راهنماي ترك سيگار:

در مورد ترك سيگار چه بايد بدانم؟

 «ترك سيگار مهم‌ترين قدمي است كه سيگاري‌ها مي‌توانند در جهت بهبود طول عمر و كيفيت زندگي خودشان بردارند.»

ترك سيگار آسان نيست، ولي شما مي‌توانيد ترك كنيد. براي بالا بردن احتمال ترك سيگار و عدم مصرف دوبارة آن بايد بدانيد كه با چه چيزي طرفيد، انتخاب‌هاي شما چيست و براي كمك گرفتن بايد به كجا مراجعه كنيد. شما اين اطلاعات را اينجا پيدا مي‌كنيد.

چرا ترك سيگار اين‌قدر سخت است؟

مارك تواين مي‌گويد «ترك سيگار آسان است. من تا حالا هزا بار ترك كرده‌ام» احتمالاً شما هم سعي كرده‌ايد. چرا ترك سيگار و نكشيدن دوبارة آن براي بسياري اينقدر كار سختي است؟ جواب نيكوتين است.

نيكوتين

نيكوتين ماده‌اي است كه به‌طور طبيعي در تنباكو وجود دارد. نيكوتين به اندازة هروئين يا كوكائين اعتيادآور است. با گذشت زمان فرد از نظر جسمي و روحي به نيكوتين وابسته مي‌شود. بنابر مطالعات، سيگاري‌ها براي ترك سيگار بايد با وابستگي جسمي و رواني مصرف آن مقابله كنند.

نيكوتين چگونه وارد بدن مي‌شود، كجا مي‌رود و تا چه زماني باقي مي‌ماند؟

وقتي سيگار مي‌كشيد، نيكوتين وارد رية شما مي‌شود و در آنجا بلافاصله جذب خون مي‌شود و در سراسر بدن انتشار مي‌يابد. نيكوتين بر اعضاي مختلف بدن شامل قلب و عروق خوني، هورمون‌ها، روش هضم و جذب غذا (متابوليسم) و مغز تأثير مي‌گذارد. نيكوتين در شير ترشح مي‌شود و حتي در ترشحات سرويكس (دهانة رحم) زنان سيگاري هم وجود دارد. در حين حاملگي، نيكوتين آزادانه از جفت رد مي‌شود وارد مايع آمينوتيك و خون بند ناف جنين مي‌شود.

عوامل متعددي بر مدت زمان دفع نيكوتين و فرآورده‌هاي جانبي آن از بدن تأثير دارد. در بيش‌تر موارد، نيكوتين و فرآورده‌هاي جانبي آن مثل كوتينين تا 4-3 روز بعد از قطع مصرف سيگار در بدن افراد سيگاري باقي مي‌ماند.

چگونه نيكوتين بر سيگاري‌ها تأثير مي‌گذارد؟

نيكوتين احساس خوبي در فرد سيگاري ايجاد مي‌كند كه او را به مصرف دوباره تشويق مي‌كند. نيكوتين همچنين با تداخل در جريان اطلاعات بين سلول‌هاي عصبي نوعي احساس آرامش ايجاد مي‌كند.

با گذشت زمان دستگاه عصبي به نيكوتين عادت پيدا مي‌كند و فرد سيگاري مصرفش را بيش‌تر مي‌كند كه خود باعث افزايش سطح نيكوتين خون او مي‌شود. در واقع نيكوتين استنشاق شده در دود سيگار حتي سريع‌تر از داروهاي تزريق شدة‌ وريدي به مغز مي‌رسد.

بعد از مدتي، بدن افراد سيگاري نسبت به نيكوتين مقاومت پيدا مي كند. مقاومت بدين معني است كه براي ايجاد اثرات مشابه قبلي به ميزان بيش‌تري نيكوتين نياز است. و اين يعني افزايش مصرف سيگار.

علائم قطع سيگار، فرد را به مصرف دوباره وادار مي‌كند.

وقتي سيگاري‌ها سعي مي‌كنند سيگار را ترك كنند كمبود نيكوتين منجر به بروز علائم قطع مي‌شود. علائم قطع، هم جسمي و هم روحي است. از نظر جسمي بدن به كمبود نيكوتين واكنش نشان مي‌دهد. از نظر رواني آدم سيگاري مجبور به كنار گذاشتن عادت سيگار كشيدن است كه موجب تغييرات اساسي در شيوه زندگي است. براي ترك موفق سيگار بايد به هر دو جنبة جسمي و رواني توجه داشت.

در كساني كه براي مدت چند هفته يا بيش‌تر به‌طور مرتب سيگار كشيده‌اند و ناگهان مصرف آن را قطع كرده يا ميزان مصرف را تا حد زيادي كاهش داده‌اند، علائم قطع ظاهر مي‌شود. علائم معمولاً طي چند ساعت از آخرين مصرف سيگار شروع مي‌شوند و طي 2 تا 3 روز وقتي كه ميزان نيكوتين و فرآورده‌هاي جانبي آن در بدن كم مي‌شود، به حداكثر مي‌رسد. علائم قطع از چند روز تا چندين هفته باقي مي‌ماند و با گذشت زمان و عدم مصرف سيگار بهتر مي‌شود.

علائم قطع عبارتند از:

• سرگيجه (كه ممكن است فقط 1 تا 2 روز بعد از قطع مصرف باقي بماند)
• افسردگي.
• احساس نااميدي، بي‌حوصلگي و عصبانيت.
• اضطراب.
• تحريك‌پذيري.
• اختلالات خواب، شامل اختلال در به خواب رفتن و ادامة خواب و ديدن خواب آشفته و كابوس.
• اختلال در تمركز.
• بي‌قراري.
• سر درد.
• احساس خستگي.
• افزايش اشتها.
• بالا رفتن وزن.
• يبوست.
• سرفه، خشكي دهان، سوزش گلو و آبريزش بيني.
• سنگيني قفسة سينه.

بروز اين علائم معمولاً سيگاري‌ها را به شروع دوباره مصرف سيگار وادار مي‌كند تا سطح نيكوتين خون به مقادير قبل از بروز علائم قطع باز گردد. (براي آگاهي بيش‌تر در زمينة مقابله با علائم قطع به مبحث «چگونه مصرف سيگار را قطع كنيم» مراجعه كنيد)

سيگار كشيدن همچنين باعث مي‌شود دفع بعضي داروها از بدن سريع‌تر صورت گيرد. وقتي سيگار را ترك مي‌كنيد، بعيد نيست تغييراتي در مصرف داروها ايجاد شود. در مورد مصرف داروها بعد از ترك مصرف سيگار با پزشك خود مشورت كنيد.

چرا بايد سيگار را ترك كرد؟

حفظ سلامتي

نگراني از وضع سلامتي معمولاً مهم‌ترين عاملي است كه فرد را به ترك سيگار وادار مي‌كند. اين نگراني واقعي است: نيمي از سيگاري‌ها كه به كشيدن سيگار ادامه مي‌دهند نهايتاً به علت يكي از بيماري‌هاي وابسته به سيگار مي‌ميرند. تنها در ايالات متحده سيگار كشيدن مسئول مرگ يك نفر از هر 5 نفر است و حدود 6/8 ميليون نفر از بيمار‌هاي ريوي و قلبي ناشي از سيگار رنج مي‌برند.

سرطان

تقريباً همه مي‌دانند كه سيگار موجب سرطان ريه مي‌شود ولي كم‌تر كسي مي‌داند كه سيگار همچنين عامل خطرزا براي انواع ديگري از سرطان شامل سرطان دهان، حنجره، حلق، مري، مثانه، كليه، لوزالمعده (پانكراس)، دهانة رحم،معده و بعضي لوكمي‌ها هم هست.

بيمارِي‌هاي ريوي

پنوموني از بيمار‌هايي است كه از سيگار كشيدن ايجاد مي‌شود. سيگار همچنين احتمال بروز بيماري‌هايي مانند آمفيزم و برونشيت مزمن را بيش‌تر مي‌كند. اين بيماري‌ها را كلاً تحت عنوان COPD (بيماري‌هاي مزمن انسداد ريوي) مي‌شناسند. COPD موجب بيماري و ناتواني مزمن شده و با گذشت زمان بدتر مي‌شود و گاهي كشنده است. آمفيزم و برونشيت مزمن معمولاً در افراد حدود 40 سال مشاهده مي‌شود ولي با پيشرفت علائم بيش‌تر در افراد مسن‌تر ديده مي‌شود. در كساني‌كه مدت طولاني‌تري سيگار كشيده‌اند، احتمال ايجاد COPD بيش‌تر است.

حملة قلبي، سكتة مغزي و بيماري عروق خوني

احتمال مرگ‌ومير به علت حملة قلبي در سيگاري‌ها دو برابر افراد عادي است. سيگار همچنين يك عامل خطر عمدة بيماري عروق محيطي به‌صورت تنگي عروق خوني اندام‌ها است. سيگار همچنين بر ديوارة عروقي كه خون را به مغز مي‌رساند (عروق كاروتيد) تأثير مي‌گذارد كه موجب سكتة مغزي مي‌شود. و احتمال بروز ناتواني جنسي را در مردان سيگاري بيش‌تر مي‌كند.

كوري و ساير مشكلات

سيگار موجب افزايش خطر دژنراسيون ماكولا، يكي از مهم‌ترين علل كوري در سالمندان مي‌شود. سيگار همچنين موجب چروكيدگي زودرس پوست، بوي بد دهان، اختلالات لثه و دندان‌ها، بوي بد لباس ها و زرد شدن انگشتان مي‌شود.

خطرات ويژه در زنان و كودكان

سيگار كشيدن موجب بروز خطراتي خاص در خانم‌ها مي‌شود. در زنان سيگاري بالاي 35 سال كه از قرص‌هاي ضد بارداري استفاده مي‌كنند احتمال بروز حملة قلبي، سكتة مغزي و ايجاد لخته در پاها بيش‌تر مي‌شود. احتمال سقط جنين يا تولد نوزاد با وزن كم در زنان باردار سيگاري بيش‌تر است. احتمال مرگ‌ومير يا اختلالات جسمي و يادگيري در نوزادان متولد شده با وزن كم بيش‌تر است.

مرگ‌ومير زودتر از موعد ناشي از سيگار

بر اساس اطلاعات مركز كنترل و پيشگيري بيماري‌ها (CDC) در سال 1990، مردان سيگاري به‌طور متوسط 2/13 سال و زنان سيگاري 5/14 سال زودتر مي‌ميرند. سيگار همچنين سال‌ها قبل از مرگ فرد با ايجاد ناتواني‌هاي مختلف بر كيفيت زندگي تأثير مي‌گذارد. بيماري‌هاي ناشي از سيگار موجب محدوديت فعاليت فرد مي‌شود.

چرا حالا بايد سيگار را ترك كنيم؟

بدون در نظر گرفتن اين‌كه چند سال داريد يا چه مدتي سيگار مي‌كشيده‌ايد، ترك سيگار به افزايش طول عمر و زندگي سالم‌تر كمك مي‌كند. در آنهايي كه قبل از سن 50 سالگي سيگار را ترك مي‌كنند احتمال مرگ‌ومير طي 15 سال آينده نصف مي‌شود. كيفيت زندگي با ترك سيگار بهتر مي‌شود و احتمال سرماخوردگي و آنفولانزا و برونشيت و پنوموني كم‌تر مي‌شود. براي دهه‌ها مشاوران بهداشت خطرات مربوط به مصرف سيگار را متذكر شده‌اند. خلاصة گزارش مشاوران بهداشت در سال 1990 به قرار زير است:

• ترك سيگار در زنان و مردان سيگاري در هر سني با تأثيرات مفيد مهم و آني همراه است. اين مزايا در افرادي هم كه در حال حاضر مبتلا به بيماري‌هاي مرتبط با سيگار هستند مشاهده مي‌شود.
• كساني كه سيگار را ترك مي‌كنند طول عمر بيش‌تري از سيگاري‌ها دارند.
• ترك سيگار احتمال سرطان ريه، ساير سرطان‌ها، حملة قلبي، سكتة مغزي و بيماري‌هاي مزمن ريوي را كم مي‌كند.
• در زناني كه سيگار را قبل از حاملگي يا طي 3 تا 4 ماه ابتداي بارداري ترك مي‌كنند تولد نوزاد با وزن كم معادل افراد غير سيگاري است.
• مزاياي ناشي از ترك سيگار بسيار بيش‌تر از مشكل افزايش خفيف وزن (معمولاً كم‌تر از 10 پوند) يا اختلالات جسمي و رواني ناشي از ترك سيگار است.

مزاياي ترك سيگار چيست؟

20 دقيقه پس از قطع مصرف سيگار: تعداد ضربان قلب و فشار خون كاهش پيدا مي‌كند.

12 ساعت پس از قطع مصرف سيگار: سطح مونوكسيد كربن خون به حد طبيعي برمي‌گردد.

2 هفته تا 3 ماه بعد از قطع مصرف سيگار: جريان خون بهتر مي‌شود و فعاليت ريوي بهبود مي‌ِيابد.

1 تا 9 ماه بعد از قطع مصرف سيگار: سرفه و تنگي نفس كاهش مي‌يابد. مژك‌ها (ساختارهاي مو مانند كه خلط و ترشحات را از ريه خارج مي‌كنند) فعاليت طبيعي پيدا مي‌كنند و خروج خلط و پاكسازي ريه بهتر و احتمال عفونت كم‌تر مي‌شود.

1 سال پس از قطع مصرف سيگار: خطر بيماري‌هاي كرونري قلبي به نصف افراد سيگاري مي‌رسد.

5 سال بعد از قطع مصرف سيگار: از 5 تا 15 سال پس از قطع مصرف، احتمال بروز سكته مغزي برابر با افراد غير سيگاري مي‌شود.

10 سال بعد از قطع مصرف سيگار: امكان مرگ‌ ناشي از سرطان ريه نصف فرد سيگاري است.

15 سال پس از قطع مصرف سيگار: خطر بيماري‌هاي كرونري قلبي مشابه غيرسيگاري‌ها است.

نتايج آني قطع سيگار

كنار گذاشتن مصرف سيگار با سلسله‌اي از نتايج فوري و برخي اثرات با شروع ديرتر همراه است. اين اثرات مفيد بر زندگي روزمرة شما تأثير مي‌گذارد:

• تنفس شما خوشبو‌تر مي‌شود.
• دندان‌هاي شما سفيدتر مي‌شود.
• بوي بد لباس‌ها و موهاي شما از بين مي‌رود.
• زردي انگشتان و ناخن‌هاي شما ناپديد مي‌شود.
• مزة غذاها بهتر مي‌شود.
• حس بويايي شما به حالت طبيعي بر مي‌گردد.
• در ديگر فعاليت‌هاي روزانه (مثل بالا رفتن از پله و كار منزل) دچار تنگي نفس نمي‌شويد.

هزينه

ترك سيگار از جنبة بهبود سلامتي اهميت به‌سزايي دارد ولي دلايل ديگري هم براي ترك سيگار وجود دارد. سيگار كشيدن گران است. محاسبة هزينة سيگار كشيدن كار چندان سختي نيست.

كافي است هزية خريد سيگار روزانه را در 365 ضرب كنيد. نتيجه تعجب‌برانگيز است. حالا نتيجه را در تعداد سال‌هايي كه سيگار كشيده‌ايد ضرب كنيد. از نتيجة حاصله شوكه مي‌شويد، با ضرب نتيجه در عدد 10 هزينة ده سال آيندة مصرف سيگار مشخص مي‌شود. حالا از خود بپرسيد كه با اين ميزان پول چه كارهاي ديگري مي‌توانستيد بكنيد. البته مبالغ فوق شامل ساير هزينه‌هاي مرتبط با سيگار مثل هزينه‌هاي مربوط به سلامتي و بيمة عمر و همچنين هزينه‌هاي درماني بيماري‌هاي مرتبط با سيگار نمي‌شود.

مقبوليت اجتماعي

امروزه از مقبوليت اجتماعي سيگار كشيدن كاسته شده است. تقريباً همه مكان‌هاي اداري قوانيني مرتبط با سيگار كشيدن دارند. برخي كارفرماها ترجيح مي‌دهند غيرسيگاري‌ها را استخدام كنند. بررسي‌ها نشان مي‌دهد كارمندان سيگاري هزينه‌هاي كاري را بيش‌تر مي‌كنند چون اين افراد بيش‌تر بيمار مي‌شوند و نياز به جايگزيني آنها بيش‌تر است. اين افراد هزينه‌هاي مربوط به بيمه را نيز افزايش مي‌دهند. وجود افراد سيگاري در محيط كار همچنين هزينه‌هاي مربوط به نگهداري محل را بيش‌تر مي‌كند.

اجارة خانه به افراد سيگاري به علت افزايش هزينه‌هاي نگهداري ساختمان و هزينة بيمه بيش‌تر است.

بعيد نيست دوستان از شما بخواهند در خانه يا ماشين آنها سيگار نكشيد، كشيدن سيگار در ساختمان‌هاي عمومي، كنسرت‌ها و حتي مكان‌هاي ورزشي ممنوع است. هر روز به تعداد كشورهايي كه كشيدن سيگار در تمامي مكان‌هاي عمومي آنها مثل رستوران‌ها ممنوع است، افزوده مي‌شود. خواهي نخواهي، يافتن مكاني براي كشيدن سيگار روزبه‌روز سخت‌تر مي‌شود. سيگار كشيدن همچنين مشكلاتي را در زمينة ازدواج ايجاد مي‌كند زيرا اكثراً انتخاب آنها به ساير افراد سيگاري كه تنها 21% جامعه را تشكيل مي‌دهد، محدود مي‌شود.

سلامتي ديگران

سيگار كشيدن نه تنها سلامتي شما را به‌خطر مي‌اندازد بلكه بر سلامتي اطرافيان شما هم تأثير دارد. سيگاري‌هاي دست دوم دود سيگار را از سيگار روشن و دود متصاعد از رية سيگاري‌ها استنشاق مي‌كنند.

بررسي‌ها نشان ِمي‌دهد سالانه هزاران مورد مرگ ناشي از سرطان ريه، بيماري‌هاي قلبي در افراد سالم غيرسيگاري به علت استنشاق دود دست دوم سيگار ايجاد مي‌شود.

احتمال ايجاد آسم در نوزاد مادران سيگاري خصوصاً اگر طي حاملگي هم سيگار كشيده باشند بيش‌تر مي‌شود. سيگار كشيدن همچنين با سندرم مرگ ناگهاني نوزاد و تولد نوزاد با وزن كم نيز مرتبط است.

احتمال بروز عفونت گوش، سرماخوردگي، برونشيت و ساير مشكلات تنفسي در كودكاني كه در خانة افراد سيگاري زندگي مي‌كنند بيش‌تر است. استنشاق دود دست دوم سيگار همچنين موجب تحريك چشم‌ها، سردرد، تهوع و سرگيجه مي‌شود.

الگوبرداري فرزندان

اگر شما صاحب فرزند باشيد، يقيناً مي‌خواهيد الگوي خوبي براي آنها باشيد. اگر از افراد سيگاري بپرسيد، تمامي آنها مي‌گويند كه نمي‌خواهند فرزندان آنها سيگار بكشند. ولي احتمال سيگاري شدن فرزندان كساني كه خود سيگار مي‌كشند بسيار بيش‌تر است. درصورت ترك سيگار شما الگوي خوبي براي فرزندانتان خواهيد بود.

كمك در دسترس است.

امروزه روش‌هاي زيادي شامل مشاوره، خودآموز ترك سيگار و انواع داروها جهت ترك سيگار در دسترس است لذا ترك سيگار بسيار آسان‌تر از گذشته است. به ياد داشته باشيد اعتياد به سيگار هم جنبة جسمي و هم رواني دارد. براي بيش‌تر افراد بهترين روش ترك سيگار شامل تركيبي از دارو، تغيير عادت‌هاي شخصي و حمايت رواني است. در اين بخش روش‌هاي فوق توضيح داده مي‌شود.

شيوه‌هاي كمك به جنبه‌هاي رواني اعتياد به سيگار

بعضي‌ها قادرند بدون كمك دارو يا ديگران سيگار را ترك كنند. ولي براي بيش‌تر افراد سيگاري با وجود علائم قطع سيگار، كنار گذاشتن وابستگي‌هاي رواني و اجتماعي سيگار كار مشكلي است. خوشبختانه روش‌هاي حمايتي زيادي در اين زمينه در دسترس است.

مشاورة تلفني ترك سيگار

یکی از راه‌های مؤثر برای اقدام در جهت ترک سیگار انجام مشاوره با متخصصین است. این مشاوره حتی می‌تواند به‌صورت غیرحضوری و تلفنی صورت پذیرد. به‌عنوان مثال از سال 2009 در تمامي 50 ايالت آمريكا تلفن‌هاي رايگان جهت مشاوره با افراد آموزش ديده در زمينة ترك سيگار در دسترس است. اين افراد در تنظيم برنامة ترك سيگار مخصوص هر فرد به وي كمك مي‌كنند. احتمال ترك سيگار در كساني كه از اين مشاوره‌هاي تلفني استفاده مي‌كنند 2 برابر افزايش مي‌يابد.

مشاورة تلفني از بسياري از روش‌هاي ديگر مشاوره آسان‌تر است. در اين روش نيازي به تغيير محل و رانندگي نيست و در تمامي اوقات روز و آخر هفته‌ها نيز در دسترس است. مشاوران معمولاً از مجموعه‌‌اي از داروها، كلاس‌هاي آموزشي، بروشورها و شبكه‌هاي خانوادگي و دوستان در اين مورد استفاده مي‌كنند.

حمايت خانواده و دوستان و برنامة ترك سيگار

نقش حمايتي خانواده و دوستان در ترك سيگار بسيار اهميت دارد. همكاران و پزشك خانوادگي هم در اين زمينه مؤثر هستند. سعي كنيد وقت بيش‌تري با افراد غيرسيگاري و كساني كه سيگار را ترك كرده‌اند بگذرانيد.

برنامة ترك سيگار شامل چه مراحلي است؟

برنامة ترك سيگار به گونه‌اي طراحي شده است تا جهت تشخيص و كنار آمدن با مشكلاتي كه حين قطع مصرف سيگار ايجاد مي‌شود، به فرد كمك كند. اين برنامه همچنين از وي حمايت مي‌كند و موجب دلگرمي او مي‌شود. مطالعات نشان مي‌دهد بهترين برنامه‌ها شامل مشاوره رودررو و گروه درماني است. ارتباط قوي بين مدت زمان انجام برنامه و ميزان موفقيت آن وجود دارد. به‌طور كلي هرچه برنامه كامل‌تر باشد احتمال موفقيت آن بيش‌تر است.

مثلاً با افزايش تعداد يا زمان جلسات يا تعداد هفته‌هاي برگزاري آنها مي‌توان برنامة كامل‌تري داشت. در اين برنامه توجه به اين موارد لازم است:

• مدت زمان هر جلسه حداقل بين 15-30 دقيقه باشد.
• حداقل 4 جلسه بايد برگزار شود.
• جلسات بايد حداقل 2 هفته (يا بيش‌تر) ادامه داشته باشد.

اطمينان پيدا كنيد كه مسئول برگزاري جلسات در زمينة ترك سيگار آموزش ديده باشد. در برخي مناطق، جلسات گروه‌هاي ترك نيكوتين به‌طور منظم برگزار مي‌شود. اين گروه 12 مرحلة ترك الكل را نيز به برنامة ترك سيگار اضافه كرده‌اند. در صورت وابستگي به نيكوتين مي‌توان به گروه وارد شد و در صورت نياز به كشيدن سيگار با مشاور صحبت كرد. اين جلسات اكثراً رايگان است.

البته همة برنامه‌هايي كه براي ترك سيگار ارائه مي‌شوند، مفيد نيستند. در صورت وجود هريك از موارد زير بررسي دقيق‌تر برنامه الزامي است:

• برنامه‌اي كه بدون نياز به تلاشي از جانب شما به سادگي قول ترك سيگار را مي‌دهد.
• برنامه‌اي كه در آن از داروها به‌صورت تزريقي يا خوراكي با تركيب نامشخص استفاده مي‌شود.
• مطالبة‌ پول بسيار زياد جهت برنامه.
• وقتي كه اطلاعاتي در مورد ساير افراد شركت‌كننده در برنامه در اختيار شما نمي‌گذارند.

كمك به ترك اعتياد جسمي سيگار: درمان جايگزين نيكوتين و ساير داروها

درمان جايگزين نيكوتين

همان‌طور كه قبلاً ذكر شد، نيكوتين موجود در سيگار موجب وابستگي جسمي به آن مي‌شود. كمبود اين ماده در صورت قطع مصرف، موجب علائم ناخوشايندي مي‌شود. با درمان جايگزين نيكوتين (NRT)، اين ماده به‌صورت آدامس، برچسب و اسپري بدون ساير مواد مضر سيگار، مصرف مي‌شود. اين روش برخي از علائم ترك را از بين مي‌برد و شما مي‌توانيد بر جنبة رواني وابستگي به سيگار تمركز كنيد.

درمان جايگزين نيكوتين چگونه عمل مي‌كند؟

درمان جايگزين نيكوتين در كاهش علائم شديد قطع سيگار مؤثر است.95%-70 سيگاري‌ها علت ترك موفق سيگار را تنها استفاده از NRT ذكر مي‌كنند. NRT علائم ترك سيگار را كم‌تر مي‌كند.

بسياري از افراد مي‌توانند بدون استفاده از NRT سيگار را ترك كنند اما اكثراً در اولين نوبت قادر به اين كار نيستند. در حقيقت افراد سيگاري قبل از كنار گذاشتن كامل سيگار معمولاً چندين بار (گاهي 8 تا 10 بار) آن را موقتاً كنار مي‌گذارند.

اين عدم موفقيت معمولاً مربوط به بروز علائم ترك است. بيش‌تر افراد طي سه ماه اول پس از قطع سيگار مصرف آن را از سر مي‌گيرند. بنابراين، اگر دوباره سيگار كشيدن را شروع كرديد، نااميد نشويد؛ فقط سعي كنيد سيگار را مجدداً كنار بگذاريد و با اضافه كردن ترفندها و روش‌هاي ديگر احتمال موفقيت خود را بالا ببريد.

شما مي‌توانيد با استفاده از NRT علائم قطع را كم‌تر كنيد، و از روش‌هاي حمايتي نيز استفاده كنيد كه اين مسئله احتمال ترك موفق سيگار را بيش‌تر مي‌كند.

علاوه بر NRT چه كار بايد كرد؟

درمان جايگزين نيكوتين (NRT) تنها بر وابستگي جسمي به سيگار مؤثر است. لذا اين روش تنها راه كمك به ترك سيگار نيست. شما بايد NRT را با ساير روش‌هاي ترك سيگار كه بر جنبه‌هاي رواني (احساسي و عادتي) سيگار كشيدن مؤثر است تركيب كنيد.

مطالعات نشان مي‌دهد كه اين شيوه (اضافه كردن NRT به برنامة تغيير عادت مصرف سيگار) احتمال ترك موفق سيگار را دو برابر مي‌كند.

سازمان كيفيت و تحقيقات بهداشتي (AHRQ) در راهنماي عملي ترك سيگار در سال 2000 استفاده از NRT را براي تمام سيگاري‌هاي بالغ به‌جز زنان باردار و بيماران قلبي عروقي توصيه مي‌كند.

ولي مطالعات جديد نشان مي‌دهد NRT (به‌خصوص برچسب نيكوتين) تحت نظارت پزشك متخصص حتي در بيماران قلبي عروقي انجام‌پذير است. اين بررسي‌ها نشان مي‌دهد فوايد ترك موفق سيگار از خطر ات احتمالي NRT در اين افراد بيش‌تر است.

هنوز شواهد كافي در زمينة بي‌خطر بودن NRT در زنان حامله وجود ندارد. مطالعه‌اي در سال 2009 نشان داد كه استفاده از NRT در طي حاملگي با احتمال بيش‌تر تولد نوزاد كم‌وزن و زايمان زودرس همراه است.

با اين حال اين موارد تنها جزئي از خطراتي است كه نوزاد يك مادر سيگاري با آن مواجه است.

مشخصاً كنار گذاشتن سيگار قبل از حاملگي بهترين گزينه است.

اما ترك سيگار در اوايل حاملگي با كاهش زيادي در خطرات جنيني همراه است. خانم‌هاي باردار سيگاري بايد در مورد بهترين روش كمك به ترك سيگار با پزشك خود مشورت كنند.

بهترين موقع شروع NRT زماني است كه براي اولين بار سيگار را كنار مي‌گذاريد بعضي از سيگاري‌ها مي‌پرسند: آيا مي‌توان برنامة NRT را همزمان با كاهش مصرف سيگار شروع كرد؟

جواب منفي است.

بعضي از مطالعات نشان مي‌دهد كه مي‌توان NRT را همزمان با سيگار تجويز كرد ولي هنوز شواهد براي توصية اين امر كافي نيست.

مسئله مهم اطمينان از عدم مصرف زياد نيكوتين است كه بر دستگاه قلب و عروق شما تأثير مي‌گذارد.

بهتر است اگر مي‌خواهيد هنگام كاهش مصرف سيگار برنامة NRT را شروع كنيد حتماً تحت نظر پزشك باشيد.

اغلب سيگاري‌ها سعي مي‌كنند ابتدا سيگار را كنار بگذارند و بعد NRT را شروع كنند. اين شيوه با حداكثر موفقيت همراه نيست اما باز هم نااميد نباشيد هنوز روش‌هاي زيادي براي كمك به ترك سيگار وجود دارد.

توجه داشته باشيد كه NRT در كساني‌كه كم‌تر از 10 سيگار در روز مصرف مي‌كنند مؤثر نيست.

اگر كم‌تر از نصف پاكت سيگار در روزمصرف مي‌كنيد و جايگزين كردن نيكوتين را لازم مي‌دانيد

مي‌توانيد با پزشك خود در زمينة ميزان كم‌تر NRT مشورت كنيد.

درمان جايگزين نيكوتين را كي شروع كنيم؟

شما مي‌توانيد به محض كنار گذاشتن آخرين سيگار NRT را شروع كنيد.

لازم نيست براي استفاده از آدامس، برچسب يا اسپري نيكوتين صبر كنيد. شما مي‌توانيد اين مسئله را با مسئولين برنامة جايگزين نيكوتين خود مجدداً بررسي كنيد اما به‌طور كلي براي شروع NRT نيازي به صبر كردن نيست.

چگونه متوجه شويم كه سيگاري غيرحرفه‌اي، متوسط يا قهار هستيم؟

توصيه‌هاي بعضي از انواع NRT بسته به ميزان سيگار كشيدن شما مختلف است اما تقسيم‌بندي دقيقي در اين رابطه وجود ندارد.

به‌طور كلي سيگاري غيرحرفه‌اي كم‌تر از 10 سيگار در روز مي‌كشد.

يك سيگاري قهار معمولاً يك پاكت يا بيش‌تر سيگار در روز مي‌كشد.

و سيگاري متوسط بين اين دو قرار مي‌گيرد.

گاهي پزشكان از واژة پاكت × سال براي نشان دادن ميزان مصرف سيگار استفاده مي‌كنند. يك پاكت × سال به‌صورت تعداد پاكت سيگاري كه فرد در يك روز استفاده مي‌كند ضرب‌ در تعداد سال‌هاي مصرف، محاسبه مي‌شود.

از آنجا كه يك پاكت حاوي 20 سيگار است، كسي كه در طول يك سال روزانه 20 نخ سيگار مي‌كشد به‌صورت يك پاكت × سال تلقي مي‌شود.

كسي كه براي 3 سال روزانه 30 نخ سيگار كشيده باشد در واقع 5/4 پاكت × سال سيگار كشيده است.

اين مسئله در حقيقت نشان‌دهندة احتمال خطر بالاتر بيماري‌هاي مرتبط با سيگار است.

انواع درمان جايگزين نيكوتين چيست؟

سازمان غذا و داروي ايالات متحده (FDA) پنج روش جايگزين نيكوتين را تأييد كرده است:

برچسب نيكوتين (نيكوتين پوستي):

اين برچسب‌ها يك ميزان مشخص از نيكوتين را از طريق پوست وارد بدن مي‌كند. در طي چند هفته با كاهش مقادير برچسب نيكوتين به‌تدريج وابستگي به نيكوتين از بين مي‌رود.

اين برچسب‌ها با يا بدون نسخه در دسترس است. و انواع مختلف آنها را مي‌توان تهيه كرد.

روش استفاده از آنها موارد قابل توجه و عوارض احتمالي بر روي هر بسته ذكر شده است اگر شما به‌صورت سبك تا متوسط سيگار مي‌كشيد استفاده از برچسب 16 ساعته كافي است.

احتمال بروز عوارض جانبي مانند تحريك پوستي، ‌تپش قلب، ‌اختلالات خواب و سردرد زياد نيست. اما اين برچسب‌ها شب‌ها نيكوتين آزاد نمي‌كنند بنابراين در كساني كه صبح زود دچار علائم ترك هستند مفيد نيست.

برچسب‌هاي 24 ساعته ميزان ثابتي از نيكوتين را آزاد مي‌كنند. اين برچسب‌ها در كاهش علائم ترك در صبح زود مؤثر است ولي احتمال بروز عوارض جانبي مانند: اختلال خواب و تحريك پوست با مصرف آنها بيش‌تر است.

بسته به اندازة بدن بيش‌تر افراد سيگاري بايد ابتدا ابتدا از برچسب با قدرت كامل (22-15 ميلي‌گرم نيكوتين) به مدت 4 هفته و سپس برچسب ضعيف‌تر (14-5 ميلي‌گرم نيكوتين) به مدت 4 هفته ديگر استفاده كرد.

برچسب پوستي را بايد صبح‌ها روي پوست تميز و خشك بدون مو چسباند.

برچسب را بايد زير گردن و بالاي شانه چسباند، مثلاً بالاي بازو يا قفسه سينه. FDA مصرف برچسب را براي 5-3 ماه توصيه مي‌كند.

عوارض جانبي به اين موارد بستگي دارد:

• ميزان نيكوتين.
• مارك برچسب.
• خصوصيات پوست (مانند واكنش پوستي به چسب).
• مدت زمان استفاده از برچسب.
• چگونگي استفاده از آن.

بعضي از عوارض جانبي احتمالي برچسب نيكوتين شامل اين موارد است:

• تحريك پوستي، قرمزي و خارش.
• سرگيجه.
• تپش قلب.
• اختلال يا ديدن خواب آشفته.
• سردرد.
• تهوع.
• استفراغ.
• درد و سفتي عضلاني.

روش برخورد با عوارض:

• هنگام استفاده از برچسب سيگار نكشيد.
• در صورت بروز تحريك پوستي از مارك ديگري استفاده كنيد.
• با استفاده از برچسب با دوز كم‌تر ميزان نيكوتين مصرفي را كاهش دهيد.
• اختلالات خواب كوتاه مدت است و طي 4-3 روز از بين مي‌رود در غير اين‌صورت، اگر از برچسب 24 ساعت استفاده مي‌كنيد آن را به برچسب 16 ساعته تغيير ديد.
• مصرف چسب را كنار بگذاريد و از ساير روش‌هاي NRT استفاده كنيد.

آدامس نيكوتين‌دار:

آدامس نيكوتين‌دار يك روش زودبازده از جايگزيني نيكوتين است كه جذب نيكوتين از طريق غشاء مخاط دهان انجام مي‌شود.

در اغلب كشورها شما مي‌توانيد بدون نياز به نسخه، آدامس نيكوتين‌دار را خريداري كنيد.

اين آدامس با 2 ميلي‌گرم و 4 ميلي‌گرم نيكوتين موجود است.

براي نتيجه بهتر به دستورالعمل داخل جعبه عمل كنيد.

آدامس را آهسته بجويد تا وقتي كه متوجه مزة تند شويد. سپس آدامس را در گوشة دهان خود قرار دهيد و بعد آن را به مدت 30-20 دقيقه بجويد.

غذا و نوشيدني بر كيفيت جذب نيكوتين تأثير مي‌گذارد.

از خوردن غذاهاي اسيدي و نوشيدني‌هايي مانند قهوه و آب‌ميوه‌ها و به‌طور كلي مايعات براي حداقل 15 دقيقه قبل و هنگام جويدن آدامس پرهيز كنيد.

اگر بيش‌تر از يك پاكت در روز سيگار مي‌كشيد، ظرف 30 دقيقه پس از بيدار شدن سيگار مي‌كشيد و يا براي سيگار كشيدن در مناطق ممنوع مشكل داريد، بايد با دوز بالاتر (4 ميلي‌گرم) شروع كنيد.

هرگز بيش‌تر از 20 تكه آدامس در يك روز نجويد.

آدامس نيكويتن اغلب براي 3-1 ماه و حداكثر 6 ماه از شروع مصرف توصيه مي‌شود. كاهش تدريجي ميزان جويدن براي قطع مصرف آن به شما كمك مي‌كند.

اگر حساسيت پوستي داريد، آدامس را به برچسب ترجيح مي‌دهيد.

يك مزيت ديگر آدامس نيكوتيني اين است كه شما مي‌توانيد ميزان نيكوتين دريافتي را كنترل كنيد.

آدامس رامي‌توان هر زمان كه نياز داريد و يا يك زمان مشخص در طي روز بجويد.

بنابر بيش‌تر تحقيقاتي كه اخيراً انجام شده است، استفاده در زمان مشخص كارآيي بهتري دارد.

زمانبندي 2-1 قطعه در هر ساعت بهتر است. در روش ديگر كه براساس نياز است، هر زمان كه اشتياق بيش‌تري داشتيد مي‌توانيد آدامس بجويد.

بعضي از عوارض احتمالي آدامس نيكوتيني:

• مزة بد.
• تحريك گلو.
• زخم دهان.
• سكسكه.
• تهوع.
• ناراحتي جويدن.
• تپش قلب.

همچنين آدامس مي‌تواند به دندان‌ها و فعاليت آنها آسيب برساند.

علائم مربوط به معده و جويدن به علت استفاده نامناسب از آدامس مانند بلع نيكوتين و يا جويدن سريع آدامس است.

يكي ديگر از مضرات آدامس نيكوتيني وابستگي طولاني‌مدت است.

در حقيقت تحقيقات اخير نشان داده‌اند كه 20-15 درصد از استفاده‌كنندگان آدامس نيكوتيني كه سيگار را ترك كرده‌اند يك‌سال يا بيش‌تر مصرف آدامس را ادامه مي‌دهند.

اگرچه حداكثر زمان توصيه شده براي استفاده از آدامس 6 ماه است ولي شايد ادامة استفاده از آدامس مناسب‌تر از بازگشت به سيگار باشد.

اما از آنجا كه تحقيقات كمي بر تأثيرات استفاده طولاني‌مدت آدامس نيكوتين بر سلامتي انجام شده است اكثر مراقبان بهداشت هنوز استفاده بيش‌تر از شش ماه را محدود مي‌كنند.

اسپري بيني نيكوتين:

اسپري بيني، نيكوتين را كه به آهستگي از بيني جذب مي‌شود وارد جريان خون مي‌كند اسپري بيني نيكوتين فقط با نسخة پزشك قابل خريداري است.

اسپري بيني علائم ترك را به سرعت كاهش مي‌دهد و به شما كمك مي‌كند تا اشتياق به نيكوتين را مهار كنيد.

سيگاري‌ها اسپري را به علت طرز استفاده آسان آن دوست دارند.

اما سازمان غذا و دارو (FDA) به استفاده‌كنندگان اخطار داده است از آنجايي كه اين محصول حاوي نيكوتين است در صورت ادامه مصرف، خود سبب اعتياد مي‌شود.

سازمان غذا و دارو (FDA) مصرف اسپري را به مدت 3 ماه توصيه كرده است و استفاده از آن نبايد طولاني‌تر از 6 ماه بشود.

شايع‌ترين عوارض 1 تا 2 هفته طول مي‌كشد و شامل اين عوارض است:

• تحريك بيني.
• آبريزش بيني.
• اشك‌ريزش.
• عطسه.
• تحريك گلو.
• سرفه.

همچنين خطر استفاده بيش از حد نياز وجود دارد.

اگر شما آسم، حساسيت، پوليپ بيني و يا مشكلات سينوسي داريد پزشك شما يك شكل ديگر از NRT را پيشنهاد مي‌دهد.

نيكوتين استنشاقي:

نوع استنشاقي را نيز فقط با نسخه پزشك مي‌توان خريد.

نيكوتين استنشاقي از لوله‌اي پلاستيكي تشكيل شده است با يك خشاب نيكوتين.

وقتي شما يك پاف را فشار مي‌دهيد خشاب ذرات نيكوتين را به بيرون پرتاب مي‌كند. برخلاف ساير انواع استنشاقي كه اكثريت دارو به ريه‌ها مي‌رسد، نيكوتين استنشاقي بيش‌تر ذرات نيكوتين را به دهان مي‌رساند.

نيكوتين استنشاقي به تأييد سازمان غذا و دارو (FDA) رسيده است و براي استفادة جايگزيني نيكوتين به علت بيش‌ترين شباهت به سيگار كشيدن براي بعضي از سيگاري‌ها مفيد است.

ميزان توصيه شده 6 تا 16 خشاب در يك روز و به مدت حداكثر 6 ماه است.

شايع‌ترين عوارض جانبي در اولين استفادة استنشاقي شامل اين موارد است:

• سرفه.
• تحريك گلو.
• ناراحتي معده.

در حال حاضر روش استنشاقي گران‌ترين روش در دسترس NRT است.

برخلاف سيگارهاي الكترونيك، در آزمايش‌هاي باليني ثابت نشده است كه در ترك سيگار مؤثر است و به تأييد سازمان غذا و دارو هم نرسيده است.

قرص‌هاي مكيدني نيكوتين‌دار:

قرص‌هاي مكيدني نيكوتين‌دار جديدترين شكل NRT موجود در فروشگاه‌هاست.

بدون نياز به نسخة‌پزشك مي‌توان خريد.

مانند آدامس نيكوتيني قرص‌هاي مكيدني در دو اندازه در دسترس هستند: 2 ميلي‌گرم و 4 ميلي‌گرم.

فرد سيگاري بر اساس اينكه چه زماني بعد از بلند شدن از خواب اولين سيگار خود را مي‌كشد يكي از اين دو نوع را انتخاب مي‌كند.

نحوة استفاده از قرص‌هاي مكيدني نيكوتين به‌صورت برنامة 12 هفته‌اي است.

ميزان مصرف توصيه شده 1 قرص هر 2-1 ساعت به مدت 6 هفته، سپس 1 قرص هر 4-2 ساعت براي 9-7 هفته و در نهايت 1 قرص هر 8-4 ساعت براي 12-10 هفته است.

توليدكنندة قرص‌هاي لوزي شكل همچنين اين موارد را توصيه كرده است:

• وقتي استفاده از قرص را شروع كرديد، ديگر به هيچ‌وجه سيگار نكشيد.
• 15 دقيقه قبل از مصرف قرص هيچ‌چيز نخوريد و ننوشيد (بعضي از نوشيدني‌ها باعث كاهش اثربخشي قرص مي‌شوند).
• قرص را تا زماني كه كاملاً حل شود بمكيد، حدود 30-20 دقيقه.
• قرص را مانند يك آب‌نبات سفت گاز نزنيد و نجويد و نخوريد. دارو از طريق بافت دهان جذب مي‌شود.
• هرگز بيش‌تر از 5 قرص در طي 6 ساعت و يا بيش‌تر از 20 قرص در يك روز مصرف نكنيد.
• بعد از 12 هفته مصرف قرص را متوقف كنيد. اگر شما هنوز نياز به قرص داريد با پزشك خود مشورت كنيد.
• اگر هنوز سيگار مي‌كشيد، تنباكو مي‌جويد، از انفيه استفاده مي‌كنيد يا هر محصولي كه حاوي نيكوتين است (مانند چسب نيكوتين يا سيگار نيكوتين) از قرص‌هاي مكيدني، استفاده نكنيد.

عوارض احتمالي قرص‌هاي مكيدني شامل اين موارد است:

• اختلالات خواب.
• تهوع.
• سكسكه.
• سوزش سر معده.
• سردرد.
• نفخ.

كدام‌يك از انواع جايگزيني براي شما مناسب است؟

هيچ شواهدي وجود ندارد كه نشان دهد يك روش درماني جايگزيني نسبت به روش ديگر برتري دارد.

وقتي شما مي‌خواهيد يكي از روش‌هاي درمان جايگزين (NRT) را براي استفاده انتخاب كنيد، بايد فكر كنيد كدام روش براي روش زندگي و نحوة سيگار كشيدن شما مناسب است.

آيا شما به بعضي چيزها براي جويدن يا سرگرم كردن دستان خود نياز داريد؟ و يا به دنبال راحتي زندگي روزمره هستيد؟

بعضي نكات مهم براي فكر كردن دربارة آنها:

• آدامس نيكوتين، قرص مكيدني و استنشاقي‌ها انواعي هستند كه شما مي‌توانيد در دهانتان بگذاريد و ميزان مصرف را براي حفظ اشتياق به مصرف به بهترين وجه كنترل كنيد.
• آدامس‌هاي نيكوتين و قرص‌هاي مكيدني عموماً بدون شكر هستند، ولي اگر شما ديابت داريد يا مشكوك به ديابت هستيد، از توليدكننده بپرسيد.
• اسپري بيني وقتي شما به آن احتياج داريد بسيار سريع اثر مي‌كند.
• با نيكوتين استنشاقي مي‌توانيد اداي سيگار كشيدن را از طريق فوت كردن و توقف استنشاق درآوريد.
• برچسب نيكوتين راحت است و فقط يكبار در روز بايد مصرف شود.
• اسپري بيني و استنشاقي هردو نياز به نسخة پزشك دارند.
• بعضي‌ها نمي‌توانند از برچسب پوستي، استنشاقي و يا اسپري بيني به علت حساسيت و يا ساير عوارض استفاده كنند.

هر نوعي كه شما استفاده مي‌كنيد، به اندازة توصيه شده و به طول مدتي كه توصيه شده است، مصرف كنيد.

اگر شما ميزان متفاوتي مصرف كرديد يا مصرف را متوقف كرديد نمي‌توانيد انتظار داشته باشيد به‌طور مناسب عمل كند.

اگر شما سيگاري قهار هستيد و يا بسيار كم سيگار مي‌كشيد بهتر است دربارة چگونگي تغيير ميزان مصرف به بهترين ميزان مورد نيازتان با پزشك مشورت كنيد.

تركيب برچسب و ساير جايگزين‌هاي نيكوتين:

استفاده از برچسب نيكوتين همراه با محصولات كوتاه‌اثري مانند آدامس، قرص‌هاي مكيدني، اسپري بيني و استنشاقي يكي ديگر از روش‌هاي جايگزيني نيكوتين (NRT) است.

هدف اين است كه يك اندازة ثابتي از نيكوتين از طريق برچسب پوستي دريافت شود و وقتي اشتياق زيادي داشتيد كه يكي از محصولات كوتاه‌اثر را استفاده كنيد مطالعات كمي كه بر روش جايگزيني تركيبي – به‌صورتي كه در بالا شرح داده شد- انجام شده نشان داده‌اند كه اين روش نسبت به روش تك‌محصولي بهتر عمل مي‌كند.

هنوز تحقيقات بيش‌تري نياز است تا اين مسئله ثابت شود و ميزان بي‌خطر و مؤثري پيدا شود. و روش استفادة تركيبي جايگزيني نيكوتين هنوز از سوي سازمان غذا و دارو مورد تأييد قرار نگرفته است.

اگر شما دربارة استفادة‌ بيش از يك روش جايگزيني نيكوتين (NRT) فكر مي‌كنيد بهتر است از طريق مشورت با پزشكتان مطمئن شويد.

درمان جايگزين نيكوتين با دوز بالا براي سيگاري‌هاي قهار:

يك روش ديگر جايگزيني نيكوتين اين است كه دوز بالاتري از نيكوتين را، نسبت به ميزان نيكوتيني كه از سيگار دريافت مي‌كرده است به فرد سيگاري بدهيد.

گاهي اين روش نياز به ميزان بالاتري از جايگزيني نيكوتين (NRT) نسبت به آنچه قبلاً استفاده مي‌شده است، دارد.

ميزان بالاي درمان جايگزين نيكوتين (NRT) از طريق برچسب‌هايي كه 63-35 ميلي‌گرم تيكوتين در روز به بيمار مي‌دهند بررسي شده است.

بنابر بررسي‌ها، علائم قطع مصرف با مصرف دوز بالا از بين مي‌رود و اشتياق آنها بدون اثر خرب بر قلب و جريان خون كم مي‌شود.

بيماران در اين بررسي‌ها به دقت تحت نظر قرار گرفته بودند براي اينكه اطمينان يابند كه آنها خوب هستند و بيمار نمي‌شوند و يا مشكلي پيدا نمي‌كنند.

ولي اطلاعات بيش‌تري در اين مورد در دسترس نيست و اين روش بايد حتماً با مشورت با پزشك يا يك راهنماي پزشكي و نظارت دقيق انجام شود.

توقف درمان جايگزيني نيكوتين:

همان‌طور كه قبلاً شرح داده شد، بيش‌تر انواع درمان جايگزيني نيكوتين براي مدت محدودي بايد مصرف شوند.

ميزان مصرف قبل از آنكه كاملاً قطع شود بايد به‌تدريج كم شود.

مطالعات هنوز براي تصحيح مصرف جايگزيني نيكوتين (NRT) ادامه دارد.

مثلاً، با اينكه برچسب اغلب به مدت 5-3 ماه استفاده مي‌شود بنابر بعضي مطالعات مصرف 8 هفته يا كم‌تر بهتر است.

ولي ساير مطالعات نشان مي‌دهند كه وقتي جايگزيني نيكوتين به پايان مي‌رسد، حتي بعد از 5 ماه، احتمال بازگشت به مصرف سيگار زياد مي‌شود.

اين تفاوت‌ها به خوبي توضيح داده نشده‌اند.

مطالعات بيشتري نياز است براي اينكه بفهميم كدام فرد سيگاري به‌صورت موفقيت‌آميز مي‌تواند از درمان كوتاه‌تر يا طولاني‌تر نسبت به حالت معمول استفاده كند.

اگر شما احساس مي‌كنيدكه نياز به درمان جايگزيني نيكوتين به مدت متفاوت نسبت به زمان توصيه شده داريد بهتر است اين مورد را براي پزشك خود توضيح دهيد.

بوپروپيون (Zyban):

بوپروپيون يك داروي ضد افسردگي وسيع‌الطيف است كه با نسخة‌ پزشك تهيه مي‌شود و سبب كاهش علائم قطع مصرف نيكوتين مي‌شود.

اين دارو حاوي نيكوتين نيست.

اين دارو بر مواد شيميايي مغز كه وابسته به اشتياق به نيكوتين است اثر مي‌كند.

اين دارو را مي‌توان جداگانه و يا به‌صورت همزمان با داروهاي جايگزين نيكوتين (NRT) ‌استفاده كرد.

بهترين شكل تأثير بوپروپيون زماني است كه اين دارو 2-1 هفته قبل از ترك سيگار مصرف شود.

ميزان مصرف معمول يك يا دو قرص 150 ميلي‌گرمي در روز است.

اگر شما سابقة‌صرع داشته‌ايد، مصرف‌كننده قهار الكل هستيد، ضربه شديد به سر داشته‌ايد، بيماري دو قطبي (سرخوشي –افسردگي) داريد و يا بيماري انوركسي و يا بي‌اشتهايي عصبي (اختلالات خوردن)‌داريد نبايد اين دارو را مصرف كنيد.

بعضي از پزشكان معمولاً براي كساني كه شديداً به سيگار اعتياد دارند در مان تركيبي توصيه مي‌كنند مانند بوپروپيون همراه با يك برچسب نيكوتين و يا يك روش كوتاه‌مدت NRT (مانند آدامس يا قرص‌هاي مكيدني).

در بعضي افراد روش‌هاي تركيبي، از استفاده هر يك به تنهايي مؤثرتر عمل مي‌كند.

وارنيكلين (ChanTix):

وارنيكلين داروي نسخه‌اي جديدي است كه به افراد كمك مي‌كند تا سيگار را ترك كنند.

نحوة اثر اين دارو تداخل با گيرنده‌هاي نيكوتين در مغز است.

اين دارو به دو شكل اثر مي‌كند: نياز فيزيكي شخص به سيگار را كاهش مي‌دهد و نيز علائم ترك نيكوتين را كاهش مي‌دهد.

بنابر چندين مطالعه اين دارو احتمال ترك سيگار را بيش‌تر از دو برابر مي‌كند.

بعضي از مطالعات نشان داده‌اند كه اين دارو حداقل در كوتاه‌مدت بهتر از بوپروپيون عمل مي‌كند.

وارنيكلين به‌صورت قرص وجود دارد و بايد بعد از خوردن غذا با يك ليوان پر از آب مصرف شود.

بعد از 8 روز اول مصرف قرص، ميزان مصرف روزانه افزايش مي‌يابد.

ميزان شروع يك قرص0.5 ميلي‌گرم در روز است براي 3 روز اول.

سپس 2 قرص 0.5 ميلي‌گرم در روز براي 4 روز بعدي.

در شروع هفتة دوم ميزان مصرف به 1 ميلي‌گرم هر صبح و هر عصر افزايش مي‌يابد.

بيماراني كه با ميزان‌هاي بالاي مصرف مشكلاتي دارند، بهتر است در طي زمان ترك ميزان كم‌تري مصرف كنند.

اين دارو به مدت 12 هفته مصرف مي‌شود، اما براي كساني كه در طي اين مدت ترك مي‌كنند مي‌توان يك 12 هفتة ديگر هم براي اينكه دوام ترك را افزايش دهيم تجويز كرد.

عوارض گزارش شده از وارنيكلين عبارتند از سردرد، تهوع و استفراغ، مشكلات خواب، روياهاي غيرمعمول، نفخ شكم و تغيير در حس چشايي، همچنين اخيراً گزارش‌هايي از افسردگي، فكر خودكشي، اقدام به خودكشي، تغيير رفتار در بيماراني كه اين دارو را مصرف كرده‌اند ذكر شده است.

كساني كه اين علائم را دارند بايد سريعاً با پزشك خود تماس بگيرند.

اين عوارض شايد رخ بدهند، ولي اغلب اين دارو را به خوبي تحمل مي‌كنند.

از آنجايي كه وارنيكلين داروي جديدي است هنوز بررسي‌هاي زيادي انجام نشده است كه مشخص كند اين دارو به‌صورت مصرف همزمان با داروهاي جايگزين نيكوتين بدون اشكال است يا نه.

مطالعه‌اي كه اخيراً انجام شده پيشنهاد كرده است كه مصرف اين دارو همراه با درمان جايگزين نيكوتين NRT اشكالي ندارد.

اما كارخانه توليدكننده وارنيكلين هشدار داده است در كساني‌كه اين دارو را همزمان با NRT مصرف مي‌كنند عوارضي مانند تهوع و سردرد بيش‌تر رخ مي‌دهد و به بررسي‌هاي بيش‌تري نياز است.

داروهاي ديگر ترك سيگار كه به تأييد سازمان غذا و دارو (FDA) نرسيده‌اند:

براي كساني‌كه از داروهاي مورد تأييد سازمان غذا و دارو (FDA) براي ترك سيگار نمي‌توانند استفاده كنند يا براي كساني ‌كه قادر به ترك نيستند داروهاي ديگري در دست بررسي است.

اين داروها را سازمان كيفيت و تحقيقات بهداشتي توصيه مي‌كند ولي مورد تأييد سازمان غذا و دارو (FDA) نيست و به‌صورت بدون برچسب مصرف مي‌شود.

اين داروها را فقط مي‌توان با نسخة پزشك تهيه كرد و براي سيگاري‌هاي حامله، افراد زير 18 سال و يا كساني‌كه در طي روز كم‌تر از 10 عدد سيگار مي‌كشند توصيه نمي‌شود.

نورتيليپتيلين:

اين يكي از داروهاي ضد افسردگي قديمي است. وقتي اين دارو را براي سيگاري‌ها مصرف مي‌كنند احتمال ترك موفقيت‌آميز سيگار را دو برابر مي‌كند.

اين دارو را براي اينكه به يك سطح ثابت در بدن برسد بايد 28 تا 10 روز قبل از ترك سيگار استفاده كرد.

بعضي از افراد عوارضي مانند افزايش ضربان قلب، تاري ديد، اختلال در ادرار كردن، خشكي دهان، يبوست، افزايش يا كاهش وزن و كاهش فشار خون در هنگام ايستادن پيدا مي‌كنند.

اين دارو مي‌تواند دقت شما در رانندگي و يا كار كردن با ماشين‌ها را از بين ببرد و نبايد با داروهايي كه عوارض را تشديد مي‌كنند مصرف شوند.

پيش از شروع دارو مطمئن شويد كه پزشك و داروساز از ساير داروهاي مصرفي شما اطلاع دارند.

همچنين مطمئن شويد كه شما مي‌دانيد چگونه اين دارو را شروع كنيد و وقتي زمان قطع دارو رسيد مي‌دانيد چگونه دارو را به‌تدريج كاهش دهيد.

ميزان مصرف نورتيليپتيلين بايد به آهستگي كاهش يابد، زيرا قطع ناگهاني دارو بدون عوارض امكانپذير نيست.

بيماران با مشكلات قلبي اين دارو رابايد با دقت مصرف كنند.

كلونيدين:

كلونيدين دارويي قديمي است كه FDA جهت درمان فشار خون بالا توصيه كرده است.

جهت ترك سيگار مي‌توان 2 قرص در 2 وعده يا برچسب‌هاي پوستي هفتگي استفاده كرد. مطالعه‌اي بر روي سيگاري‌هاي قهار كه ساير روش‌هاي ترك در آنها مؤثر نبوده است، با مصرف كلونيدين به مدت 4 هفته، احتمال ترك موفق سيگار 2 برابر شده است.

قبل از مصرف اين دارو مطمئن شويد كه پزشك يا داروساز شما از ساير داروهاي مصرفي شما مطلع است. عوارض جانبي عمدة كلونيدين شامل يبوست، سرگيجه، گيجي، خشكي دهان و خستگي غير طبيعي است. احتمال بروز عوارض جانبي مهم مثل واكنش‌هاي

ساسيتي، كاهش ضربان قلب و فشار خون خيلي بالا يا پايين زياد نيست.

كنترل فشار خون توسط پزشك حين مصرف اين دارو لازم است.مصرف اين دارو ممكن است بر توانايي رانندگي يا فعاليت كاري شما تأثير بگذارد.

مصرف كلونيدين را مي‌توان از 3 روز قبل از تصميم به ترك سيگار يا همان روز قطع مصرف شروع كرد. همانند نورتيليپتيلين مصرف اين دارو را نيز بنبايد ناگهاني قطع كرد.

براي جلوگيري از بروز افت فشار خون، بي قراري، كاهش هوشياري يا لرزش بايد مصرف آن به‌تدريج طي 2 تا 4 روز كاهش يابد.

ساير روش‌هاي ترك سيگار

روش‌هاي ديگري هم وجود دارد كه در بعضي موارد كمك مي‌كند ولي دلايل قوي وجود ندارد كه اين روش‌ها احتمال ترك سيگار را افزايش بدهد.

هيپنوتيزم:

روش‌هاي هيپنوتيزم بسيار مختلف است به‌طوري كه ارزيابي آنها در حد يك روش ترك سيگار مشكل است. در اكثر بررسي‌هاي انجام شده كاركرد هيپنوتيزم به عنوان روش كمكي به ترك سيگار موفقيت‌آميز نبوده است. با اين‌حال، هنوز بعضي‌ها اين روش را مؤثر مي‌دانند. اگر مي‌خواهيد اين روش را امتحان كنيد از پزشك خود بخواهيد تا يك هيپنوتراپيست مجرب را به شما معرفي كند.

طب سوزني:

از اين روش هم در ترك سيگار استفاده شده است ولي شواهد محدودي مبني بر مؤثر بودن آن وجود دارد. از طب سوزني در ترك سيگار در بعضي جاها استفاده مي‌شود. بري دسترسي به فهرست متخصصان طب سوزني با آكادمي طب سوزني آمريكا تماس بگيريد.

ليزر درماني با شدت كم:

اين روش كه به آن ليزر سرد نيز مي‌گويند با طب سوزني در ارتباط است. از ليزر سرد گاهي در طب سوزني استفاده مي‌كنند. در اين روش به جاي سوزن از ليزر براي تحريك نقاط خاصي از بدن استفاده مي‌شود. اين روش موجب آرامش فرد و آزاد شدن اندورفين (ماده ضد درد كه بدن به‌طور طبيعي مي‌سازد) مي‌شود كه تأثير نيكوتين را بر مغز تقليد مي‌كند و انرژي بدن را جهت غلبه بر وابستگي به سيگار تنظيم مي‌كند. علي رغم برخي گزارش‌ها مبني بر موفقيت اين روش، هنوز شواهد كافي به نفع استفاده از اين روش درماني وجود ندارد.

استفاده از فيلتر:

استفاه از فيلترهايي كه جذب نيكوتين و تار موجود در سيگار را محدود مي‌كند نقشي در ترك سيگار ندارد. در واقع بررسي‌ها نشان مي‌دهد سيگاري‌هايي كه از فيلتر هنگام سيگار كشيدن استفاده مي‌كنند تمايل بيش‌تري به مصرف سيگار پيدا مي‌كنند.

بازدارنده‌هاي كشيدن سيگار:

روش‌هاي ديگري هم براي كمك به ترك سيگار تجربه شده است. مثل استفاده از محصولاتي كه طعم تنباكو را تغيير مي‌دهد يا رژيم‌هاي غذايي ترك سيگار كه ميزان تمايل به نيكوتين را كم مي‌كند و نهايتاً تركيباتي از ويتامين‌ها. در حال حاضر شواهد اندكي مبني بر مؤثر بودن اين روش‌ها به‌دست آمده است.

مكمل‌ها و داروهاي گياهي:

شواهد علمي در حمايت از استفاده از هوميوپاتي و مكمل‌هاي گياهي براي ترك سيگار اندك است. از آنجا كه اين مواد به عنوان مكمل‌هاي غذايي (و نه دارو) به فروش مي‌روند نيازي به تأييد FDA ندارند. شركت‌هاي سازنده نيازي به تضمين مؤثر بودن و حتي بي‌خطر بودن اين مواد ندارند. پيش از استفاده از هر محصولي براي كمك به ترك سيگار به برچسب آن دقت كنيد. مؤثر بودن هيچ‌يك از مكمل‌هاي غذايي در ترك سيگار به اثبات نرسيده است. بيش‌تر اين مكمل‌ها شامل مواد گياهي و بدون نيكوتين است و شواهدي از تأثير آنها در ترك سيگار وجود ندارد.

درمان تركيبي آتروپين و اسكوپولامين:

برخي از كلينيك‌هاي ترك سيگار جهت كاهش علائم قطع از داروهايي مانند آتروپين و اسكوپولامين استفاده مي‌كنند. اين داروها اثر استيل كولين يك انتقال دهنده عصبي را در دستگاه عصبي مسدود مي‌كنند. از اين داروها كه به‌طور كلي داروهاي آنتي كولينرژيك گفته مي‌شود اكثراً در درمان اختلالات گوارشي و بيماري پاركينسون استفاده مي‌شود. از اين روش در افراد باردار، بيماران قلبي، آب سياه (گلوكوم) Glaucoma و فشار خون بالا نبايد استفاده كرد.

درمان اكثراً شامل تزريق اين داروها در درمانگاه و سپس استفاده از قرص‌هاي خوراكي و برچسب پوستي در پشت گوش براي چند هفته است. در صورت بروز عوارض جانبي از ساير داروها استفاده مي‌شود. عوارض جانبي اين روش؛ سرگيجه، يبوست، خشكي دهان، تغييرات احساس مزه و بو، اختلال ادرار و تاري ديد است.

بعضي كلينيك‌ها درصد موفقيت بالايي را با اين روش گزارش كرده‌اند ولي شواهد علمي تأييد شده در اين زمينه اندك است. هم آتروپين و هم اسكوپولامين داروهاي تأييد شده از سوي FDA جهت استفاده‌هاي ديگر هستند ولي به‌طور رسمي جهت ترك سيگار تأييد نشده‌اند. پيش از ورود به چنين برنامه‌هاي درماني لازم است در مورد ميزان موفقيت طولاني‌مدت آن (حداقل يك‌سال) با كلينيك صحبت كنيد. اين داروها تنها بر جنبة جسمي وابستگي به سيگار تأثير دارد لذا برنامة ترك سيگار مبتني بر آنها بايد شامل مشاوره و ساير روش‌هاي مؤثر بر جنبة رواني وابستگي به سيگار نيز باشد.

ساير تركيبات توتون يا نيكوتين كه FDA تأييد نكرده است.

قرص‌ها و بسته‌هاي خوراكي توتون

قرص‌هاي حاوي توتون (مانند Ariva و Interva) و بسته‌هاي كوچك توتون (مانند Reval و Exalt) هم به‌عنوان مواد حاوي نيكوتين جهت كمك به ترك سيگار فروخته مي‌شوند. براساس نظر FDA اين محصولات دهاني توتون مانند توتون جويدني در ترك سيگار مؤثر نيست. شواهدي مبني بر تأثير اين مواد بر ترك سيگار وجود ندارد. علي رغم روش‌هاي علمي كمك به ترك سيگار مانند محصولات جايگزين نيكوتين، داروهاي ضد افسردگي، مسدود كننده‌هاي گيرندة نيكوتين و رفتاردرماني، اسنفاده از اين محصولات دهاني تنباكو در كمك به ترك سيگار ارزيابي نشده است.

مي‌دانيم كه اين محصولات مثل توتون جويدني حاوي مواد سرطان‌زاست.

اين محصولات عامل ايجاد برخي سرطان‌هاي حفرة دهان و بيماري‌هاي لثه است. اين مواد همچنين بافت استخواني دندان را تخريب مي‌كند و موجب ريزش دندان‌ها مي‌شود.

برخي مطالعات نشان‌دهنده تأثير بالقوه اين تركيبات بر سيستم قلب و عروق و افزايش بروز ساير سرطان‌ها است. اين مواد همچنين موجب بوي بد دهان و تغيير رنگ دندان‌ها مي‌گردند.

سيگار الكترونيك

در سال 2004 يك شركت چيني نوعي سيگار الكترونيك شامل باتري و تراشة الكترونيك اختراع كرد. اين وسيله دقيقاً شبيه سيگار طراحي شده است كه نوك آن روشن مي‌شود. وقتي فرد سيگاري اين وسيله را پك مي‌زند، تركيبي از بخار و طعم‌دهنده‌ها و نيكوتين مشابه سيگار وارد بدن فرد مي‌شود. فرد سيگاري اين تركيبات را مانند دود سيگار استنشاق مي‌كند و نيكوتين موجود در آن جذب خون مي‌شود.

سيگار الكترونيك همراه با كارتريج نيكوتين و مواد طعم‌دهنده به فروش مي‌رسد. چندين مارك مختلف از اين سيگارها هم‌اكنون در دسترس است. اين سيگارها اكثراً وسيله‌اي است براي تأمين نيكوتين در محل‌هايي كه كشيدن سيگار ممنوع است، ‌ولي مي‌تواند به‌عنوان روش كمكي در ترك سيگار نيز به‌كار گرفته شود. مقدار نيكوتين موجود در اين وسايل از مقادير خيلي بالا تا سيگارهاي بدون نيكوتين متغير است.

مطالعات منتشر شده‌اي در زمينة تأثير اين وسايل در ترك سيگار وجود ندارد.

مطالعة باليني در اين مورد هنوز به تأييد FDAنرسيده است. تا سال 2009 هنوز FDAاين سيگارهاي الكترونيك را به‌عنوان يك وسيلة‌پزشكي تأييد نكرده است. هنوز ابهاماتي دربارة بي‌خطر بودن تركيبات استنشاقي اين وسايل وجود دارد. اكثراً تركيبات موجود در اين سيگارهاي الكترونيك روي آنها درج نشده است لذا فرد مصرف‌كننده نمي‌داند چه چيزي را معرف مي‌كند. حتي تركيبات بي‌خطر خوراكي هم معمولاً براي بافت ريه مضر هستند.

اطلاعات جديدتر از FDA حاكي از اين‌است كه اين وسايل چندان هم بي‌خطر نيست. تحليل تركيبات موجود در دو مارك معروف از اين سيگارهاي الكترونيك در سال 2009 نشان‌دهندة وجود تركيبات سرطان‌زا در آنها بوده است.

ناخالصي‌هاي ديگري هم در تركيب اين سيگارها گزارش شده است. مثلاً در يكي از اين سيگارهاي الكترونيك، ‌دي اتيلن گيلكول يك مادة سمي موجود در ضد يخ يافت شده است.

اطلاعاتي هم در مورد احتمال اختلال كاركرد اين وسايل الكترونيك مطرح شده است. ميزان نيكوتين هر پك سيگار حتي در صورت يكسان بودن ميزان نيكوتين كارتريج‌ها، ممكن است متفاوت باشد. بررسي‌ها همچنين وجود مقادير اندكي نيكوتين را در كاتريج‌هايي كه بدون نيكوتين برچسب زده شده‌اند ثابت مي‌كند.

همانند ساير انواع نيكوتين، سيگارهاي الكترونيك و نيكوتين آنها براي كودكان و حيوانات خانگي سمي است. همچنين خطر خفگي با آنها نيز وجود دارد.

آب‌نبات چوبي و كرم لب نيكوتيني

در گذشته بعضي داروخانه‌ها محصولي به صورت آب‌نبات چوبي نيكوتيني توليد مي‌كردند. اين آب‌نبات‌ها معمولاً حاوي نيكوتين ساليسيلات به همراه شيرين‌كننده است. نيكوتين ساليسيلات را FDA به‌عنوان يك دارو تأ‌ييد نكرده است. سازمان غذا و دارو  (FDA) مصرف اين محصولات را غير قانوني اعلام كرده است. FDA همچنين مي‌گويد كه «در صورت استفاده از محصولات شبيه آب‌نبات احتمال دارد كودكان آن را اشتباهي بخورند».

آب حاوي نيكوتين و ويفر حاوي نيكوتين

اين محصولات هم به‌عنوان جايگزيني جهت تأمين نيكوتين در مناطقي كه سيگار كشيدن ممنوع است، تبليغ مي‌شود. اين محصولات به‌عنوان درمان كمكي ترك سيگار استفاده نمي‌شود و ابهامات زيادي در مورد بي‌خطر بودن آنها وجود دارد. مصرف اتفاقي كودكان يا حيوانات خانگي از بعضي از اين محصولات خطرناك است و در نگهداري از اين مواد بايد دقت كافي داشت.

سخني دربارة ميزان ترك موفقيت‌آميز:

قبل از آنكه شما شروع به استفاده از درمان جايگزين نيكوتين كنيد و يا در يك كلاس و يا يك برنامة ترك سيگار شركت كنيد، بايد به ميزان موفقيت آن روش توجه كنيد.

تعيين ميزان موفقيت برنامه ترك سيگار به دلايل متعددي دشوار است.

اول اينكه همة برنامه‌هاي ترك موفقيت‌آميز را يك راه يكسان تعيين نمي‌كند.

ترك موفقيت‌آميز يعني اينكه يك فرد در انتهاي برنامه سيگار نمي‌كشد؟

بعد از 3 ماه سيگار نمي‌كشد؟ بعد از 6 ماه؟ 1 سال؟

آيا مصرف سيگار كم‌تر موفقيت حساب مي‌شود؟

اگر برنامه‌اي كه شما به آن تمايل داريد معتقد است كه ميزان ترك موفقيت‌آميز را بالا مي‌برد دربارة جزئيات بيش‌تر سؤال كنيد كه ترك موفقيت‌آميز چگونه مشخص مي‌شود و چگونه ميزان موفقيت بيماران پيگيري مي‌شود.

واقعيت اين است كه برنامه‌هاي ترك سيگار مانند ساير برنامه‌هاي درمان اعتياد، اغلب با ميزان كمي از موفقيت همراه است.

ولي اين بدين معنا نيست كه آنها بي‌ارزش‌اند و شما بايد نااميد شويد.

ميزان ترك موفق به خود شما بستگي دارد و در تسلط خود شماست.

ميزان موفقيت به‌صورت كلي:

تنها 7-4 درصد از افراد با سعي و تلاش و بدون دارو و يا ساير كمك‌ها قادر به ترك سيگار هستند.

بنابر مطالعات در مجله‌هاي پزشكي، بين 33-25 درصد سيگاري‌ها كه از دارو استفاده كرده‌اند مي‌توانند بعد از 6 ماه همچنان سيگار نكشند.

همچنين مطالعات اخير نشان داده‌اند كه گاهي تركيبي از داروها بهتر از استفاده هريك به تنهايي مفيد است.

رفتاردرماني و روش‌هاي حمايتي ميزان ترك موفقيت‌آميز را افزايش مي‌دهند. داخل جعبه‌هاي هريك از محصولاتي را كه استفاده مي‌كنيد بررسي كنيد.

اگر كارخانه توليدكننده شماره تلفن رايگان براي مشاوره پيشنهاد داده است، آن را يادداشت كنيد.

چگونه ترك كنيم

سيگاري‌ها اغلب مي‌گويند «به من نگو چرا بايد ترك كنم، بگو چگونه ترك كنم».

يك راه مشخص براي ترك وجود ندارد، ولي بعضي عناصر كليدي براي ترك موفقيت‌آميز وجود دارد.

چهار عامل كليدي در ترك سيگار عبارتند از:

• براي ترك تصميم بگيريد.
• تاريخ ترك را تعيين كنيد و يك روش ترك را انتخاب كنيد.
• با علائم قطع مصرف كنار بياييد.
• به سيگار نكشيدن ادامه دهيد.

تصميم بگيريد ترك كنيد:

تصميم براي ترك سيگار كاري است كه فقط خود شما مي توانيد انجام دهيد.

شايد ديگران بخواهند شما ترك كنيد ولي همت واقعي را شما بايد به خرج دهيد.

فكر كنيد چرا مي‌خواهيد ترك كنيد.

• آيا نگران هستيد كه بيماري‌هاي ناشي از سيگار را بگيريد؟
• آيا واقعاً قبول داريد كه مزاياي ترك سيگار بيش‌تر از مزاياي سيگار كشيدن است؟
• آيا شخصي را كه به علت مصرف سيگار سلامتيش به خطر افتاده است مي‌شناسيد؟
• آيا جداً مي‌خواهيد ترك كنيد؟

اگر شما دربارة ترك فكر مي‌كنيد، يك تاريخ مشخص و تعيين يك روش، شما را در مرحله بعدي قرار مي‌دهد.

يك تاريخ و يك برنامه براي ترك مشخص كنيد.

يك روز را براي ترك انتخاب كنيد.

زماني كه شما براي ترك تصميم گرفتيد، بايد براي انتخاب يك تاريخ براي ترك آماده شويد اين يك قدم خيلي مهم است.

يك روز خاص در ماه بعد را براي روز ترك انتخاب كنيد.

تاريخ انتخاب شدة خيلي دور معمولاً سبب تغيير نظر شما مي‌شود.

اما به خودتان زمان كافي بدهيد تا آماده شويد و يك برنامه خاص داشته باشيد.

شما بايد يك تاريخ با يك معني خاص انتخاب كنيد مانند روز تولد، سالگرد

و يا شما شايد بخواهيد يك روز تصادفي را انتخاب كنيد.

روز را در تقويم خود مشخص كنيد.

يك تصميم قوي براي ترك در آن روز بگيريد.

برنامه‌ريزي جهت نسخة دارويي

به خاطر داشته باشيد اگر شما براي استفاده از يك دارو نيازمند نسخه‌ايد، بايد با پزشكتان دربارة گرفتن نسخه جديد تهية دارو براي روز تركتان صحبت كنيد.

اگر شما مي‌خواهيد از بوپروپيون (Zyban) و يا وارنيكلين (Chantix) استفاده كنيد، بايد استفاده از دارو را يك هفتة كامل پيش از شروع ترك شروع كنيد.

اگر شما يكي از اين داروها را استفاده مي‌كنيد بايد يك هفته قبل از روز ترك روزي را مشخص كنيد تا به خاطر داشته باشيد كه اين داروها را شروع كنيد.

براي روز ترك آماده شويد

تنها يك راه درست براي ترك وجود ندارد. اغلب سيگاري‌ها ترجيح مي‌دهند مصرف سيگار را يكباره و در يك لحظه قطع كنند.

آنها تا روز ترك سيگار مي‌كشند و سپس ترك مي‌كنند و يا يك يا دو هفته قبل از روز ترك سيگار كم‌تري مي‌كشند. راه ديگر مستلزم اين است كه شما هر روز كم‌تر سيگار بكشيد. با اين روش شما ميزان نيكوتين بدنتان را آرام آرام كم مي‌كنيد.

شما شايد به جاي سيگار كشيدن يك ليوان قهوه بنوشيد و يا تصميم بگيريد كه فقط در زمان مشخصي از روز سيگار بكشيد.

اگرچه به نظر مي‌رسد كه كاهش تدريجي مصرف موجب كاهش علائم ترك مي‌شود ولي در عمل انجام دادن چنين كاري سخت است.

ترك سيگار بسيار شبيه كاهش وزن است. اين كار نياز به يك ارادة قوي در طي يك زمان طولاني دارد.

سيگاري‌ها شايد آرزو مي‌كنند كه كاش گلوله‌اي جادويي، يك قرصي يا يك راهي براي ترك بدون درد و ساده وجود داشت، ولي هرگز چنين چيزي وجود ندارد.

مواد جايگزين نيكوتين براي كاهش علائم ترك مفيدند ولي بهترين كاربرد اينها زماني است كه اين مواد به‌عنوان يك قسمت از يك برنامة ترك سيگار كه شامل جنبه‌هاي فيزيكي و رواني است، استفاده شوند.

بعضي از گام‌ها كه شما را براي روز ترك آماده مي‌كنند:

• يك تاريخ را مشخص كنيد و آن را در تقويمتان بنويسيد.
• به دوستان و اقوام بگوييد كه داريد در فلان روز ترك مي‌كنيد.
• از شر همه سيگارها و جاسيگاري‌ها در خانه، ماشين و محل كارتان راحت شويد.
• مواد جايگزين خوراكي – آدامس‌بدون قند، تكه هويج، آب‌نبات سفت، قهوة مخلوط، آب‌ميوه و ساير خوراكي‌ها را آماده كنيد.
• براي يك روش تصميم بگيريد. آيا از NRT و يا ساير داروها استفاده خواهيد كرد؟ آيا در يك كلاس ترك سيگار حضور خواهيد يافت؟
  در اين صورت همين الان اعلام كنيد.
• مرين كنيد كه بگوييد «نه متشكرم، من سيگار نمي‌كشم.»
• يك حامي دست و پا كنيد. اين حامي مي‌تواند كلاس‌هاي گروهي، گروه ترك نيكوتين باشد يا يك دوست و يا يك فاميل، كه به‌صورت موفقيت‌آميز ترك كرده است و مي‌خواهد به شما كمك كند.

از دوستان و خانواده‌تان كه هنوز سيگار مي‌كشند بخواهيد دور و بر شما سيگار نكشند و يا وقتي شما را مي‌بينند سيگار را دور بيندازند.

• اگر شما از بوپروپيون و يا وارنيكلين استفاده مي‌كنيد از يك هفته قبل مصرف دارو را شروع كنيد تا به روز ترك برسيد.
• به تلاش‌هاي گذشته‌تان براي ترك فكر كنيد. سعي كنيد مشخص كنيد انجام چه كارهايي به شما كمك كرده و چه كارهايي ناموفق بوده است.

ترك موفقيت‌آميز موضوعي است كه به برنامه و اراده شما بستگي دارد و اتفاقي نيست.

همين الان براي برنامه‌تان تصميم بگيريد.

بعضي از روش‌ها شامل استفاده از جايگزين‌هاي نيكوتين و يا ساير داروها، شركت در كلاس‌هاي ترك سيگار، استفاده از مواد كمك آموزشي مانند كتاب‌ها و بروشورها و يا تركيبي از اين روش‌هاست.

براي اينكه بهترين اقبال را در ترك داشته باشيد، برنامة‌شما بايد شامل 2 و يا بيش‌تر از اين قسمت‌ها باشد.

روز ترك شما

در روز ترك هدف‌هاي زير را دنبال كنيد:

• سيگار نكشيد. اين يعني، اصلاً سيگار نكشيد حتي يك پك!
• فعاليتتان را حفظ كنيد – قدم بزنيد، ورزش كنيد و يا هر فعاليتي كه دوست داريد.
• آب و آب‌ميوه فراوان مصرف كنيد.
• اگر تصميم گرفته‌ايد، مصرف نيكوتين جايگزين را شروع كنيد.
• به كلاس ترك سيگار برويد، يا از برنامة خودآموز استفاده كنيد.
• ز موقعيت‌هايي كه باعث ترغيب شما به كشيدن سيگار مي‌شوند اجتناب كنيد.
• مصرف الكل را كاهش دهيد و يا اصلاً استفاده نكنيد.
• دربارة تغيير كارهاي روزمره فكر كنيد. از راه متفاوتي به سر كارتان برويد، به‌جاي قهوه چاي بنوشيد. صبحانه‌تان را در محلي ديگر و يا غذاهاي متفاوتي بخوريد.

دربارة انواع فكرها و احساساتي كه هنگام تلاش براي ترك به سراغتان مي‌آيد بيش‌تر بخوانيد و جست‌وجو كنيد.

با علائم قطع مصرف كنار بياييد.

علائم ترك نيكوتين دو جنبه دارند: جسمي و رواني.

جايگزيني نيكوتين و ساير داروها بسياري از علائم جسمي را كاهش مي‌دهند.بيش‌تر سيگاري‌ها مشكلات بزرگ‌تري با قسمت رواني دارند.

اگر شما سيگاري هستيد، سيگار كشيدن با هر كاري كه شما انجام مي‌دهيد تنيده شده است –بلند شدن در صبح، خوردن، خواندن، ديدن تلويزيون و نوشيدن قهوه.

قطع رابطة‌سيگار كشيدن و اين فعاليت‌ها نياز به زمان دارد. به همين علت است كه حتي اگر از مواد جايگزين نيكوتين استفاده كنيد شما هنوز هم تمايل شديدي به سيگار كشيدن داريد.

بهانه تراشي بي‌مورد

يك راه براي غالب شدن بر اين اشتياق و ميل شديد، توجه و شناخت بهانه تراشي‌هاي واهي است. بهانه تراشي به معني فكر غلطي است كه بر پايه‌هاي نادرست بنا شده است.

اگر به اين افكار بها دهيد توجيهي در جهت سيگار كشيدن براي خود دست و پا مي‌كنيد.

اگر قبلاً تلاش ناموفق در ترك سيگار داشته‌ايد احتمالاً با بسياري از اين بهانه تراشي‌ها آشنايي داريد:

• امروز روز خوبي نيست. فردا ترك مي‌كنم.
• ايراد من فقط همين يك چيز است؟
• واقعاً سيگار كشيدن بد است؟ فلاني يا بهماني تمام عمرش را سيگار كشيد و بيش‌تر ا ز90 سال هم عمر كرد.
• آلودگي هوا كه بدتر است.
• بالاخره آدم كه نبايد بدن سالم به گور ببرد.
• زندگي بدون سيگار كه مزه‌اي ندارد.

شايد بتوانيد چيزهاي بيش‌تري را به فهرست بالا اضافه كنيد. وقتي نخستين روزهاي بدون سيگار را مي‌گذرانيد همة چيزهايي را كه به ذهنتان مي‌آيد بنويسيد و آنها را بشناسيد. مواظب وسوسه‌هايي باشيد كه مي‌توانند شما را تحريك كنند كه دوباره سيگار بكشيد.

مواظب اينها باشيد، هر وقت كه شما سعي مي‌كنيد ترك كنيد، اين وسوسه‌ها سر و كله‌شان پيدا مي‌شود.

بعد از اينكه شما فكرتان را نوشتيد بگذاريد از ذهنتنان بيرون بروند.

به كارهايي كه حواستان را پرت مي‌كند بپردازيد، كار ديگري بكنيد و يا ساير راه‌هايي را برويد كه فكر شما را مشغول چيزهاي ديگر مي‌كنند.

از افكار زير كمك بگيريد تا ارادة ترك شما را پابرجا كنند:

از چيزهاي وسوسه انگيز دوري كنيد

از افراد و چيزهايي كه شما را براي كشيدن سيگار وسوسه مي‌كنند دوري كنيد.

بعداً شما با اعتماد به نفس بيش‌تري اين مشكل را حل مي‌كنيد.

عادت‌هاي خود را تغيير دهيد

آب‌ميوه يا آب را جايگزين الكل يا قهوه كنيد. راه متفاوتي را براي كار پيدا كنيد. پياده‌روي سبك را جايگزين خوردن قهوه براي استراحت كنيد.

• جايگزين‌ها

دهانتان را به مواد جايگزين مشغول كنيد، موادي مانند آدامس بدون شكر و يا آب‌نبات، سبزي‌هاي سفت مانند تكه‌هاي هويج يا تخمة آفتابگردان. بعضي افراد قهوه مخلوط مي‌جوند.

• فعاليت‌ها

كارهايي را كه اضطراب شما را كم مي‌كنند انجام دهيد.

فعاليت‌ها و يا سرگرمي‌هايي كه دست شما را مشغول نگه مي‌دارد مانند كار با سوزن يا كار با چوب براي كم كردن ميل شما به سيگار كشيدن كمكتان مي‌كنند.

دوش آب گرم بگيريد، فعاليت كنيد و يا كتاب بخوانيد.

• نفس عميق بكشيد

وقتي شما سيگار مي‌كشيد نفس عميق مي‌كشيد تا سيگار را استنشاق كنيد.

وقتي اشتياق براي سيگار داريد يك نفس عميق بكشيد و تصور كنيد كه ريه‌هاي شما از هواي تميز و تازه پر شده‌است.

به خاطر بياوريد چه هدفي از ترك كردن داريد و چه منافعي از ترك سيگار به شما مي‌رسد.

• به تأخير انداختن

هر وقت احساس كرديد مي‌خواهيد يك سيگار روشن كنيد، كمي معطل كنيد.

به خودتان بگوييد بايد حداقل 10 دقيقه صبر كنم. اغلب اين كلك كوچك كمك مي‌كند تا اشتياقتان را براي كشيدن سيگار كم كنيد.

• به خودتان جايزه بدهيد

وقتي كاري انجام مي‌دهيد كه آسان نيست، مستحق جايزه هستيد.

پولي را كه بايد صرف خريد دخانيات مي‌كرديد در هر روز در يك ظرف بزرگ قرار دهيد و آخر هفته با آن خريد كنيد.

يك مجله يا كتاب بخريد، براي غذا خوردن بيرون برويد، يك سرگرمي تازه پيدا كنيد و يا يك كلاس يوگا برويد و يا پولتان را براي يك خريد بزرگ جمع كنيد.

همچنين مي‌توانيد راه‌هايي را انتخاب كنيد كه نياز به خرج كردن پول ندارند: رفتن به پارك، به كتابخانه و بررسي اخبار محلي براي ديدن موزه‌ها، مراكز عمومي و كالج‌هايي كه كلاس‌هاي رايگان دارند، نمايشگاه‌ها، فيلم و ساير كارها.

ترك پايدار

به خاطر بياوريد مارك توآين چه گفته است؟

ممكن است شما هم قبلاً بارها ترك كرده باشيد. در اين‌صورت، بايد بدانيد كه حفظ ترك در نهايت، طولاني‌ترين و مهم‌ترين قسمت اين روند است.

مي‌توانيد از همان روش‌هايي كه براي عبور از ترك استفاده كرديد براي پايداري در ترك هم كمك بگيريد.

پيشاپيش براي زمان‌هايي كه براي كشيدن سيگار وسوسه مي‌شويد برنامه بريزيد كه چگونه با اين موقعيت وسوسه‌انگيز مقابله كنيد.

خطرناك‌ترين حالت، شايد، يك ميل شديد غير قابل پيش‌بيني براي كشيدن سيگار است كه گاهي از پس ماه‌ها و يا سال‌ها بعد از ترك شما را در تنگنا مي‌گذارد.

براي عبور از اين مرحله بدون بازگشت، اين كارها را تمرين كنيد:براي عبور از اين مرحله بدون بازگشت، اين كارها را تمرين كنيد:

• دلايلي را كه براي ترك داشتيد مرور كنيد و در مورد همة فوايدي كه ترك براي سلامت شما، سرمايه‌تان و افراد فاميلتان دارد فكر كنيد.
• به‌خاطر داشته باشيد نبايد حتي به سيگار لب بزنيد.
• از شر تمايل به سيگار كشيدن خلاص شويد. اين خواست از بين خواهد رفت، ولي فريب نخوريد كه فكر كنيد فقط همين يكبار است.
• الكل مصرف نكنيد. نوشيدن الكل ترك موفقيت‌آميز شما را به خطر مي‌اندازد.
• اگر دربارة افزايش وزن نگران هستيد، بعضي مواد انرژي‌زاي سالم استفاده كنيد و وزن خود را با ورزش حفظ كنيد.

تصحيح اشتباه كشيدن سيگار

اگر شما سيگار بكشيد چه مي‌شود؟ اينكه اشتباهي اتفاق بيفتد يا اينكه سلسلة اشتباه‌هاي پي‌درپي بشود، اختيارش با شماست. اشتباه يكبار است كه مي‌شود زود درستش كرد يا مجدداً سيگار كشيدن را از سر گرفت؟ شما مي‌توانيد اين اشتباه را تكرار كنيد و به سيگار كشيدن ادامه بدهيد و يا به ايراد كار نگاه كنيد و مجدداً براي دور ماندن از كشيدن سيگار تصميم بگيريد.

حتي اگر به سمت سيگار هم برگشته‌ايد، سعي كنيد نااميد نشويد.

تعداد خيلي كمي قادرند همان بار اول به‌طور كامل سيگار را ترك كنند.

در واقع تعداد زيادي افراد قبل از ترك كامل بارها تلاش كرده‌اند.

چه چيزي براي ترك شما مهم است، وقتي شما سعي مي‌كنيد ترك كنيد چه چيزي به شما كمك مي‌كند و چه چيزي جلو شما را مي‌گيرد؟

شما از اين اطلاعات براي يك تلاش قوي براي ترك در دفعات آينده استفاده كنيد.

بعضي از نگراني‌هاي خاص

افزايش وزن

بسياري از سيگاري‌ها وقتي سيگار را ترك مي‌كنند چاق مي‌شوند. ولي حتي اگر براي جلوگيري از چاقي اقدامي انجام نشود افزايش وزن اغلب كم‌تر از 10 پوند است.

خانم‌ها نسبت به آقايان كمي بيش‌تر مستعد افزايش وزن هستند.

بنابر بعضي از بررسي‌ها، بعد از ترك سيگار حتي اگر آنها غذاي بيش‌تري هم نخورند باز هم چاق مي‌شوند.

بنابر بعضي مطالعات، جايگزيني درماني نيكوتين و يا بوپروپيون براي به تأخير انداختن افزايش وزن مفيد است ولي از آن جلوگيري نمي‌كند.براي بعضي‌ها نگراني در مورد افزايش وزن به عدم تصميم‌گيري براي ترك سيگار منجر مي‌شود. اما افزايش وزني كه بعد از ترك سيگار ايجادمي‌شود اغلب بسيار اندك است. بسيار خطرناك‌تر است كه سيگار بكشيد تا اينكه كمي افزايش وزن پيدا كنيد.

شما ابتدا بايد براي ترك موفقيت‌آميز سيگار اقدام كنيد و سپس در مرحلة بعدي براي كاهش وزن تلاش كنيد.

وقتي شما ترك كرديد، سعي كنيد بر كارهايي كه باعث مي‌شوند شما سلامت باشيد متمركز شويد تا اينكه به كاهش وزنتان باشد.

دغدغة افزايش وزن تركتان را سخت و مشكل مي‌كند.

مقدار زيادي ميوه و سبزي بخوريد و چربي‌ها را محدود كنيد.

مقدار زيادي آب بخوريد و به ميزان كافي بخوابيد و فعاليت بدني مرتب داشته باشيد.

تلاش كنيد پياده‌روي كنيد

پياده‌روي يك راه خوب براي فعاليت بدني و افزايش احتمال براي حفظ ترك است.

پياده‌روي از طريق‌هاي زير به شما كمك مي‌كند:

• اضطرابتان را كاهش مي‌دهد.
• سوزاندن كالري و سفت كردن عضلات.
• بدين وسيله كاري براي انجام دادن داريد به جاي اينكه به سيگار كشيدن فكر كنيد.

براي پياده‌روي به وسيله، يا لباس خاصي نياز نيست فقط يك جفت كفش راحت مي‌خواهد و اغلب افراد تا حدودي در هر زماني از پس آن بر مي‌آيند.

شما براي شروع مي‌توانيد از اين فكر استفاده كنيد و آن را به شيوة خود ادامه بدهيد:

• در اطراف مراكز خريد پياده‌روي كنيد.
• يك ايستگاه زودتر از جايي كه پيش از اين پياده مي‌شديد، از اتوبوس پياده شويد.
• يك همراه براي پياده‌روي در وقت ناهار هنگام كار پيدا كنيد.
• براي بالا رفتن، به جاي آسانسور از پله استفاده كنيد.
• بعد از شام با يك دوست، فاميل يا همسايه پياده‌روي كنيد.
• كودكتان را در كالسكه بگذاريد.
• براي پياده‌روي سگتان را با خود ببريد.

هدف خود را 30 دقيقه فعاليت بدني براي 5 روز در هفته يا بيش‌تر قرار دهيد. اما اگر شما قبلاً فعاليت مرتب نداشته‌ايد قبل از آنكه يك برنامة فعاليتي را شروع كنيد با پزشك خود مشورت كنيد.

استرس

سيگاري‌ها اغلب ذكر مي‌كنند يكي از علل برگشت به سيگار استرس است.

استرس يك قسمت از زندگي هر فرد را، حال مي‌خواهد سيگاري باشد يا غيرسيگاري، تشكيل مي‌دهد. تفاوت در اين است كه سيگاري‌ها به‌جاي مقابله با اضطراب و افكار ناخوشايند به مصرف نيكوتين روي مي‌آورند.

نيكوتين جايگزين تا حدودي مفيدي است ولي براي موفقيت طولاني شما به روش‌هاي ديگري نياز خواهيد داشت.

همان‌طور كه در بالا ذكر شد، فعاليت بدني يك كاهش‌دهندة اضطراب بسيار خوبي است، براي حس افسردگي كوتاه‌مدتي كه سيگاري‌ها هنگام ترك پيدا مي‌كند نيز مفيد است. كلاس‌هاي كنترل‌كننده استرس و كتاب‌هاي خودآموز نيز كمك مي‌كند. در اين زمينه: روزنامه‌هاي محلي، كتابخانه‌ها و فروشگاه‌هاي كتاب را بررسي كنيد.

تمرينات روحاني و اعتقاد به اينكه يك قدرت برتر به شما در كنار گذاشتن اين وابستگي كمك مي‌كند، با موفقيت همراه بوده است.

مواظب خودتان باشيد

دانستن اين مسئله كه شما در حال حاضر يا در گذشته سيگار مي‌كشيده‌ايد براي ارائه خدمات مناسب مراقبين سلامت شما ضروري است.

به‌خوبي مي‌دانيم كه استفاده از دخانيات شما را در معرض بيماري‌هاي ناشي از دخانيات قرار مي‌دهد. بنابراين مراقبت از سلامت شما بايد بر تشخيص سريع و پيشگيري از بيماري‌هاي ناشي از دخانيات متمركز شود كه حتي‌الامكان براي حفظ سلامتي به شما كمك مي‌كند.
مثلاً شما به‌صورت منظم بخواهيد كه تغييرات داخل دهان شما را بررسي كنند.

پزشك يا دندانپزشك شما داخل دهان، زبان و يا گلوي شما را اگر تغيير يا مشكلي داريد بررسي مي‌كند.

مركز سرطان پيشنهاد مي‌كند بررسي‌‌هاي پزشكي بايد شامل بررسي‌هاي حفرة دهان هم باشد. از اين طريق استفاده‌كنندگان دخانيات مي‌توانند تغييراتي مانند لكوپلاكي (تكه‌هاي سفيد رنگ روي بافت دهان) را سريعاً تشخيص دهند و از سرطان دهان جلوگيري كنند و يا در مراحلي كه درمان آسان‌تري دارد آن را پيدا كند.

شما همچنين بايد مواظب هريك از اين تغييرات باشيد:

• تغيير در سرفه كردن.
• سرفة جديد.
• سرفة خوني.
• خشونت صدا.
• مشكلات تنفسي.
• تنفس صدادار.
• سردرد.
• درد قفسة سينه.
• كاهش اشتها.
• كاهش وزن.
• خستگي عمومي.
• عفونت‌هاي مكرر ريه و يا برونش‌ها.

هريك از اينها شايد علامت سرطان ريه و بعضي از مشكلات ريه باشد و بايد به پزشك گزارش داد.

با اينكه هريك از اينها علامت يك مشكل هستند اغلب افراد مبتلا به سرطان ريه به هيچ‌يك از اين علائم توجه نمي‌كنند تا اينكه سرطان به ساير قسمت‌هاي بدن منتشر شود.

به‌خاطر داشته باشيد كه استفاده‌كننده‌هاي از دخانيات (بستگي دارد كه از چه دخانياتي استفاده مي‌كنند) در معرض خطر بالاتري از ساير سرطان‌ها هم هستند.

شما بايد دربارة انواعي از سرطان كه شما در معرض آن هستيد آگاهي داشته باشيد.

اگر نگران هر نكته‌اي دربارة سلامتتان كه مربوط به استفاده از تنباكو است هستيد لطفاً هر چه سريع‌تر يك مراقب سلامتي و پيشگيري را ببينيد.

مراقبت از خودتان و درمان براي مشكلات كوچك بهترين امكان را به درمان موفقيت‌آميز مي‌دهد. بهترين راه براي مواظبت از خودتان و كاهش مشكلاتي كه سلامتي را به خطر مي‌اندازد، ترك دخانيات است.

من براي كمك به كجا مي‌توانم بروم؟

ترك سيگار بسيار سخت است. اما اگر سيگار مي‌كشيد، مي‌توانيد ترك كنيد.

بيش از 48 ميليون آمريكايي به خوبي سيگار را ترك كرده‌اند.

بسياري از مراكز اطلاعات، مشاوره و ساير مراكز براي كمك به ترك وجود دارند كه شما مي‌توانيد به آنجا برويد.

ساير مراكزي كه براي كمك مفيدند پزشك شما، دندانپزشك، بيمارستان محلي و كار فرمايتان هستند.