درمان سرطان پستان
Breast Cancer Treatment
اطلاعات عمومی دربارۀ سرطان پستان
سرطان پستان بیماریاي است که در آن سلولهای بدخیم (سرطانی) در بافت پستان تشکیل میشوند
پستان از لوبها و مجاری تشکیل شده است. هر پستان 15 تا 20 بخش به نام لوب دارد که لوبها از بخشهای کوچکتری به نام لوبولها تشکیل شده اند. لوبولها به تعداد زیادی حفره کوچک منتهی میشوند که میتوانند شیر تولید کنند. لوبها، لوبولها و برآمدگیها با لولههای باریکی به نام مجراها به هم متصل میشوند.
هر پستان داراي رگهای خونی و رگهای لنفاوی است. در رگهای لنفاوی مایع تقریباً بی رنگی به نام لنف جريان دارد. رگهای لنفاوی به اندامهایی به نام غدد لنفاوی منتهی میشوند. غدد لنفاوی ساختار لوبیایی شکل کوچکی دارند که در سراسر بدن یافت میشوند. آنها مواد موجود در مایعی به نام لنف را تصفیه و به مبارزه علیه عفونت و بیماری کمک میکنند. مجموعۀ غدد لنفاوی نزدیک پستان در زیر بغل، بالای استخوان ترقوه و قفسه سینه یافت قرار دارند.
متداولترین نوع سرطان پستان، کارسینوم مجاری شیری است که از سلولهای مجاری شيري شروع میشود. سرطانی که از لوبها یا لوبولها شروع میشود، کارسینوم لوبولار نامیده میشود و بیش از سایر انواع سرطان پستان در هر دو پستان ایجاد میشود.
سرطان التهابی پستان یک نوع سرطان پستان غیرمعمول است که در آن پستان داغ، قرمز و متورم میشود.
برای کسب اطلاع درباره سرطان پستان در کودکان، خلاصه برای سرطانهای غیرمعمول کودکان را مشاهده کنید.
سن و تاریخچه سلامت می توانند بر خطر ایجاد سرطان پستان تأثیر بگذارند
هر چیز که احتمال ابتلا به یک بیماری را افزایش دهد، عامل خطرزا نامیده میشود. عوامل خطرزای سرطان پستان شامل موارد زیر است:
- سن بالا.
- قاعدگی در سن پایین.
- اولین حاملگی در سن بالا یا هرگز بچهدار نشدن.
- سابقه شخصی سرطان پستان یا بیماریهای خوشخیم پستان (غیر سرطانی).
- مادر یا خواهر مبتلا به سرطان پستان.
- پرتودرمانی در ناحیه پستان / قفسه سینه.
- بافت پستانی که در ماموگرام متراکم به نظر میرسد.
- دریافت هورمونهایی مثل استروژن و پروژسترون.
- نوشیدن مشروبات الکلی.
- سفیدپوست بودن.
گاهی سرطان پستان به وسیله جهشهای (تغییرات) ژنتیکی موروثی ایجاد میشود
ژنها حاوي اطلاعات وراثتی اند که فرد از والدینش میگیرد. سرطان پستان موروثی حدود 5 تا 10 درصد از کل سرطانهای پستان را شامل میشود. بعضی ژنهای جهش یافته مربوط به سرطان پستان در گروههای نژادی خاصی متداول ترند.
زنانی که یک ژن جهش یافته سرطان پستان دارند و آنان که در یک پستان سرطان دارند، خطر بروز سرطان پستان در پستان دیگر آنها افزایش مییابد. همچنین، احتمالاً خطر ابتلا به سرطان تخمدان یا سرطانهای دیگر هم در آنها افزایش مییابد. مردانی هم که یک ژن تغییریافته مربوط به سرطان پستان دارند، در معرض افزایش خطر بیماری هستند. برای اطلاعات بیشتر، درمان سرطان پستان در مردان را ببینید.
آزمایشهایی وجود دارد که میتواند ژنهای تغییریافته را شناسایی کند. این آزمایشهای ژنتیکی گاهی برای اعضای خانوادههایی انجام میشود که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان قرار دارند.
برای اطلاعات بيشتر خلاصههای زیر را ببینید:
آزمایشها و معاینههای پستانها برای کشف و تشخیص سرطان پستان به کار میروند
اگر تغییرات پستانها قابل توجه باشد، پزشک باید آن را مورد بررسی بيشتر قرار دهد. آزمایشها و مراحل زیر ممكن است بهکار روند:
-
ماموگرام: عکس با اشعه X از پستان
-
نمونهبرداری: برداشتن سلولها یا بافتها آن گونه که برای آسیبشناس بررسی علائم سرطان در زیر میکروسکوپ مقدور باشد. اگر تودهاي در پستان تشخیص داده شود، احتمالاً پزشک قسمت کوچکی از توده را خارج میکند. نمونهبرداری چهار نوع است:
- نمونهبرداری کامل: برداشتن کل توده.
- نمونهبرداری ناكامل: برداشت قسمتی از توده یا نمونهاي از بافت.
- نمونهبرداری سوزني ضخیم (core): خارج کردن بافت با استفاده از یک سوزن ضخیم.
- آسپیراسیون سوزني ظريف (FNA: Fine-needle aspiration) خارج کردن بافت یا مایع با استفاده از یک سوزن نازک.
آزمایش گیرندههای پروژسترون و استروژن: این آزمایش برای اندازه گیری میزان گیرندههای استروژن و پروژسترون (هورمونها) در بافت سرطانی است. اگر در پستان، وجود سرطان تشخیص داده شود، بافت تومور را در آزمایشگاه بررسی میکنند تا مشخص شود آیا استروژن و پروژسترون میتواند روی رشد این سرطان تأثیر بگذارند، آیا هورموندرماني میتواند رشد سرطان را متوقف کند یا خیر.
ام.آر.آی. (MRI): در این روش از یک مغناطیس، امواج رادیویی و یک کامپیوتر برای تصویربرداری دقیق از نواحی داخل بدن استفاده میشود. این روش تصویربرداری در صورت تشدید مغناطیسی، ام.آر.آي هستهای (NMRI) نامیده میشود.
عوامل خاصی بر احتمال بهبودی (شانس بهبودی) و گزینههای درمان تأثیر میگذارد
بهبودی و گزینههای درمان به عوامل زیر بستگی دارد:
- مرحلۀ سرطان (اندازه تومور و اینکه آیا فقط در پستان است یا به غدد لنفاوی یا سایر نقاط بدن گسترش یافته است).
- نوع سرطان پستان.
- مقادیر گیرندههای استروژن و پروژسترون در بافت تومور.
- مقادیر بالای گیرندههای نوع 2 عامل رشد اپیدرمی انسانی (HER-2/neu (Human Epidermal Growth Factor Receptor 2 در سلولها.
- سرعت رشد تومور .
- سن زن، سلامت عمومی او و وضعیت قاعدگی (آیا بيمار هنوز پریودهای قاعدگی دارد یا نه).
- آیا سرطان قبلاً تشخیص داده شده و عود کرده است
مراحل سرطان پستان
پس از اینکه سرطان پستان تشخیص داده شد، آزمایشهایی به منظور تشخیص گسترش سرطان به درون پستان یا سایر قسمت های بدن انجام میشود
روند معمول برای تشخیص این که سرطان در داخل پستان یا سایر نقاط بدن گسترش یافته است، مرحله بندی نامیده میشود. اطلاعات گردآوری شده از روند مرحله بندی، مرحلۀ بیماری را مشخص میکند. دانستن مرحلۀ بیماری در تصمیمگیری برای درمان اهمیت دارد.
سرطان پستان از سه راه در بدن گسترش مییابد
سرطان از سه راه در بدن گسترش مییابد:
-
از طریق بافت: سرطان به بافتهای طبیعی اطراف حمله میکند.
-
از طریق دستگاه لنفاوی: سرطان به دستگاه لنفاوی حمله میکند و از طریق عروق لنفاوی به دیگر نقاط بدن رسوخ ميكند.
-
از طریق خون: سرطان به سیاهرگها و مویرگها حمله میکند و از طریق خون به دیگر نقاط بدن میرسد.
وقتی سلولهای سرطانی از غدۀ اولیه (اصلی) جدا میشوند و از طریق لنف یا خون به دیگر مناطق بدن میرسند، احتمال دارد غدۀ دیگری (ثانویه) تشکیل شود. این مرحله متاستاز نام دارد. غدۀ ثانویه (منتشر) از همان نوع سرطان غدۀ اولیه است. بهعنوان مثال، اگر سرطان پستان به استخوانها برسد، سلولهای سرطانی استخوانها در حقیقت سلولهای سرطانی پستان هستند و بیماری، سرطان پستان گسترش یافته (متاستازیک) است، نه سرطان استخوان .
مرحلهبندی زیر برای سرطان پستان بهکار برده میشود
مرحله صفر - كارسينوم درجا (
Carsinoma
in situ)
دو نوع کارسینوم پستان درجا وجود دارد:
- کارسینوم درجاي مجاري شيري (DCIS) نوعی وضعیت غیرتهاجمی است که در آن سلولهای غیرطبیعی در لایۀ پوشاننده مجاری پستان یافت میشوند و سلولهای غیرطبیعی به خارج از مجرا و درون بافتهای پستان گسترش نیافته اند. در بعضی موارد، DCIS ممکن است به سرطان تهاجمی تبدیل شود و در بافتهای دیگر گسترش یابد؛ هنوز مشخص نیست که چگونه میتوان پیشبینی کرد کدام نوع از آسیبها تهاجمی خواهند شد.
- کارسینوم درجاي لوبولار (LCIS) وضعیتی است که در آن سلولهای غیرطبیعی در لوبولهای پستان یافت میشوند. این وضعیت بهندرت تبدیل به سرطان تهاجمی میشود؛ اما، داشتن کارسینوم لوبولار در جا، باعث خطر ایجاد سرطان تهاجمی میشود و داشتن کارسینوم لوبولار در جا خطر ایجاد سرطان پستان در پستان دیگر را افزایش میدهد.
مرحله I
در مرحله I ، سرطان تشکیل شده است. غده 2 سانتيمتر یا كوچكتر است و به خارج از پستان پراکنده نشده است.
مرحله IIA
در مرحله IIA:
- غدهای در پستان وجود ندارد، ولی سرطان در غدد لنفاوی زیر بغل یافت میشود؛
- غده 2 سانتيمتر یا كوچكتر است و در غدد لنفاوی زیر بغل گسترش یافته است؛
- غده بزرگتر از 2 سانتيمتر است ولی از 5 سانتيمتر بزرگتر نیست و به غدد لنفاوی زیر بغل منتشر نشده است.
مرحله IIB
در مرحله IIB ، غده به صورتهای زیر است:
- بزرگتر از 2 سانتيمتر و كوچكتر از 5 سانتيمتر و در غدد لنفاوی زیر بغل گسترش یافته است؛
- یا بزرگتر از 5 سانتيمتر است ولی به غدد لنفاوی زیر بغل گسترش نیافته است.
مرحله IIIA
در مرحله IIIA:
- غدهاي در پستان یافت نمیشود؛ ولی سرطان در غدد لنفاوی زیر بغل، که به یکدیگر یا به ساختارهای دیگر متصل هستند، یافت میشود، یا سرطان در غدد لنفاوی نزدیک استخوان جناغ سينه پیدا شده است.
- تومور از 2 سانتيمتر كوچكتر است؛ سرطان در غدد لنفاوی زیر بغل، که به یکدیگر یا به ساختارهای دیگر متصل هستند، گسترش یافته، یا به غدد لنفاوی نزدیک استخوان جناغ رسیده است.
- غده بزرگتر از 2 سانتيمتر و كوچكتر از 5 سانتيمتر است؛ سرطان در غدد لنفاوی زیر بغل، که به یکدیگر یا به ساختارهای دیگر متصلند، منتشر شده یا به غدد لنفاوی نزدیک استخوان جناغ رسیده است.
- یا غده بزرگتر از 5 سانتيمتر است؛ سرطان در غدد لنفاوی زیر بغل، که به یکدیگر یا ساختارهای دیگر متصلاند، رسوخ كرده، یا احتمالاً به درون غدد لنفاوی نزدیک استخوان جناغ رسیدهاست.
مرحله IIIB
در مرحله IIIB، غده ممکن است هر اندازهاي باشد و سرطان:
- در دیوارۀ قفسه سینه و / یا پوست پستان گسترش یافته است.
- یا در غدد لنفاوی زیر بغل، که به یکدیگر یا ساختارهای دیگر متصلاند، منتشرشده یا در غدد لنفاوی نزدیک استخوان سینه پخش شده باشد.
سرطانی که در پوست پستان منتشر شده، سرطان التهابی پستان است. برای اطلاعات بيشتر بخش سرطان التهابی پستان را مطالعه کنید
مرحله IIIC
در مرحله IIIC، ممکن است در پستان هیچ نشانی از سرطان وجود نداشته باشد و یا تومور به هر اندازهاي باشد و به دیوارۀ قفسه سینه و/ یا پوست پستان گسترش یافته باشد. همچنین، سرطان:
- در غدد لنفاوی بالا و پایین استخوان جناغ سينه رسوخ كرده است؛
- یا ممکن است به غدد لنفاوی زیر بغل یا غدد لنفاوی نزدیک استخوان جناغ انتشار یافته باشد.
سرطانی که در پوست گسترش یافته است، سرطان التهابی پستان است. برای اطلاعات بيشتر بخشی را در سرطان التهابی پستان ببینید.
مرحله IIIC سرطان پستان به دو نوع قابل جراحی و غیرقابل جراحی تقسیم میشود.
در مرحله IIIC قابل درمان، سرطان:
- در 10 یا تعداد بيشتري از غدد لنفاوی زیر بغل یافت میشود؛
- یا در غدد لنفاوی زیر استخوان ترقوه یافت میشوند؛
- یا در غدد لنفاوی زیر بغل و غدد لنفاوی نزدیک استخوان جناغ موجود است.
در مرحله IIIC غیرقابل درمان سرطان پستان، سرطان به غدد لنفاوی بالای ترقوه گسترش یافته است.
مرحله IV
در مرحله IV، سرطان، در سایر اندامهای بدن گسترش یافته است، به ویژه در استخوانها، ریهها، کبد یا مغز.
سرطان التهابی پستان
در سرطان التهابی پستان، سرطان در پوست پستان گسترش یافته است و پستان قرمز و متورم بهنظر میرسد و در آن گرما احساس میشود. قرمزی و گرما به این علت ایجاد میشود که سلولهای سرطانی عروق لنفاوی رادر پوست مسدود میکنند. ظاهر پوست پستان حفره دار بهنظر میرسد که اصطلاحاً پوست پرتقالی (peau d'orange) خوانده میشود .
ممکن است تودهاي قابل لمس در پستان وجود نداشته باشد. سرطان التهابی پستان ممکن است در مراحل IIIB، IIIC یا IV باشد.
سرطان پستان راجعه
سرطان پستان راجعه، سرطانی است که پس از درمان عود میکند. سرطان ممکن است در پستان، دیوارۀ قفسه سینه یا سایر نقاط بدن عود کند.
مروری بر گزینههای درمان
انواع مختلف درمان برای بیماران مبتلا به سرطان پستان وجود دارد.
انواع درمان برای بیماران مبتلا به سرطان پستان وجود دارد. بعضی از درمانها استاندارد و رايج است و بعضی انواع درمان در مرحلۀ آزمایش در پژوهشهای بالینی است.
پژوهش بالینی درمان، یک مطالعه تحقیقاتی است که هدف آن بهبود درمانهای رایج یا کسب اطلاعات جدید دربارۀ درمانبیماران مبتلا به سرطان است. وقتی پژوهشهای بالینی نشان دهند که درمان جدید بهتر از درمان استاندارد است، درمان جدید جايگزين درمان استاندارد میشود. بيماراني كه بخواهند در پژوهشهای بالینی شرکت کنند؛ بايد بدانند كه بعضی از پژوهشهای بالینی فقط مخصوص بیمارانی است که درمان را آغاز نکرده اند.
هم اکنون چهار نوع درمان متداول است:
جراحی
اکثر بیماران مبتلا به سرطان پستان، برای خارج کردن غدۀ سرطانی تحت عمل جراحی قرار میگیرند؛ معمولاً بعضی غدد لنفاوی زیر بغل هم برداشته میشوند تا زیر میکروسکوپ بررسی شوند و مشخص شود آیا حاوی سلولهای سرطانی هستند یا خیر.
جراحی با حفظ پستان، عمل جراحی برداشتن سرطان، با حفظ پستان، شامل موارد زیر است:
-
برداشتن توده: جراحیای برای برداشتن تومور (غده) و قسمت کوچکی از بافت سالم اطراف آن.
-
پستانبرداری جزئی (Partial Mastectomy): جراحیای برای برداشتن قسمتی از پستان که مبتلا به سرطان است و بعضی بافتهای سالم اطراف آن. این عمل را پستانبرداری قطعهاي (Segmental) هم میگویند.
ممکن است بعضی غدد لنفاوی بیمارانی که با جراحی نگهدارندۀ پستان درمان شدهاند نیز، برای نمونهبرداری از زیر بغل خارج شوند. این عمل تشريح غدد لنفاوي نامیده میشود. و همزمان با جراحی نگهدارندۀ پستان یا پس از آن قابل انجام است. تشريح غدد لنفاري از طریق یک شکاف مجزا انجام میشود.
سایر انواع جراحی شامل موارد زیر است:
-
پستانبرداری کامل (Total Mastectomy): جراحیای که در آن کل پستان بیمار را برمیدارند. این روش پستانبرداری ساده هم نامیده میشود. بعضی غدد لنفاوی زیربغل هم ممکن است برای نمونهبرداری، در همان زمان جراحی پستان یا پس از آن، برداشته شوند. این کار از طریق یک شکاف مجزا صورت میگیرد.
-
برداشتن راديكال تعديل شدة پستان (Modified radical mastectomy): جراحیای که در آن کل سینۀ بیمار مبتلا به سرطان، بسیاری از غدد لنفاوی زیر بغل، لایۀ پوشانندۀ بالای ماهیچههای قفسه سینه و گاهی، قسمتی از ماهیچههای قفسه سینه برداشته میشود.
- ماستکتومی تغییریافتۀ رایکال Modified radical mastectomy: خطوط نقطهچین نشانگر جاهایی است که کل پستان و بعضی غدد لنفاوی برداشته میشوند. قسمتی از ماهیچۀ دیوارۀ قفسه سینه نیز ممکن است برداشته شود.
-
پستانبرداری رادیکال (Radical Mastectomy): جراحیای که در آن پستان بیمار مبتلا به سرطان، ماهیچههای دیوارۀ قفسه سینه زیر پستان و همۀ غدد لنفاوی زیربغل برداشته میشوند. این روش گاهی پستانبرداری رادیکال Halsted نامیده میشود.
حتی اگر جراح تمام بافت سرطانی را که در زمان جراحی قابل مشاهده است، بردارد، باز هم بعضی بیماران بعد از جراحی تحت پرتودرمانی، شیمیدرمانی یا هورموندرماني قرار میگیرند تا سلولهای سرطانی باقیمانده از بین بروند. درماني كه بعد از جراحی، برای بالابردن شانس معالجه بهكار ميرود، درمان کمکی نامیده میشود.
اگر بیماری قصد انجام پستانبرداری را داشته باشد، احتمالاً بازسازی پستان (جراحی که بعد از پستانبرداری، شکل پستان را درست میکند) مطرح میشود. بازسازی پستان ممکن است همزمان با پستانبرداری یا بعد از آن انجام شود. در بازسازی پستان ممکن است از بافت خود بیمار (بافت غیرپستانی) یا ایمپلنتهای (کاشتهای) پرشده با سالین یا ژل سیلیکون استفاده شود.
پرتودرمانی
پرتودرمانی درمانی است که در آن از پرتوهای X با میزان بالا یا سایر انواع پرتو برای کشتن سلولهای سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها استفاده میشود. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد.
در پرتودرمانی خارجی از یک دستگاه در خارج از بدن، پرتو را به سمت قسمت سرطاني میفرستند. در پرتودرمانی داخلی از مادۀ رادیواکتیوی استفاده می شود که در سوزنها، سیمها (Wires)، سلولهای کاشته شده (Seeds)، کاتترها (لولههای قابل انعطاف که برای کشیدن یا تزریق مایع، دارو و ... به بدن از آنها استفاده میشود) جاسازی میشود و مستقیماً در درون غدۀ سرطانی یا نزدیک آن جاگذاری میشود. تجویز پرتودرمانی به نوع و مرحلۀ سرطان در حال معالجه بستگی دارد.
شيميدرمانی
شيميدرمانی نوعی درمان است که از داروها برای توقف رشد سلولهای سرطانی، با کشتن سلولها یا جلوگیری از تقسیم آنها، استفاده میشود. وقتی از شيميدرمانی بهصورت خوراکی استفاده شود یا به درون رگ یا ماهیچه تزریق شود، داروها وارد جریان خون میشوند و از اين طريق به سلولهای سرطانی در سراسر بدن ميرسند (شيميدرمانی سیستمیک يا فراگير) . وقتی از شيميدرمانی مستقیماً در داخل کانال نخاعی، یک اندام، یا یک حفره بدن مثل شکم استفاده میشود، داروها بیشتر، روی سلولهای سرطانی همان نواحی اثر میگذارند (شيميدرمانی موضعی). تجویز شيميدرمانی بستگي به نوع و مرحلۀ سرطان در حال معالجه دارد.
هورموندرمانی
هورموندرماني نوعی درمان سرطان است که در آن هورمونها را حذف یا از فعالیت آنها جلوگیری و در نتیجه رشد سلولهای سرطانی را متوقف میکنند. هورمونها توسط غدد بدن تولید میشوند و با جریان خون در بدن جریان مییابند. بعضی هورمونها موجب رشد برخی سرطانهای خاص ميشوند. اگر آزمایشها نشان دهند که روی سلولهای سرطانی محلهایی وجود دارد که هورمونها میتوانند به آنها وصل شوند (گیرندهها)، از داروها، جراحی یا پرتودرمانی برای کاهش تولید هورمونها یا جلوگیری از عملکرد آنها استفاده میشود. مثلاً هورمون استروژن، که موجب رشد بعضی سرطانهای پستان میشود، اغلب توسط تخمدانها تولید میشود. درمانی که تولید استروژن تخمدانها را متوقف میکند، تخریب تخمدان نامیده میشود.
هورموندرماني همراه با تاموکسیفن اغلب برای بیماران مبتلا به مراحل اولیه سرطان پستان و بیماران مبتلا به سرطان پستان متاستاتیک (سرطانی که به سایر نقاط بدن گسترش یافته است) تجویز می شود. هورموندرماني با تاموکسیفن یا استروژنها میتواند بر سلولهای سراسر بدن اثر بگذارد و ممکن است موجب افزایش احتمال ایجاد سرطان آندومتر شود. زنانی که تاموکسیفن دریافت میکنند، باید هر سال آزمایش لگن انجام دهند و هر نشانهای از سرطان را بررسی کنند.
هر نوع خونریزی واژن، به غیر از خونریزی قاعدگی، باید در اسرع وقت به پزشک گزارش داده شود.
هورموندرماني با یک مهارکنندۀ آروماتاز به زنان یائسهای که سرطان پستان وابسته به هورمون دارند، داده میشود. سرطان پستان وابسته به هورمون برای رشد به هورمون استروژن نیاز دارد. مهارکنندههای آروماتاز با جلوگیری از آنزیمی به نام آروماتاز که آندروژن را به استروژن تبدیل میکند، استروژن بدن را کاهش می دهند.
برای درمان سرطان پستان در مراحل اولیه، از مهارکنندههای آروماتاز خاصی ممکن است بهعنوان درمان مکمل (کمک رسان) به جای تاموکسیفن (بعد از 2 سال یا بيشتر استفاده از تاموکسیفن) استفاده شوند. برای درمان سرطان پستان متاستاتیک، مهارکنندههای آروماتاز در پژوهشهای بالینی آزمایش میشوند تا با هورموندرماني با تاموکسیفن مقایسه شوند.
انواع جدید درمان در پژوهشهای بالینی بررسی میشوند.
این بخش، به خلاصهاي از درمانهایي كه در پژوهشهای بالینی مورد مطالعه قرار گرفته ميپردازد، ولی ممکن است به تمام درمانهاي جدید مطالعه شده اشاره نکند. اطلاعات كلي درباره پژوهشهای بالینی در پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان موجود است.
نمونهبرداری غدۀ لنفی نگهبان با جراحی
نمونهبرداری غدۀ لنفی نگهبان (Sentinel)، خارج کردن غدۀ لنفی نگهبان از طریق جراحی است. غدۀ لنفی نگهبان ، اولین غدۀ لنفی است که نگهبان لنفاوی را از تومور دریافت میکند و اولین غدۀ لنفی است که احتمالاً سرطان از آن شروع به رشد میکند. یک مادۀ رادیواکتیو و / یا رنگ آبی در نزدیکی تومور تزریق میشود. مادۀ رادیواکتیو یا رنگ آبی از مجاری لنفاوی به غدد لنفاوی جریان پیدا میکند. اولین غدۀ لنفی که مادۀ رادیواکتیو یا رنگ به آن میرسد، خارج میشود. آسیبشناس بافت را زیر میکروسکوپ برای یافتن سلولهای سرطانی بررسی می کند. اگر سلولهای سرطانی پیدا نشوند، ممکن است برداشتن غدد لنفاوی بيشتري لازم نباشد. بعد از نمونهبرداری غدۀ لنفی نگهبان، جراح، تومور را بر میدارد (جراحی نگهدارنده پستان یا (برداشتن کل پستان) .
شيميدرمانی با دوز بالا همراه با سلولهای بنیادی
شيميدرمانی با دوز بالا به همراه پیوند سلولهای بنیادی روشی است که در آن دوزهای بالای شيميدرمانی داده میشود و گلبولهای تشکیل دهندۀ خون که توسط درمان سرطان تخریب شدهاند، جایگزین میشوند. بدين منظور گلبولهای بنیادی (سلولهای خونی نابالغ) از خون یا مغز استخوان بیمار یا اهداکننده جدا شده منجمد و ذخیره میشوند، وبعد از پایان شيميدرمانی، سلولهای بنیادی ذخیره شده را از حالت یخزده خارج میکنند و از طریق تزریق به بیمار بر میگردانند. این سلولهای بنیادی دوباره تزریق شده، در داخل بدن رشد و گلبولهای خونی را بازسازی میکنند.
مطالعهها نشان دادهاند که شيميدرمانی با دوز بالا همراه با پیوند سلولهای بنیادی، بهتر از شيميدرمانی متعارف در درمان سرطان پستان عمل نمیکند. بدين سبب، پزشکان تصمیم گرفتهاند که شيميدرمانی با دوز بالا فقط در پژوهشهای بالینی بهکار رود. قبل از شرکت در چنین آزمایشی، زنان باید با پزشك خود درباره عوارض جانبی جدی، مثل مرگ که ممکن است به وسیله شيميدرمانی با دوز بالا ایجاد شود، مشورت کنند.
آنتیبادیهای تکدودمانی بهعنوان درمان کمککننده (مکمل)
درمان بهوسیلۀ آنتی بادی تک دودمانی درمانی است که در آن از آنتی بادیهای (پادتن) ساخته شده در آزمایشگاه که از یک نوع سلول دستگاه دفاعی بهوجود میآیند، استفاده میشود. این آنتیبادیها (پادتنها) میتوانند موادی را در سلولهای سرطانی یا مواد طبیعی، که احتمالاً به رشد سلولهای سرطانی کمک میکنند، شناسایی کنند. آنتیبادیها به این مواد میچسبند و سلولهای سرطانی را میکشند یا رشد آنها را متوقف و از گسترش آنها جلوگیری میکنند. آنتیبادیهای تکدودمانی با تزریق وارد بدن میشوند. این آنتیبادیها ممکن است به تنهایی برای انتقال مستقیم داروها، سموم یا مواد رادیواکتیو به سلولهای سرطانی بهکار روند. آنتی بادیهای تکدودمانی بهعنوان درمان کمکی (مکمل) در ترکیب با شيميدرمانی هم بهکار میروند.
(Herceptin ( Trastuzumab یک آنتی بادی تکدودمانی است که از اثرات پروتئین فاکتور رشد HER-2 که سیگنالهای رشد را بین سلولهای سرطانی پستان انتقال میدهد جلوگیری میکند. در حدود یک چهارم بیماران مبتلا به سرطان پستان، تومورهایی دارند که ممکن است با Trastuzumab همراه با شيميدرمانی، درمان شود.
مهارکنندههای تیروزین کیناز بهعنوان درمان کمککننده
مهارکنندههای تیروزین کیناز داروهای درمان هدفداری هستند که سیگنالهای لازم برای رشد تومور را مسدود میکنند. مهارکنندههای تیروزین کیناز ممکن است در ترکیب با سایر داروهای ضد سرطان بهعنوان درمان کمککننده (مکمل) بهکار روند.
Lapatinib مهارکنندۀ تیروزین کینازی است که اثرات پروتئین HER-2 و سایر پروتئینهای درون سلولهای سرطانی را متوقف میکند. این دارو ممکن است برای درمان بیماران مبتلا به سرطان پستان HER-2 مثبت که به دنبال درمان با Trastuzumab بیماری آنها پیشرفت داشته است، بهکار رود.
ممکن است آزمایشهای پیگیری لازم باشد
برخی آزمایشهای تشخیص سرطان یا تشخیص مرحلۀ آن ممکن است تکرار شود. بعضی آزمایشها به منظور درک چگونگی عملکرد درمان تکرار میشوند. تصمیم دربارۀ ادامه، تغییر یا توقف درمان احتمالاً براساس نتایج این آزمایشها صورت میگیرد. این کار «مرحلهبندی مجدد» نامیده می شود.
انجام بعضی آزمایشها بعد از اتمام درمان، ادامه مییابد. نتایج این آزمایشها میتوانند نشان دهند که آیا وضعیت بیمار تغییر کرده یا سرطان عود کرده است (بازگشت). این آزمایشها «پیگیری» یا «چک آپ» نامیده میشوند.
انتخابهای درمان با توجه به مرحله بیماری
کارسینوم مجاری شیری در جا (DCIS)
درمان کارسینوم درجاي مجاری شیری (DCIS) شامل موارد زیر است:
- جراحی حفظكنندة پستان و پرتودرمانی به همراه تاموکسیفن یا بدون آن
- پستانبرداری (برداشتن پستان) کامل با یا بدون تاموکسیفن
- جراحی نگهدارندۀ پستان بدون پرتودرمانی
- پژوهشهای بالینی پیرامون جراحی نگهدارندۀ پستان و تاموکسیفن با یا بدون پرتودرمانی
کارسینوم لوبولار در جا(LCIS)
درمان کارسینوم درجاي لوبولار (LCIS) شامل موارد زیر است:
نمونهبرداری برای تشخیص LCIS و به دنبال آن آزمایشها و ماموگرامهای منظم برای یافتن هرچه زودتر هرگونه تغییرات بهعنوان مشاهده نامیده میشود.
- تاموکسیفن خطر ایجاد سرطان پستان را کاهش میدهد.
- پستانبرداری پیشگیرانۀ دوطرفه. این انتخاب درمانی گاهی در زنانی که در معرض خط بالاي ابتلا به سرطان پستان هستند، استفاده میشود. اکثر جراحان معتقدند که این درمان تهاجمیتر از حد نیاز است.
- پژوهشهای بالینی که داروهای پیشگیرانۀ سرطان را آزمایش میکنند.
مرحلۀ I ، مرحلۀ II ، مرحلۀ IIIA و مرحلۀ IIIC سرطان پستان قابل جراحی
درمان مرحلۀ I ، مرحلۀ II ، مرحلۀ IIIA و مرحلۀ IIIC قابل جراحی سرطان پستان شامل موارد زیر است:
- جراحی حفظكنندة پستان فقط برای برداشتن سرطان و بعضی بافتهای پستانی احاطه کنندۀ آن، و به دنبال آن تشریح غدۀ لنفی و پرتودرمانی
- برداشتن تعديلشدة راديكال پستان (Modified Radical Mastectomy) با یا بدون جراحی بازسازی پستان
- پژوهشبالینی نمونهبرداری غدۀ لنفی نگهبان که بهوسیلۀ جراحی پیگیری میشود
درمان کمکی (درمانی که بعد از جراحی برای بالا بردن شانس معالجه انجام میشود) شامل موارد زیر است:
- پرتودرمانی غدد لنفاوی نزدیک پستان و دیوارۀ قفسۀ سینه پس از پستانبرداری تغییریافته رادیکال
- شيميدرمانی سیستمیک (فراگير) با یا بدون هورموندرمانی
- هورموندرمانی
- پژوهش بالینی (Herceptin ( Trastuzumab در ترکیب با شيميدرمانی سیستمیک (فراگير)
مرحلۀ IIIB ، مرحلۀ IIIC غیرقابل درمان ،مرحلۀ IV و سرطان پستان متاستاتیک (گسترش یافته)
مرحلۀ IIIB، مرحلۀ IIIC سرطان پستان غیرقابل درمان
درمان مرحلۀ IIIB و مرحلۀ IIIC سرطان پستان غیرقابل جراحی شامل موارد زیر است:
- شيميدرمانی سیستمیک (فراگير)
- شيميدرمانی عمومی در ادامۀ جراحی (جراحی حفظكنندة پستان یا برداشتن كامل پستان) ، با تشریح غدۀ لنفی در ادامۀ پرتودرمانی. درمان عمومی اضافی (شيميدرمانی ، هورموندرماني یا هر دو) ممکن است تجویز شود.
- پژوهشهای بالینی ارزیابی کنندۀ داروهای ضد سرطان جدید، ترکیبات دارویی جدید و راههای جدید درمان
مرحلۀ IV و سرطان پستان متاستاتیک (گسترش یافته)
درمان مرحلۀ IV یا سرطان پستان متاستاتیک شامل موارد زیر است:
- هورموندرماني و یا شيميدرمانی عمومی (سیستمیک) با یا بدون (Herceptin (Trastuzumab
- درمان توسط مهارکنندۀ تیروزین کیناز (Tyrosine-kinase Inhibitor) همراه با Lapainib در ترکیب با Capecitabine
- پرتودرمانی و یا جراحی برای رهایی از درد و سایر علائم
- پژوهشهای بالینی تست کنندۀ شيميدرمانی سیستمیک جدید و یا هورموندرمانی
- پژوهشهای بالینی ترکیبات جدید (Herceptin ( Trastuzumab با داروهای ضد سرطان
- پژوهشهای بالینی ترکیبات جدید Lapatinib به همراه داروهای ضد سرطان
- پژوهشهای بالینی درباره سایر یافتهها، شامل شيميدرمانی با دوز بالا همراه با پیوند سلولهای بنیادی
- داروهای بیس فسفونات برای کاهش بیماری استخوان و درد وقتی که سرطان به استخوان گسترش مییابد.
گزینههای درمان برای سرطان التهابی پستان
درمان سرطان التهابی پستان شامل موارد زیر است:
- شيميدرمانی سیستمیک (فراگير)
- شيميدرمانی سیستمیک و در ادامه، جراحی (جراحی حفظكنندة پستان یا پستانبرداری کامل)، با تشریح غدۀ لنفی و به دنبال آن، پرتودرمانی. درمان سیستمیک اضافی (شيميدرمانی، هورموندرماني یا هر دو) ممکن است تجویز شود.
- پژوهشهای بالینی درباره داروهای جدید ضدسرطان، ترکیبات جدید دارویی و راههای جدید درمان.
گزینۀ درمان برای سرطان پستان راجعه
درمان سرطان پستان راجعه (سرطانی که پس از درمان مجدداً باز میگردد) در پستان یا دیوارۀ قفسۀ سینه، شامل موارد زیر است:
- جراحی (برداشتن كامل (Radical) یا تعديلشدة راديكال (Modified Radical)، پرتودرمانی یا هر دو
- شيميدرمانی سیستمیک (عمومی) یا هورموندرمانی
- پژوهش بالینی (Herceptin( Trastuzumab در ترکیب با شيميدرمانی سیستمیک (عمومی)
اطلاعات بیشتر دربارۀ سرطان پستان
برای اطلاعات بیشتر دربارۀ سرطان پستان از موسسۀ ملی سرطان لینک های زیر را ببینید:
برای اطلاعات عمومی دربارۀ سرطان و سایر منابع به پایگاه علمی، پزشکی و آموزشی موسسه تحقیقات،آموزش وپیشگیری
سرطان، لینکهای زیر را ببینید: