زنانی که در سنین بيش‌تر پرتودرمانی میشوند، احتمال بيش‌تري دارد که به سرطان پستان مبتلا شوند.
گزارش JAMA
در مطالعه‌ای که در 23 ژوئیه سال 2003 به چاپ رسیده است ـ مقاله‌ای در نشریۀ انجمن پزشکی آمریکا ـ دکتر لوئیس، بی. تراویس از مرکز ملی سرطان در Bethesda Md , و همکارانش، با دقت بيش‌تري بازماندگان زن بیماری هوچکین را در آمریکا، کانادا، دانمارک، فنلاند، سوئد و هلند بررسی کردند تا عوامل منجر به ابتلا به سرطان پستان را در زنان جوان ارزیابی کنند. این بررسی گسترده بین‌المللی دارای شاهد، در مورد زنانی انجام شد که در 30 سالگی یا پایین‌تر، جهت بیماری هوچکین درمان شده بودند. این بررسي شامل 105 زنی بود که پس از درمان HD به سرطان پستان مبتلا شده بودند و 266 زنی که به این سرطان دچار نشده بودند . (JAMA 2003;290:465). پژوهشگران بر این عوامل خطرزا متمرکز شدند:
در این بررسی، آنها میزان دریافت پرتو را برای ناحیه‌ای از پستان هر فرد که تومور در آن گسترش یافته بود و محل نسبی آن در گروه‌های کنترل (شاهد) تخمین زدند. آنها دریافتند که هرچه میزان پرتو به پستان بيش‌تر باشد، احتمال ابتلا زن به سرطان پستان بيش‌تر است. به‌ویژه، در مقایسه با زنانی که كم‌تر از gray4 (Gy) پرتو دریافت می‌کردند، زنانی که میزان پرتو gray4 یا بيش‌تر دریافت کردند، 2/3 برابر بيش‌تر احتمال ابتلا به سرطان پستان داشتند و آنهایی که با میزان پرتو gray40 درمان شدند، 8 برابر بيش‌تر احتمال بروز سرطان پستان داشتند.
خطر افزایش یافتۀ مرتبط با پرتودرمانی، هنوز پس از 25 سال معاینه‌های پیگیر، وجود داشت و با افزایش میزان پرتو به پستان، افزایش یافت.
آنها همچنین، دریافتند که درمان با عوامل آلکیله‌کننده خطر ابتلا به سرطان پستان مرتبط با پرتودرمانی را کاهش می‌دهد. در حالی‌‌که درمان با Gy4، یا بیشتر، پرتودرمانی به 2/3 برابر افزایش خطر سرطان پستان منجر می‌شود. اما افزودن عوامل آلکیله‌کننده به پرتودرمانی، خطر نسبی را به 4/1 برابر کاهش می‌دهد. خطر ابتلا به سرطان پستان با افزایش تعداد دوره‌های عوامل آلکیله‌کننده ، کاهش می‌یابد. خطر ابتلا به سرطان پستان همچنین، با افزایش میزان پرتو اشعه به تخمدان‌ها، کاهش می‌یابد. در مقایسه با زنانی که میزان پرتو كم‌تر از Gy5 برای تخمدان‌ها دریافت می‌کردند، زنانی که دوز Gy5 یا بيش‌تر برای تخمدان‌ها دریافت می‌کردند ـ فارغ از این‌که عوامل آلکیله‌کننده مصرف می‌کردند یا خیر ـ كم‌تر در معرض خطر ابتلا به سرطان بودند. خطر کاهش یافتۀ ابتلا به سرطان پستان مرتبط با عوامل آلکیله‌کننده و میزان پرتو به تخمدان‌ها، احتمالاً ناشی از اثر مخرب آنها بر عملکرد تخمدان‌ها، از قبیل ايجاد یائسگی زودهنگام، است. توجه به این مطلب مهم است که تغییرات اخیر در درمان بیماری هوچکین، در مطالعه‌های چند منظورۀ کنونی انعکاس نیافته است. میزان پرتو كم‌تر در مناطق محدودتر (که موجب پرتورسانی به بافت کمتری از پستان می‌شود) برای بیماران منتخب، اعمال شده است و شیوه‌های شيمي‌درمانی، با عوامل آلکیله کننده مثل MOPP
(, [oncovin] vincristine, mechlorethamine Procarbazine و پردنیزون) در سطحی وسیع با شیوه‌های مدرن‌تر، مثل ABVD doxorubicin) [Adriamycin]،bleomycin ، vinblastine و dacarbazine) به‌عنوان درمان اولیه، جایگزین شده است. ABVD حداقل به اندازۀ MOPP، در برابر اکثر تومورها مؤثر است ولی تأثیر چنداني بر باروری ندارد و با خطر اندک ابتلا به لوسمی مرتبط است. بنابراین، بيش‌تر زنان در گزارش کنونی نسبت به گذشته، با شیوه‌های پرتودرمانی و عوامل آلکیله‌کنندۀ شدیدتری درمان شده بودند. در مطالعه‌ای که اخیراً در مجلۀ مرکز ملی سرطان (JNCI 2003,95:971)، به چاپ رسیده است، از اطلاعات موجود در تحقیقی بر بیماران آلمانی (این تحقیق در مجلۀ کنونی JAMA به چاپ رسیده است) و همچنین بیمارانی با سنین بالاتر نیز استفاده شده است. (8 مورد اضافی) (كم‌تر از 41 سال). این نتایج، نتایج گزارش شدۀ قبلی تراویس و همکاران را تأييد می‌کند.
(JAMA 2003; 290 ; 465)
نتایج و الزامات سلامتی عمومی
تراویس و همکارانش این نتایج را ارائه کردند:
-
خطر بالای ابتلا به سرطان پستان مرتبط با پرتودرمانی در بازماندگان سرطان هوچکین، که با بالاترین میزان و یا بلندمدت‌ترین پیگیری‌ها همراه است و کاسته نمیشود، ضرورت پایش مادام‌العمر و برنامه‌های آگاهی بخشی به عموم و بیماران را خاطرنشان می‌کند.
-
همان‌گونه که از خطر کاهش یافتۀ مرتبط با تخریب تخمدانی ناشی از عوامل آلکیله‌کننده یا پرتودرمانی، قابل درک است، به‌نظر می‌رسد که تخریب تخمدان، در گسترش سرطان پستان ناشی از پرتودرمانی، حائز اهمیت است.
-
اگرچه هیچ‌گونه توصیه‌ای که مورد توافق همه باشد، برای زنانی که در درمان سرطان هوچکین پرتودرمانی میشوند، وجود ندارد، ولی برخی پژوهشگران (اظهارات تراویس و همکارانش در مقالۀ JAMA) معاینه‌های بالینی سالانۀ پستان و ماموگرافی سالانه، 5 یا 8 سال پس از شروع پرتودرمانی، تأكيد کرده‌اند.
-
ادامۀ کاهش دوز و نواحی پرتودرمانی، بدون به مخاطره انداختن نرخ درمان عالی کنونی، مهم است.
-
به طورکلی، تراویس و همکارانش تأکید می‌کنند که فواید پرتودرمانی و شیمی‌درمانی برای بیماران مبتلا به بیماری هوچکین، در مقايسه با خطرهای این درمان‌ها ـ از قبیل افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان در زنان ـ بسیار بيش‌تر است.
توصیه‌هایی برای پژوهش‌های آینده
براساس نتایج این بررسی بین‌المللی، تراویس و همکارانش این توصیه‌ها را ارائه می‌دهند:
-
اگرچه کاهش میزان پرتو و نواحی در معرض پرتودرمانی، که در حال حاضر برای بیماران مبتلا به سرطان هوچکین استفاده می‌شود، به کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان منجر می‌شود ولی برای تأیید این پیش‌بینی، انجام معاینه‌های پیگیر طولانی مدت، برای بیمارانی که دوز کمترِي دریافت می‌کنند، ضروری است.
-
مطالعه‌های اضافی که خطر ابتلا به سرطان پستان ناشی از هوچکین را ارزیابی می‌کنند، باید افزون بر اطلاعاتی در زمینۀ درمان هوچکین، شامل اطلاعات دقیق‌تری در زمینۀ عوامل خطرزای هورمونی و دیگر عوامل خطرزا برای ابتلا به سرطان پستان باشند.
کلیدواژه ها:
 جدول شناسه
|